Het net dreigt zich te sluiten om het bestaan van de zelfstandig opdrachtnemer, daar gáát een mooie toekomst voor dynamisch werkend Nederland. Deze mening kom je veel tegen in de commentaren op het nieuwe wetsvoorstel Beschikking Geen Loonheffing (BGL) van staatssecretaris Wiebes. Maar is dat wel juist? Ik betwijfel dat. Wat verandert is de medeverantwoordelijk van opdrachtgevers voor het vaststellen van de arbeidsrelatie en het daaraan gekoppelde risico van navorderingen bij de opdrachtgevers. Onderliggende wetten worden niet veranderd en dat is jammer en een gemiste kans. De staatssecretaris vindt een kanon uit om en schijnmug dood te schieten.
Onder de omstreden reden van schijnzelfstandigheid heeft staatssecretaris Wiebes het wetsvoorstel BGL ingediend. Dat een opdrachtgever mede verantwoordelijk wordt voor de arbeidsrelatie vind ik wel begrijpelijk, maar dat is niet de ware reden achter de BGL. Schijnzelfstandigheid is een schijnreden. De ware reden is: de belastingdienst te voorzien van een wapen om eenvoudiger handhavend op te kunnen treden tegen een verschijnsel dat niet meer tegen te houden is namelijk: de zelfstandig opdrachtnemer. In plaats van te zoeken naar een goede oplossing om zelfstandig opdrachtnemerschap eenduidig te verankeren in de wetgeving en daarmee de B.V. Nederland een dienst te bewijzen, wordt de focus gelegd op traditionele en inmiddels verouderde arbeidsrelaties.
Hoe zit het ook alweer in elkaar?
Er is sprake van werknemerschap indien aan drie voorwaarden wordt voldaan:
– Gezag
– Arbeid
– Loon
Maar als aan deze drie voorwaarden (afgekort tot GAL) niet wordt voldaan, dan is er tóch sprake van werknemerschap,.. tenzij de persoon in kwestie een zelfstandig ondernemer is.
Als eerste moet dus worden beoordeeld of de GAL-regel opgaat. Dat is op zichzelf lastig omdat het element ‘gezag’ op meerdere manieren uitlegbaar is. Gaat de GAL-regel niet op, dan moet worden vastgesteld of de persoon in kwestie zelfstandig ondernemer is. Zo nee, dan is er sprake van werknemerschap, zo ja, dan is er géén sprake van werknemerschap.
Bovenstaande regelgeving bestaat al sinds de vorige eeuw en wordt door de BGL niet veranderd.
De huidige VAR richt zich hoofdzakelijk op de vraag of een persoon wel zelfstandig ondernemer is. De nieuwe BGL legt de accenten op beide vragen: gaat de GAL-regel op én is de persoon in kwestie zelfstandig ondernemer.
De BGL is gebaseerd op stellingen. Stellingen die afgeleid worden uit de antwoorden van de aanvragers. Stellingen die door de opdrachtgevers moeten worden bevestigd. Stellingen die eenvoudig in de praktijk kunnen worden getoetst aan de feitelijke omstandigheden.
Bewuste inhuur van zelfstandigen nog steeds géén risico
Inhuurders moeten zich er van bewust zijn dat zij een zelfstandige inhuren en dat brengt met zich mee dat zij over deze zelfstandigen niet het gezag hebben zoals over medewerkers in loondienst. Zelfstandigen dienen zich wel te houden aan richtlijnen en werkwijzen zoals bij de opdrachtgever gebruikelijk is, maar dat is iets anders dan gezag. Een opdrachtgever die dit accepteert en zorgvuldig zelfstandigen inhuurt heeft niets te vrezen.
Het grote voordeel van de BGL ligt bij de belastingdienst, omdat zij de BGL kan gebruiken om opdrachtgevers, die meerdere zelfstandigen inhuren en waar het ‘gezag’ niet goed is geregeld, in één controle over al hun inhuur kunnen aanspreken. Dit in tegenstelling tot de huidige VAR. Bij de huidige VAR moet de belastingdienst per individuele arbeidsrelatie aantonen dat er sprake is van werknemerschap en dat vind de belastingdienst niet leuk.
De hoofdvangst van de BGL gaat worden (op grond van ouderwetse normen en ouderwetse uitleg van gezag) dat veel oprechte opdrachtnemers misschien schijnwerknemer moeten worden. De bijvangst is dat 2% gedwongen zelfstandigheid wordt voorkomen. De hoofdvangst levert waarschijnlijk veel meer inkomsten op voor de staatskas. Zou dat de ware reden kunnen zijn?
