“Na God, had je de Mens en nu is er …… het Systeem”.[i] Wie het nieuws over robots en andere dingen van het aflopen half jaar evalueert is geneigd om te denken dat een nieuwe emancipatiegolf op gang is gekomen: de emancipatie van dingen.
De discussie over emancipatie van dingen lijkt er een te zijn die vooral filosofen bezighoudt. Verzameld onder de term posthumanisme laat een artikel in De Correspondent een mooie samenvatting zien van deze discussies en denkrichtingen. Verwijzend naar een voorbeeld zoals ‘een parlement van dingen’ luidt een zinsnede: “Je verhoudt je tot indringende fictieve werelden die aan het denken zetten en ontroeren, maar je komt er nooit in terecht”.i
Wellicht is een voorbeeld zoals ‘een parlement van dingen’ ook (nog) veel te ver gezocht. Een aantal nieuwsitems in de periode van augustus 2015 tot en met juli 2016 op een rij gezet lijkt de indruk te wekken dat de emancipatie van dingen al volop bezig is in de alledaagse praktijk en dat ook de ‘gewone mens’ aanjager is van deze emancipatiegolf. In januari 2016 werd gemeld dat piloten hun vliegvaardigheden kwijt raken vanwege de verregaande automatisering in vliegtuigen. Als de techniek het laat afweten zijn piloten niet meer in staat om adequaat te reageren.[ii] Sinds februari 2016 hebben in de Verenigde Staten zelfrijdende auto’s dezelfde rechten in het verkeer als auto’s met bestuurder[iii] en in maart 2016 bleek uit een experiment dat mensen in noodsituaties een groot vertrouwen hebben in robots.[iv] In mei kwam in het nieuws dat een systeem met kunstmatige intelligentie betere diagnoses stelt dan een arts.[v] Niet onbelangrijk als een rapport meldt dat foute diagnoses doodsoorzaak nummer 3 is in de Verenigde Staten. Verder was het nieuws over zich voortplantende robots bij de Vrije Universiteit in Amsterdam opvallend.[vi]
In juni (ook in 2016) ontsnapte een robot uit een laboratorium in Rusland[vii] en werd in het Europees parlement een plan gelanceerd voor robotbelasting.[viii] In juli maakte de gemeente Roermond melding van de inschrijving van robot Pepper in het robotregister. In plaats van een burger-servicenummer kreeg Pepper een robot-servicenummer toegekend.[ix] In de Verenigde Staten spande een man een rechtszaak aan om te mogen trouwen met zijn computer.[x] Momenteel is Pokémon Go groot nieuws. Pokémon Go is een spel om Pokémon te vangen en vermengt de echte wereld met de virtuele. Het spel lijkt een positief effect te hebben op kinderen met autisme.[xi]
En wie op het internet of fysieke media verder zoekt naar interessante voorbeelden van integratie van dingen in onze samenleving zal er nog talloze vinden. Integratie van technologietrends zoals big data, robotica en kunstmatige intelligentie zorgen voor een razendsnelle adoptie van dingen voor allerlei doeleinden. Met deze nieuwsfeiten op een rij lijkt de emancipatie van dingen geen fictie of filosofische discussie meer te zijn maar is deze allang begonnen…
[i] https://decorrespondent.nl/4414/Posthumanisme-wat-is-het-En-waarom-zou-je-emancipatie-van-dingen-willen-/378377340572-23724176
[ii] http://www.telegraph.co.uk/travel/news/Pilots-are-losing-their-flying-skills-says-US-report/
[iii] http://www.siliconbeat.com/2016/02/10/101968/
[iv] http://www.automatiseringgids.nl/nieuws/2016/09/mensen-vertonen-bij-ramp-honds-vertrouwen-in-robot?mt=iuaXehYhe4UcKRMrTlrjbQ&vk=i8Ps8LK1Me_XxroSycEduQ&pub=1003
[v] http://www.automatiseringgids.nl/nieuws/2016/19/ai-troeft-arts-af-bij-diagnose?mt=iuaXehYhe4UcKRMrTlrjbQ&vk=i8Ps8LK1Me_XxroSycEduQ&pub=1003
[vi] http://www.vu.nl/nl/nieuws-agenda/nieuws/2016/apr-jun/wereldprimeur-robots-planten-zich-voort.aspx
[vii] https://www.washingtonpost.com/news/worldviews/wp/2016/06/16/russian-robot-gets-a-few-hours-of-freedom-after-escaping-a-lab/
[viii] http://www.telegraaf.nl/digitaal/26074142/__Plan_voor_robotbelasting__.html
[ix] https://www.youtube.com/watch?v=dLQdj8YyOVg
[x] http://www.automatiseringgids.nl/nieuws/2016/26/rechter-weigert-huwelijk-met-computer?mt=ncdL5qWMUAr_qIFFfrEQbA&vk=i8Ps8LK1Me_XxroSycEduQ&pub=1003
[xi] http://www.volkskrant.nl/binnenland/-pokemon-go-krijgt-jongeren-met-autisme-de-deur-uit~a4342063/
