Op mijn blog ‘Huidige tekortkomingen bij Digitale Architectuur’ is massaal gereageerd met name op de constatering dat ‘business-architectuur’ nog steeds niet voldoet aan de eisen en wensen van de business. Gelukkig zijn er meer architecten die die conclusie hebben getrokken. Op de tweede dag van het Landelijk Architectuurcongres, 29 november, wordt een workshop gehouden over bruikbare business-architectuur. Na drie 10-minuten speeches van Guido Bayens, Roel Wagter en Jaap Schekkerman (drie echte toppers in business-architectuur) zal een discussie met de zaal worden gevoerd over de vraag ‘hoe maken wij business architectuur bruikbaar’. Elke rechtgeaarde business-architect hoort bij deze historische sessie aanwezig te zijn. Om alvast langs digitale weg de discussie op te starten, staan hieronder wat meningen waar jullie op kunnen reageren.
Business-architectuur slaat de brug tussen zingeving (de missie en de visie) van de organisatie en de vormgeving van het bedrijfsgebeuren. Business-architectuur vormt als zodanig de basis voor een integrale benadering van veranderingen in de organisatie op de lange termijn, maar is ook nuttig voor een integrale aanpak van veranderingen die op de korte termijn noodzakelijk zijn door marktveranderingen, fusies, overnames en technologische vernieuwingen.
Centraal in de business-architectuur staat een houtskoolschets van het bedrijfsgebeuren op het niveau dat het topmanagement een duidelijk beeld krijgt over het reilen en zeilen van het organisatieonderdeel onder beschouwing. Inzoomend op die houtskoolschets is er vaak nog behoefte aan een aantal meer gedetailleerde businessviews onder andere vanuit de optiek van de klant, de leverancier, de medewerker, de personeelsmanager, de administrateur en de controller.
Afgaande op de visitekaartjes van de architecten en de vaak creatieve benamingen op ‘linked in’, zien wij de volgende professionals zich bezig houden met het formuleren van een of andere vorm van business-architectuur: business-architect (ook wel bedrijfsarchitect), enterprise-architect, productarchitect, procesarchitect, ketenarchitect, ‘collaboration’-architect, regie-architect, innovatie-architect, functioneel architect, senior businessanalist, strategie-architect, manager businessverandering, senior beleidsadviseur en senior businessconsultant. Het zou goed zijn als daar slechts één profiel van een business-architect uitkomt.
De werkzaamheden van de business-architect:
– Het ondersteunen van het businessmanagement bij het vertalen van de strategie en eventuele incidentele veranderingen naar concrete veranderdoelstellingen voor het bedrijfsgebeuren met inzet van IT-ondersteuning.
– Het in kaart brengen van de werking en inrichting van het bedrijfsgebeuren waar de veranderingen doorgevoerd gaan worden. Dit kunnen ook de externe leveringsketens zijn waar de organisatie deel van uit maakt.
-Het bepalen van de veranderingsmogelijkheden in de werking en/of inrichting van de bedrijfsorganisatie inclusief hun nut of noodzaak gerelateerd aan de te behalen veranderdoelstellingen.
– Het uitwerken van oplossingsvoorstellen voor veranderingen in de werking en inrichting van het bedrijfsgebeuren inclusief alternatieven en voorstellen voor realisatie in opvolgende haalbare ambitieniveaus. Complete oplossingsvoorstellen betreffen niet alleen de werking van het bedrijfsgebeuren maar ook van de informatievoorziening en de gegevenshuishouding. Verder beschrijft een oplossingsvoorstel ook de benodigde veranderingen in de menselijke organisatie en de ondersteunende IT (applicaties en infrastructuur). De mate van diepgang en de mate van detail van een oplossingsvoorstel is afhankelijk van de aard van de besluitvorming.
Daarnaast kan de business-architect zich ook bezig houden met:
– Het opstellen van de businesscase inclusief kosten/baten-analyse bij de oplossingsvoorstellen op basis van de verschillen in de huidige en de toekomstige inrichting van mensen en IT inclusief de benodigde kosten voor de ontwikkeling en de verwachte financiële en overige baten.
– Het opstellen van besluitvormingsdocumenten op basis waarvan het businessmanagement beslissingen neemt over de realisatie van de veranderingen.
Bij veel organisaties staat business-architectuur nog in de kinderschoenen. Ik zie regelmatig dat er wordt gewerkt aan een uitgebreide applicatie-architectuur en een architectuur voor de technische infrastructuur zonder dat de business-architectuur voldoende is doordacht. Dat levert veelal een ineffectieve IT-ondersteuning en een nodeloos Business/IT-alignment probleem.