Interessant is om te weten dat een BGL niet verplicht is. Indien je op een andere manier kunt aantonen dat er sprake is van zelfstandigheid dan is dat, fiscaal gezien, ook toegestaan. Als zelfstandigen en inhuurders besluiten géén BGL aan te vragen, dan is er niets aan de hand. Per individuele arbeidsrelatie zal moeten worden beoordeeld of er sprake is van zelfstandigheid. Naar mijn mening een absoluut ongewenste situatie, maar het is wel een oplossing tegen de dreigende invasie van de handhavers en het daaraan gekoppelde risico van naheffingen en boetes.
Aan de andere kant, als inhuurders zich realiseren dat zij geen ‘ouderwets’ gezag hebben over de zelfstandig professionals dan is er geen enkel fiscaal probleem.
Er is niets op af te dingen dat de belastingdienst handhavend moet optreden, maar is het niet zo dat de wetgeving altijd achter loopt op de werkelijkheid en de wenselijkheid? Is het niet beter om eerst de wetgeving aan te passen aan de realiteit en wensen van de huidige maatschappij?
Hoe wél om te gaan met de ZZP-er? Het kabinet heeft het IBO, het interdepartementaal beleidsadvies orgaan, opdracht gegeven om met een advies te komen. Het IBO kwijt zich serieus van deze taak en heeft gesprekken met belanghebbenden. Deskundigen worden gehoord en er zijn hoorzittingen gehouden.
Knelpunten zijn: hoe de grote verscheidenheid aan zelfstandigen te categoriseren, hoe om te gaan met solidariteit onder werkenden, hoe een acceptabel sociaal vangnet te vormen, wat krijgt voorrang: economisch belang of sociaal belang, en ga zo maar door. Voorwaar geen eenvoudige taak!
Werken BUITEN loondienstverband.
Mijn oplossing is simpel: accepteer in juridische en fiscale zin de zelfstandig opdrachtnemer, ik blijf ze steevast ‘dynaworker’ noemen, en maak werken buiten loondienstverband mogelijk. Veranker dit in wetten en bedenk oplossingen geschikt voor deze groep werkenden. Problem solved.
Het hoeft geen betoog dat het de B.V. Nederland grote voordelen zal brengen, het de dynamiek op de arbeidsmarkt zal vergroten en bedrijven de mogelijk biedt zich te vernieuwen.
Wat worden we? Hekkensluiter of trendsetter?
Wessel van Alphen, Corporate Ambassador en oprichter van De Staffing Groep, toonaangevende staffingorganisatie voor interim professionals van Nederland
De inspanningen van IT-Staffing worden beloond.
Verzonden: vrijdag 10 oktober 2014 16:20
Aan: Wessel JR van Alphen
Onderwerp: Rondetafelgesprek Wet invoering Beschikking geen loonheffingen in de Tweede Kamer
Urgentie: Hoog
Geachte heer Van Alphen,
Namens de vaste commissie voor Financiën ben ik bezig met het organiseren van een rondetafelgesprek inzake het wetsvoorstel Wet invoering Beschikking geen loonheffingen (BGL) (34036) in het gebouw van de Tweede Kamer. De leden van de commissie willen ook u hiervoor uitnodigen en ik zou graag van u vernemen of u wilt en kunt deelnemen aan dit gesprek. Zo spoedig als mogelijk zal ik u dan , na bevestiging van deelname, een uitgebreide uitnodiging toesturen.
Ik hoop spoedig van u te vernemen.
Met vriendelijke groet,
nn.
Commissie voor Financiën
DCO Sociaal en Financieel
Tweede Kamer der Staten-Generaal
Ik kreeg de memorie van toelichting onder ogen, maar dat gaat op een aantal punten nog een lastige worden, want:
– De vraag of een ZP-er zichzelf mag laten vervangen door een ander zal bijna nooit opgaan.
– de ZP-er moet het formulier invullen en de opdrachtgever moet akkoord gaan met ALLE stellingen die daar uit voortvloeien. Dus ook een akkoord bij de stelling op bovenstaande vraag.
– de BGL geeft slechts aan dat er geen INHOUDINGSPLICHT loonheffing is voor de opdrachtgever.
– Voor de IB (Inkomstenbelasting) kunnen de inkomsten nog steeds aangemerkt worden als loon uit arbeid en hebben de ZP-ers geen recht op zelfstandigenaftrek!
Duidelijk is wel dat een BGL niet verplicht is en het is maar de vraag hoe een rechter er naar kijkt als er geen gebruik wordt gemaakt van de BGL.
Mijn conclusie is dat de BGL weer zeer eenzijdig is, geen enkele zekerheid biedt aan de ZP-ers en het opdrachtgevers moeilijker maakt freelancers in te huren. Juist opdrachtgevers in het IT-segment kiezen voor de man of vrouw en niet uitsluitend voor de competenties.
