De bezuinigingsplannen vliegen ons om de oren in deze weken na Prinsjesdag. De miljoenennota blijkt alsnog nog vol verrassingen te zitten en die worden door de nieuwsprogramma’s keurig gedoseerd. Iedere dag worden we weer op een nieuwe bezuinigingsmaatregel getrakteerd. Zo hoorden we vorige week dat de verlichting van snelwegen ’s nachts eigenlijk helemaal niet nodig is! Een overbodige luxe blijkbaar waar al jaren onze zuur verdiende belastingeuro’s zinloos aan worden besteed, want die lampen kunnen eigenlijk gewoon uit. In het donker kun je ook prima zien, dankzij de met de auto meegeleverde lampen, de door de ANWB keurig verlichte borden en natuurlijk onze navigatiesystemen. Ben ik op zo’n moment de enige die zich afvraagt waarom we dan eigenlijk ooit in de verlichting hebben geïnvesteerd? En wat straks de technische staat zal blijken te zijn van die verlichting als hij weer aan moet? Moeten we dan alsnog al die lampen vervangen? Of maakt het niet meer uit omdat dan de crisis voorbij is?
Maar goed, het ministerie van Infrastructuur en Milieu komt eigenlijk nog goed weg met ‘slechts’ 136 miljoen aan besparingen bij het onderhoud van wegen, spoor en waterwegen. Daarmee staan ze ergens in de middenmoot van de bezuinigende ministeries en op een behoorlijke afstand van de koploper. Dat is namelijk het ministerie van Onderwijs dat veel zwaarder getroffen is en de ‘miljoenenranglijst’ aanvoert met maar liefst 340 miljoen aan geplande besparingen. Een twijfelachtige eer, zo’n eerste plaats. En als wel stemmende maar niet echt meebeslissende burger vraag je je, na de besparingen van de afgelopen jaren wel af waar ze dat nu weer vandaan moeten halen. Worden de klassen nog groter? Wordt de regeling voor gratis boeken weer teruggedraaid? Kan er nog wel wat af van de lerarensalarissen? Het boezemt me wel angst in. Niet dat ik er nog direct door getroffen wordt: mijn twee dochters hebben inmiddels hun opleiding afgerond en gaan binnenkort op zoek naar een job – ook een uitdaging overigens – en kleinkinderen zijn nog niet in zicht. Maar het gaat natuurlijk wel om onze toekomst! Het zijn de artsen, architecten en wetenschappelijke onderzoekers van de toekomst die nu worden opgeleid – en natuurlijk ook de loodgieters, verpleegkundigen en ICT-deskundigen die zo mogelijk nog harder nodig zullen zijn.
Als je goed kijkt naar alle besparingen die worden aangekondigd, gaat het bijna alleen maar rechttoe rechtaan, ouderwetse “hand op de knip” maatregelen. Onze regering gaat er blijkbaar vanuit, dat de kortste weg naar een fundamentele besparing te vinden is in een vermindering van uitgaven. Toegegeven, het is ook het eerste dat bij mij opkomt als het in ons bedrijf even wat minder lijkt te gaan. Misschien moeten we die training toch maar even uitstellen, die nieuwe consultant niet aannemen of geen klantenseminars meer organiseren. Maar dan realiseer je je al snel dat wijsheden als ”penny wise, pound foolish”en “de kost gaat voor de baat uit” wel heel erg waar zijn. Nu minder uitgeven, betekent vaak straks minder verdienen.
En zo blijf ik me verbazen over de bezuinigingen op het Onderwijs. Was ik minister, dan werd er voorlopig helemaal niet minder uitgegeven maar zorgde ik juist voor maatregelen die rendement opleveren. Dus in plaats van de hand op te houden en heel hard ‘INLEVEREN’ te roepen, zou ik een zak met geld ter beschikking stellen en deze koppelen aan praktisch uitvoerbaar advies met betrekking tot de stroomlijning van de ICT. Zonder overdrijven durf ik namelijk te stellen dat het mogelijk is om significante besparingen te realiseren voor wie nu durft te investeren.
Neem bijvoorbeeld één van onze eigen stokpaardjes, identity en access management. Door alle identiteiten van medewerkers, leerlingen, ouders en derden over alle toepassingen, administraties en applicaties centraal te beheren en dit te ondersteunen door praktische workflows, kan een school op heel veel fronten besparingen realiseren!
Om te beginnen worden veel taken geautomatiseerd en hebben sommige medewerkers dus ineens hun handen vrij om iets op te pakken waar vroeger wellicht een externe kracht werd ingehuurd. Vervolgens worden er veel minder fouten gemaakt waardoor op allerlei manieren tijd wordt gewonnen en verspilling van middelen wordt voorkomen. Geld besparen dus!
Sommige van deze directe verbeteringen hebben meteen al een grote impact. Neem nou het feit dat nieuwe leerlingen zo nog vóór het begin van het schooljaar hun eigen e-mailaccount hebben. Dit zorgt ervoor dat er veel efficiënter kan worden omgegaan met het verspreiden van informatie, activiteiten sneller op gang komen en de druk op traditionele ‘vraagbaken’ veel minder groot wordt.
Kortom, in de ICT is het vaak zo, dat wie éérst geld kan uitgeven, vervolgens als eerste echt substantieel kan gaan besparen. Maar leg dat eens aan de minister uit. Als we binnenkort een nieuw kabinet hebben, moet ik misschien toch maar eens op audiëntie!
Bram Haasnoot, RealOpen IT