Daan Rijsenbrij, www.Rijsenbrij-Academy.nl
Toen is als jonge afdelingsdirecteur mijn procuratie van de voorzitter van de Raad van Bestuur mocht ontvangen maakte de goede man mijn duidelijk dat het feit dat er winst werd gemaakt impliceerde dat er een plan was. Deze wijze woorden moesten mij duidelijk maken dat de “business” (ik kende die term toen niet) iets deed dat geld opleverde en dat ik dat proces vooral in de war moest sturen door plannen te gaan maken. Ik werkte toen bij de Business en heb gelukkig ook regelmatig aan die kant van de dualiteit mogen doorbrengen. Architecturen hebben neiging om de “business” te ontregelen door van alles te gaan regelen dat in het “impliciete” verkeer tussen mensen gewoon wordt geregeld. Wat heel belangrijk is om te beseffen is dat alle verdelingen tussen wat minstens drie aspecten hebben n.l. de ene en de andere kant en de verdeling (de grens) zelf. Het trekken van die grens bepaald wie of wat er niet meer met elkaar communiceert en regelt dus daarmee de miscommunicatie. Het verdelen van een bedrijf in business en wat anders is dan ook de oorzaak dat er dit soort discussies gaan plaatsvinden. Dat wil niet zeggen dat je niet moet delen want zonder delen kun je niet vermenigvuldigen. Het betekent dat bij iedere stap in de schepping goed vooruit moet kijken naar de consequenties van je scheppingsdrang.
Hans,
Dank voor jouw reactie.
Jouw waarschuwing dat architecturen niet de business moet ontregelen, lijkt mij zeer verstandig.
Ook het trekken van grenzen is niet slim, zoals jij aangaf. Een goede architect, zo bleek uit de 17 CIO-interviews die ik afgelopen jaar heb gevoerd, gedraagt zich als een verbindingsofficier.
Heb jij nog praktische tips hoe je een bruikbare businessarchitectuur kunt opzetten?
Groet,
Daan.
Dag Daan,
Ondernemers hebben de neiging de roze toekomst te zien; de kansen, de mogelijkheden. Deze kwaliteit is er 1 om te koesteren. Tegelijk is niets zo gevaarlijk als een slechte strategie met blinde cost focus.
De rol van architectuur in het strategisch debat is er feitelijk 1 van ‘validatie’ of de kansen ook realiseerbaar zijn en van ‘risicobeheersing’ het spotten van de belangrijkste business uitdagingen. Ik werk thans als project leader aan de ISO37500 Outsourcing standaard en kan melden dat in dat model de Business strategy – de functional strategy en de Sourcing Strategy geoptimaliseerd moet worden. In de sourcing strategy wordt de outsourcing strategy ontwikkeld waarbij architectuur wordt ingezet en risico’s worden gedefineerd.
Deze rol van architecten in dit proces is noodzakelijk om, zoals je zelf al beschrijft, bewust de keuzes te nemen in je bedrijfsvoering in plaats van achteraf met spijt de haren uit het hoofd te trekken.
Volgens mij is het volwassen worden van de business architectuur een belangrijke stap om integraal veranderingen te kunnen implementeren, waarmee de strategie van een organisatie wordt bereikt.
Alleen op deze manier wordt voorkomen dat business architectuur een laagje is op de IT of informatie architectuur alleen maar om de IT inspanningen van een voorwendsel te kunnen voorzien.
De enige manier dus om business- IT/HRM/markerting/financiën/administratieve organisatie/etc. alignment te creëren en er daardoor voor te zorgen dat ze onderling op één lijn zijn gebracht.
Ik wil maar zeggen dat met name de Business-IT alignment niet slaagt omdat vanuit de verkeerde kant, zijn de IT kant wordt gekeken en niet vanuit de business kant.
Het opzetten van een business architectuur begint, hoe van de hand liggend, met luisteren. En dan niet naar de CIO, maar naar de CEO met nog andere vazallen uit de board. En laat ze zelf maar ontdekken welke realisatie implicaties hun strategie betekent. Dus samen opstellen dus.
Hallo Daan,
Roerend eens met de door je geschetste visie.
In de gesprekken met bestuurders spreek ik om te voorkomen dat ik direct met IT geassocieerd wordt over “sturen op samenhang” Samenhang op en tussen de niveaus van zin- en vormgeving. Dit vanuit de veronderstelling dat zowel “sturen” als “samenhang” zaken zijn die op hun agenda’s staan. Als reactie op jouw reactie op die van Hans waarin je naar praktische tips vraagt om een bruikbare business architectuur op te zetten zie mijn boek ‘Sturen op samenhang op basis van GEA’ en de vele artikelen gratis te downloaden via http://www.groeiplatformgea.nl.
Hoi Daan, en Frans
Goed en mooi overzicht van inzichten in wat business architectuur is en kan betekenen voor organisaties.