(Niet elke persoon die een rijbewijs heeft rijdt schadevrij (en ik kan dat weten)).
Het is te hopen dag bovenstaande vraag genuanceerd wordt of van het lijstje wordt geschrapt.
Of… gewoon de BGL negeren en zonder BGL werken, maar wel met duidelijke afspraken met de eindopdrachtgever inzake het gezag. De belastingdienst zal dan per individuele situatie moeten beoordelen of er sprake is van inhoudingsplicht en dat gaat hen heel veel tijd, geld en moeite kosten. Bovendien is de kans op succes minimaal, mits opdrachtgevers goede afspraken mbt het gezag maken en dat deze door de ZP-er voor akkoord worden ondertekend (dus andersom dan in het huidige wetsvoorstel).
Helaas krijgt men niet vooraf de zo gewenste zekerheid. Maar misschien moeten opdrachtgevers en ZP-ers dat risico maar nemen. Ik zou het doen.
Het is betreurenswaardig dat de wetgeving zo achterblijft bij maatschappelijke ontwikkelingen,.. een beetje burgerlijke ongehoorzaamheid zou hier op zijn plaats zijn.
Degenen die de memorie van toelichting willen inzien kunnen mij een mailtje sturen:
wessel.vanalphen@destaffingroep.nl
Ook de werkgevers mengen zich in de discussie rond de ZP-er! Dit moet toch een duidelijk signaal zijn aan de regering!
Bericht op NU.NL:
Werkgevers willen ook sociale verzekeringen voor zzp’ers
Alle werkenden moeten verplicht een pensioen kunnen opbouwen in een stelsel van sociale zekerheid, vindt werkgeversvereniging AWVN. Dit moet ook gelden voor de zzp’ers in Nederland.
Dat staat in een plan van de werkgeversvereniging dat maandag gepresenteerd wordt aan premier Mark Rutte.
“Het stelsel van sociale zekerheid moet grondig worden gerenoveerd zodat alle werkenden hierop een beroep kunnen doen, ongeacht de vorm van hun werkcontract”, aldus AWVN-directeur Harry van de Kraats.
De werkgeversvoorman haalt aan dat het huidige stelsel niet meer van deze tijd is en de economische groei en banengroei blokkeert. Ook zou het de ontwikkeling van de Nederlandse beroepsbevolking remmen.
“Hierdoor dreigt een tweedeling tussen een krimpende groep werkenden met een vaste baan en veel zekerheden enerzijds en anderzijds een snel groeiende groep flexwerkers en zelfstandigen zonder aanspraak op sociale voorzieningen.”
Draagvlak
“De kritiek dat de zelfstandige professional het draagvlak voor sociale verzekeringen zou verzwakken, is ongegrond”, stelt VNO-NCW-voorzitter Hans de Boer in aanvulling op het plan van AWVN. “Het kabinet moet er daarom niet voor kiezen om het zp-schap af te remmen, zoals nu dreigt te gebeuren. Dat is slecht voor de economie.”
Volgens De Boer is het een mythe dat mensen ervoor kiezen zelfstandige te worden puur vanwege fiscale ondernemingsfaciliteiten. “Als je rekening houdt met alle reserveringen die zij moeten doen, zijn de ondernemingsfaciliteiten hard nodig om de grote verschillen met het werknemerschap weg te nemen.”
“Tegelijkertijd moet er wel oog zijn voor belemmeringen die zzp’ers ondervinden om te sparen voor pensioen, zich te verzekeren tegen arbeidsongeschiktheid en het krijgen van een hypotheek”, vindt De Boer.
http://www.nu.nl/zzp/3901750/werkgevers-willen-sociale-verzekeringen-zzpers.html
Premier Rutte wijst plan werkgevers voor verplichte verzekeringen ZZP’ers af
Premier Mark Rutte heeft weinig vertrouwen in het plan dat werkgeversorganisatie AWVN onlangs presenteerde. In het plan werd gepleit voor verplichte verzekeringen voor ZZP’ers op het gebied van arbeidsongeschiktheid, werkloosheid en een verplichte pensioenvoorziening.
Rutte zei in de Eerste Kamer dat ZZP’ers niet moeten worden gedwongen in iets wat ze niet willen: ‘je moet oppassen mensen tegen hun zin gelukkig te maken”. Rutte bedoelde daarmee dat het merendeel van de ZZP’ers absoluut tegen verplichte verzekeringen is. Veruit de meeste ZZP’ers hebben bewust gekozen om in hun eigen inkomen te voorzien en daarvoor ook zelf het risico te willen lopen en niet kiezen voor een loondienstverband. Rutte zei tevens dat het voorstel van de AWVN leidt tot een versobering van de voorzieningen van de mensen in loondienst.