Het is momenteel allemaal digitalisering, of nog wat chiquer: digitale transformatie – wat de klok slaat. Het is een hype die, zo blijkt ook nu weer, Garner’s hype cycle netjes volgt. Na een piek van hooggespannen verwachtingen (‘digitalisering helpt mondiale problemen de wereld uit’) volgt een dal met teleurstellingen (‘digitalisering maakt ons werkeloos’). En dan krijgen we de ‘slope of enlightment’. Op die ‘opgaande lijn van verlichting’ bevinden we ons nu. Het bewijs? Het regeerakkoord besteedt voor het eerst aandacht aan digitalisering!
We weten: de overheid regeert en reageert. Maar voor pro-activiteit moet je niet bij ons bestuur zijn. We hadden even hoop op een trendbreuk, dat het nieuwe kabinet de ontwikkelingen eindelijk eens een keer vóór zou zijn. Het regende de afgelopen maanden dan ook aanbevelingen. De overheid moet dit, de overheid moet dat. En jawel: ondanks de compromissenproblematiek die de formatie zolang heeft opgehouden, zien we dat ‘voor het eerst in de geschiedenis digitalisering prioriteit is van het kabinet’.
Concrete plannen
Althans, dat betoogt Kamerlid Kees Verhoeven van D66 in het FD (09-11-2017). Volgens hem staat digitalisering niet alleen op de agenda, maar er zijn ook concrete plannen. Er wordt € 400 miljoen geïnvesteerd in onderzoek en innovatie, er komen proeftuinen voor digitale technologieën, kinderen moeten digitale vaardigheden leveren en, zowaar, de digitale dienstverlening door de overheid wordt verbeterd. Nu is ‘prioriteit van het kabinet’ wel een erg zware claim, maar € 400 miljoen is niet mis. Hoe dan ook, het is zeker resultaat van een ‘opgaande lijn van verlichting’.
Die verlichting is ook absoluut noodzakelijk, want wat blijkt: digitale strategie mislukt vaak (Telegraaf, 09-11-2017). Onderzoek van strategie- en marketingbureau Simon Kucher & Partners laat zien dat een schrikbarend laag percentage bedrijven in Nederland méér omzet haalt dankzij een digitale strategie. Driekwart schiet er niets mee op, terwijl volgens het onderzoek 83 procent de afgelopen drie jaar in digitalisering heeft geïnvesteerd. Wereldwijd is het nog erger: slechts 18% weet door digitalisering meer omzet te halen. De laatste fase van de hype cycle, het ‘plateau of productivity’ is dus nog niet in beeld.
Meer dan investeren
De vraag is alleen: ligt dit aan de digitalisering zelf, of is er wat anders aan de hand? Simon Kucher & Partners heeft ook dat onderzocht. Alleen investeren is niet genoeg. Er is een plan nodig en focus, maar dan niet op interne processen en IT, maar op de klantbeleving en een solide verdienmodel. Ook ontbreekt het volgens de onderzoekers aan integratie van digitalisering met de bedrijfsvoering. Geen wonder dat op het onlangs gehouden Gartner Symposium/ITxpo 2017 (dezelfde Gartner van de hype cycle) werd vastgesteld dat ceo’s digitalisering te langzaam vinden gaan.
En dat zal niet veranderen zolang het misverstand blijft bestaan dat digitalisering hetzelfde is als automatisering en technologie. Meer verlichting dus, in plaats van meer digitalisering!
Hans van Raaij, senior consultant bij MCS PR en Finitiative PR