Helemaal eens met Frans Koppen dat integrale transformaties niet kunnen zonder business architectuur. Ook recentelijk is weer bij verschillende klanten overtuigend getoond hoe de business architectuur aanpak een oplossing biedt als zij vastlopen met een bottom up benadering, of de belanghebbenden niet op een lijn krijgen vanwege ingewikkeldheid. Hiervoor blijkt echter wel iets meer nodig dan het representeren van een business. Het gaat eigenlijk ook om het managen van de eerste stappen in een transformatie proces, waarbij business architectuur de motor is waaromheen het kan draaien. Het proces en de inhoud blijken steeds opnieuw even belangrijk te zijn bij het bereiken van resultaten. Steeds vaker blijkt ook dat klanten terugkomen van het inzetten van hulpmiddelen en terugvallen op experts die de communicatie gedurende de lifecyle moeten verzorgen verzorgen. Ik denk dat een belangrijke reden is dat bij business architectuur inzichten in de business en interpretatie een belangrijke rol spelen. Een referentie van de business architectuur voor traceerbaarheid is onmisbaar om overtuigingskracht te tonen.
Ik vind het geweldig dat NAF zoveel aandacht aan business architectuur schenkt. Helaas kan ik er niet bij zijn die twee dagen in november. Jammer, maar voor jullie veel succes met de activiteiten rondom dit belangwekkend onderwerp in afstemmen van business en IT.
@ Frans van Koppen
Erg belangrijk dat jij nog eens onderstreept dat architectuur en businessarchitectuur in het bijzonder begint met ‘luisteren’.
De centrale vraag die ik krijg van heel veel businessarchitecten: ‘hoe kom ik aan tafel bij de business?’. Ze willen wel luisteren, maar er wordt nog niets tegen hen gezegd.
Wat is daarvoor jouw remedie?
Groet,
Daan.
Typische discussie zoals er zoveel zijn in het IT-vakgebied. Interessant vind ik ook de absolute betekenis die jullie willen toekennen aan het begrip business architectuur.
Omdat ze aan de business zijde – ik wil toch even weer die tweedeling maken – deze discussies zat zijn, starten ze steeds meer IT-projecten in eigen beheer op. In de Automatisering Gids van 25 oktober 2012 staat een artikel op pagina 30 met de prikkelende titel: “Droomproject zonder IT-afdeling”. Ik zou daar eens navragen hoe ze met de (business)architectuur zijn omgegaan.
Vriendelijke groet,
Leon Dohmen
De laatste tijd en eigenlijk al zolang ik met het vakgebied in aanraking ben gekomen, bekruipt mij een bepaald gevoel.
Is business architect eigenlijk wel een functie?
Is het uit te besteden door bestuurders?
Willen / kunnen bestuurders het wel altijd uitbesteden?
Is een goed ontwikkelde manager / bestuurder / ondernemer / zelfstandige professional niet ook direct een business architect?
Is het dus eigenlijk niet meer een vaardigheid, competentie, dat iemand kan bezitten of hebben. Wat een organisatie of welk willekeurig ‘iets voortbrengend’ collectief kan bezitten?
@ Francus
Als het goed is weet de businessmanager wat hij wil en bepaalt dat ook. Hij heeft echter vaak moeite om het goed onder woorden te brengen. Hij overziet nauwelijks de impact van zijn mogelijke beslissingen en heeft weinig notie van de bouwbaarheid van zijn wensen.
Voor al die zaken heeft hij een architect nodig als regisseur van zijn beeldvormingsproces.
Groet,
Daan.
Het uitleggen van het verschil tussen business architectuur en informatie/applicatiearchitectuur gaat me persoonlijk steeds slechter af. Er zijn verschillen, dat spreekt vanzelf, maar rechtvaardigen die een fundamenteel andere architectuur? Zou het niet veel mooier zijn als je op basis van 1 architectuurmodel zowel de business als het applicatielandschap zou kunnen vormgeven? Dat ze dezelfde uitgangspunten en inrichtingsprincipes delen? Het is misschien een radicaal idee, maar zou dat niet het ultieme antwoord kunnen zijn op de vraag naar meer alignment?
En ja, inderdaad, dan is het meteen onmogelijk om een applicatiearchitectuur te ontwikkelen waar de business niet bij betrokken is.
Ik heb getwijfeld over het nut van een aparte applicatiearchitectuur voor off-the-shelf pakketten. Hoewel, misschien dat wel juist op dit terrein de enigszins kunstmatige scheiding tussen applicatiearchitectuur en business architectuur de bron van vele mismatches is.
@ Hans
Natuurlijk zijn er grote overeenkomsten tussen businessarchitectuur, informatiearchitectuur, applicatiearchitectuur en de architectuur van de technische infrastructuur. Het is immers allemaal architectuur. Alleen de artefacten waarop die architecturen werken zijn fundamenteel anders.
Morgen, op het Landelijk Architectuur Congres roep ik ook op tot de bevrijding van de businessarchitectuur van het IT-denken.
En, zoals je wellicht hebt gezien in de antwoorden die ik in de verschillende blogs recentelijk heb gegeven, vind ik alignment een non-issue uitgevonden door IT’ers.
Groet,
Daan.