En nu…iedereen!

Met zijn allen!
De participatiemaatschappij, iedereen draagt zijn steentje bij. Voor de een is het dé oplossing voor veel sociale vraagstukken, voor de ander een makkelijk trucje waarmee overheden verantwoordelijkheden van zich af schuiven. Wat ik me afvraag is of onze maatschappij eigenlijk wel klaar is voor ‘iedereen’. En of die ‘iedereen’ wel klaar is voor de maatschappij.

Ben jij er eigenlijk wel klaar voor ?
Ik denk dat de meeste overheden, bedrijven, instanties en verenigingen geen idee hebben wat het betekent als iedereen komt meedoen. Want dan komen– en ze komen –alle mensen die traditioneel speciale voorzieningen hebben óók.

En dan heb je ineens aardig wat mensen die graag hetzelfde behandeld willen worden, maar toch echt een beetje anders zijn en waar je als bedrijf in moet investeren. In kennis bijvoorbeeld: om iemand met een lichamelijke of verstandelijke beperking te kunnen beoordelen moet je weten wat diegene kán en ook waar hij of zij niks aan kan doen.
Want het gaat gebeuren dat die leuke vakkenvuller een onhandige opmerking maakt naar de mevrouw met de kokette bonbonella’s.
De vraag is niet of zij jou aankunnen, maar jij hen.

Participatie is altijd een investering
Als overheden, bedrijven, instanties en verenigingen ‘participeren’ zeggen, dan gaat het vaak om eigen gewin. Gratis, of voordeel. Een lastige omweg. Participatie is geen eenrichtingsverkeer. Sterker nog, in het geval van ‘mensen met afstand tot werk’, vraagt het om aanpassing in het denken en de maatschappij. En dat moeten we samen doen. De organisatie waar het moet, de participant waar het kan.

Prachtige mensen, allemaal
Je moet het eigenlijk ook niet doen omdat de overheid het vraagt (al is dat binnenkort wel zo). Je moet het doen omdat je bedrijf er beter van wordt. Kleurrijker, diverser, opener, menselijker, aardiger en sterker op lange termijn. Zie je, elke organisatie streeft naar optimale ‘performance’. En tot 2008 dachten we allemaal dat die optimale performance een weg van specialisatie, inperking, inkrimping en afvlakking was. De crisis leert dat de wereld verandert en dat warmte telt, dat medemenselijkheid telt en dat het gezonder is voor overheden en ondernemingen om meer na te streven dan ‘zo veel mogelijk voor zo min mogelijk’.

Durf te veranderen
Participatie is belangrijk omdat je onvoorspelbaarheid in huis haalt, omdat je het jezelf moeilijker maakt, omdat je een groep werknemers hebt die anders zijn, die je dwingen anders te zijn, die jou veranderen. Participatie verandert het DNA van je bedrijf – tenminste, zo zou het moeten zijn. Want nog te veel proberen we dat wat anders is te proppen in het keurslijf van ons bedrijf.

Wie dit leest is gek
Misschien doen we dat ook wel te veel met de mensen die geen beperking hebben. Want laten we wel wezen: iedereen is raar. De een is gek van wolken, de ander verzamelt puzzels van bergen die hij beklommen heeft en een derde wil dit jaar per se met de motor over de hoogst begaanbare weg in India crossen. Iedereen heeft een fysieke afwijking, of mentaal probleem. En dat stoppen we weg zodra we het kantoor binnen stappen. Dat we dat kunnen, is misschien helemaal geen compliment.

Here’s to the misfits
Participatie betekent dat iedereen mee moet doen. Niet alleen die kleine groep. Juist de grote groep. En misschien durft de introverte man dan ook manager te worden, durft de verkoopster haar borduurhobby in te zetten en kan de IT-er eindelijk zijn PDD-NOS delen met de afdeling. McKinsey becijferde dan bedrijven met sexe-diversiteit beter presteren. Ik durf te wedden dat bedrijven die diversiteit in alle opzichte stimuleren het nóg beter zullen doen. De bedrijven die in de beperking de kans zien. In het onverwachte de inspiratie.

Of, om met Apple te spreken – en ik citeer graag de lange versie:

“Here’s to the crazy ones. The misfits. The rebels. The troublemakers. The round pegs in the square holes. The ones who see things differently. They’re not fond of rules. And they have no respect for the status quo. You can quote them, disagree with them, glorify or vilify them.
About the only thing you can’t do is ignore them. Because they change things. They invent. They imagine. They heal. They explore. They create. They inspire. They push the human race forward. Maybe they have to be crazy. How else can you stare at an empty canvas and see a work of art? Or sit in silence and hear a song that’s never been written? Or gaze at a red planet and see a laboratory on wheels?
We make tools for these kinds of people. While some see them as the crazy ones, we see genius. Because the people who are crazy enough to think they can change the world, are the ones who do.”

En nu? Gewoon; iedereen aanstellen. Heet participatie.

Sabine de Jong is Managing Partner van ACES International (www.aces.nl), Executive Search in ICT, en EmployU (www.employu.nl), dé combinatie van online employment en search.