De vakantie is voor veel managers bij uitstek een reflectieperiode. Wat is onze ondernemingsmissie en wat zijn mijn persoonlijke drijfveren? Maar op het strand of aan de rand van het zwembad rustig een boek lezen, terwijl drie jonge dochters om je heen fladderen, het is mij nog nooit gelukt. Lezen doe ik daarom vóór de vakantie. Bijgaand mijn Strandboeken Top 3 voor managers die ook bij extreme hitte scherp willen blijven. Missie is trouwens een achterhaald begrip. MTP is het nieuwe toverwoord.
- Exponentiële organisaties
Salim Ismail en Yuri van Geest, verbonden aan de Singularity University, leggen uit waarom exponentiële organisaties tien keer beter, sneller en goedkoper zijn. Zij hebben daar wel 352 pagina’s voor nodig. Het boek is gelardeerd met enkele tientallen voorbeelden van vooral Amerikaanse ondernemingen die allemaal in meer of mindere mate voldoen aan de definitie van een Exponentiële Organisatie (ExO). Airbnb, BlaBlaCar, GitHub, Google Ventures, Local Motors, Quirky, Snapchat, Supercell, Tesla, Topcoder, Uber, Valve en Waze, ze hebben allemaal één ding gemeen, ze groeien als kool. De waardering voor dit soort bedrijven, uitgedrukt in de beurskapitalisatie, neemt dan ook exponentieel toe.
Exponentiële organisaties kun je volgens de auteurs herkennen aan tien kenmerken. Ze maken intensief gebruik van interfaces, dashboards, algoritmes, social media en personeel op afroep. Daarnaast geloven ze in de autonomie van teams en in de betrokkenheid (engagement) van klanten en gebruikersgroepen. Tegelijkertijd zijn ze niet te beroerd te experimenteren en maken ze optimaal gebruik van de hefboomwerking van de deel- en ruileconomie. Tot slot zijn ze meesters in het mobiliseren van de community en de crowd.
Rode draad in het boek is het wat abstract klinkende begrip Massive Transformative Purpose (MTP), oftewel het hogere ambitieuze doel van de organisatie. Elke ExO heeft een MTP. Neem TED: “Ideeën die het waard zijn om te verspreiden” of Google: “Alle informatie in de wereld ordenen”, Quirky: ”Uitvindingen toegankelijk maken” en Singularity University: “Op een positieve manier een miljard mensen beïnvloeden”. Elon Musk van Space X spant de kroon: “We will save mankind, we colonize Mars”.
Sommige bedrijven willen de hele wereld transformeren, andere slechts een enkele bedrijfstak. Ontwrichting en radicale transformatie is waar het allemaal om draait bij ExO’s. De auteurs benadrukken dat een MTP geen mission statement is. Het allerbelangrijkste resultaat van een goed MTP is dat het een culturele beweging veroorzaakt. Neem Red Bull: “We geven je vleugels”. Het zijn niet alleen start-ups die uitgroeien tot ExOs, ook middelgrote ondernemingen, zoals TED, GoPro en de Nederlandse Studio Roosegaarde, kunnen accelereren. Gevestigde bedrijven, zoals Vodafone, Coca-Cola (“We refresh the world”), Cisco, The Guardian, General Electric, Amazon, Zappos en Unilever zijn eveneens op zoek naar een aansprekende MTP voor hun merken. China heeft vanwege zijn enorme thuismarkt zijn eigen ExOs, zoals Haier (huishoudelijke apparatuur) en Xiaomi Tech (Android telefoons).
Een MTP is zo inspirerend dat zich een gemeenschap rondom de ExO vormt die spontaan vanzelf begint te functioneren, zodat er uiteindelijk een eigen community, een groep en een cultuur worden gevormd. Denk eens aan de lange wachtrij buiten de winkels van Apple en het ecosysteem rondom dit merk. Het bedenken van een MTP is volgens Salim Ismail en Yuri van Geest zo belangrijk dat je het niet aan marketeers kan overlaten. Daarom dopen ze de CEO om tot Chief Exponential Officer.
- The Networks Always Wins
Peter Hinssen is niet alleen een begenadigd en veelgevraagd spreker, hij schreef inmiddels drie boeken waarvan zijn nieuwste, The Network Always Wins, wat mij betreft het minst toegankelijke boek is, maar inhoudelijk wel net zo sterk is als zijn twee voorgangers (Business/IT Fusion en The New Normal). Het boek bevat waardevolle inzichten uit onder meer de thermodynamica, waarmee ambitieuze managers hun voordeel kunnen doen. Voor een niet bèta-opgeleide manager als ik, is het soms zware kost.
Ook Hinssen neemt de exponentiële groei van organisaties als uitgangspunt: “Linearity is dead”, zo stelt hij. Halverwege zijn boek introduceert hij “Generatie N” als alternatief voor de bekende Millennials. De netwerkgeneratie is opgegroeid met Tumblr, Facebook en Twitter. Het begrijpt de regels en dynamiek van het netwerk. “This generation has network thinking built into its very soul.” Ook Hinssen besteedt in zijn boek ruim aandacht aan de magie die rondom start-ups hangt.
Het hoogtepunt in zijn boek is zonder twijfel het punt waarin hij de thermodynamische cyclus toepast op organisaties. Resultaat: een overzichtelijk kwadrant waarin “super fluid”, “fluid”, “frozen” en “rigid” verschillende stadia zijn waarin een organisatie kan verkeren. Het is volgens Hinssen zaak om niet in het kwadrant links boven terecht te komen. Deze status betekent volgens de tweede hoofdwet van de thermodynamica een onomkeerbaarheid (“irreversibility”), die leidt tot een “entropic death”, ook wel “warmtedood” genoemd. Videoverhuurder Blockbuster en fotorolletjesfabrikant Kodak weten hoe dat voelt.
- Handboek Holistic Golf
Met dit handboek kan iedere golfer leren zijn of haar gedachtegang tijdens het spelen van een wedstrijd zodanig te programmeren dat hiermee een optimaal resultaat wordt behaald. Holistic Golf werkt positief op je concentratievermogen, zelfvertrouwen en ambitie.
Genoeg food for thought, dunkt mij. Ik wens jullie een inspirerende vakantie toe. Drijvend op een luchtbed in zee, bedenk je zo een scherpe MTP.
Martijn ten Kate, country manager bij Interoute
