Ik heb het over het samenspel van incasso bureaus, gerechtsdeurwaarders en bulkopdrachtgevers. Vooropgesteld: ik ben van mening dat iedereen zijn schulden moet betalen. Ik heb ook geen enkele meelij met mensen die te pas en te onpas geld lenen, alles op afbetaling kopen, grote financiële risico’s aangaan en vervolgens hun schulden niet betalen. Iedereen moet zijn verplichtingen nakomen en de rekeningen moeten betaald worden.
Maar het kan natuurlijk verkeren. Bijvoorbeeld als je bank failliet gaat, een verzekering niet uitkeert, studiekosten verdubbeld worden, je hypotheekkosten eenzijdig worden verhoogd of je pensioen gehalveerd. Dan kan je in een situatie terecht komen waarbij je even de rekening niet kunt betalen. Vinden de schuldeisers dat erg? Nee, niet echt, want incasso is een heus businessmodel geworden waar veel geld mee wordt verdiend.
Hoe werkt dat namelijk?
Bulkopdrachtgevers, zoals financiële instellingen, telecombedrijven, energieleveranciers maar ook de overheid sluiten contracten af met incassobedrijven. Deze bulkopdrachtgevers bedingen de meest gunstige voorwaarden voor zichzelf, zoals lage kosten, garanties op te ontvangen gelden, no cure no pay en kickback-fees. De risico’s en kosten worden hiermee verlegd naar de incassobedrijven en, sterker nog, eventuele meeropbrengsten moet het incassobedrijf met de opdrachtgever delen. Kassa voor de opdrachtgever.
Incassobedrijven, waaronder gerechtsdeurwaarders, zitten in een lastige situatie. Zij moeten met elkaar concurreren en, om een opdracht te krijgen, moeten zij aan de eisen van de opdrachtgevers tegemoet komen. Dat heet marktwerking. Maar waar wordt dat allemaal uit betaald? Juist, uit de incassokosten die in rekening worden gebracht bij de schuldenaren, in vakkringen “de gerechtelijke patiënt” genoemd.
Er is iets tegenstrijdigs aan de hand. De wetgever heeft aan de gerechtsdeurwaarder bijzondere privileges en een domeinmonopolie toegekend. Bij al zijn ambtshandelingen oefent de gerechtsdeurwaarder publiekrechtelijke macht uit. De wetgever heeft ook bepaald dat wanbetaling niet mag lonen. Ja, u begrijpt het goed: een gerechtsdeurwaarder is een bijzonder soort ambtenaar en óók ondernemer, maar hij mag niet verdienen aan wanbetaling.
Bij de gerechtsdeurwaarders moet de schoorsteen ook roken en bovendien dwingt de voornoemde marktwerking hen er toe het de opdrachtgever naar de zin te maken. Gelukkig voor hen mogen de incassokosten ten laste van de debiteur, de schuldenaar, worden gebracht. De in rekening te brengen incassokosten liggen veelal vast. Het zijn vaste bedragen die door middeling zijn vastgesteld. Het zijn dus géén kostprijzen! Het incassobedrijf moet zijn geld verdienen door er voor te zorgen dat zijn kostprijs onder het vastgestelde tarief ligt.
Incasso bedrijven berekenen rente over al afgeloste termijnen
Naast de in rekening te brengen incassokosten wordt ook de gederfde rente in rekening gebracht. Samengestelde rente wel te verstaan, dus rente over rente. Lucratief! En hier komt de programmafout om de hoek kijken: een wakkere schuldenaar heeft eens nagerekend of de in rekening gebrachte rente wel klopte. Hij kwam tot de onthutsende conclusie dat er ook rente berekend werd over de bedragen die hij al had afgelost. Hij betaalde dus veel te veel rente. Deze schuldenaar heeft de zaak aanhangig gemaakt en is, na vele processen, in het gelijk gesteld. De oorzaak zat, en zit nog steeds, in een foutief geprogrammeerd rekenprogramma. Maar hier is de kous nog niet mee af.
Vele instanties en belangenorganisaties hebben zich hier al tegen aan bemoeid. Het standpunt dat aan wanbetaling niet mag worden verdiend wordt door iedereen onderschreven, maar ondertussen is er niets veranderd. Problemen worden afgedaan als incidenten. De curieuze combinatie van ambtelijke monopolie en winstdoel (voor alle partijen, behalve de debiteur) klopt gewoon niet. Er worden nog steeds veel te veel incassokosten en renten in rekening gebracht. Een klein rekensommetje leert dat – alleen al bij rentefouten – het in zijn totaliteit om miljoenen gaat.
Miljoenen die betaald worden door wanbetalers en terecht komen bij incassobedrijven en via hen uiteindelijk bij haar bulkopdrachtgevers. Moet dat niet terugbetaald worden? Eerlijk? Is het niet beter om mensen met financiële problemen te helpen in plaats van ze nog verder uit te melken?
Iedereen krijgt van zijn bank, verzekeraar of hypotheekverstrekker wel eens een specificatie met de in rekening gebrachte renten en kosten.
Mijn vraag aan u is: “Wanneer controleerde u voor het laatst uw rentenota?”
Wessel van Alphen, Directeur IT-Staffing
[…] Incasso bedrijven berekenen rente over reeds afgeloste termijnen. Wellicht gerelateerd -RT @Schuldinfo: Beslagvrije voet berekenen? Op schuldinfo is het […]
Ja, er zullen weinig mensen zijn die hun rente nota’s controleren. Het heeft immers zo weinig nut om over een paar euro al die moeite te doen.
Recent nog een dispuut gehad over een autoverzekering van PON. Het ging om ruim 200 euro inclusief rente en kosten, over een periode van drie weken waarin ik dubbel verzekerd was. In de jaren daarvoor had ik eigenlijk per maand 150 euro teveel betaald voor een te dure verzekering. Eigen schuld. da’s waar. En het was geen goedkope auto, da’s ook waar. Maar toch, 150 euro per maand meer betalen dan bij een andere verzekeraar is veel geld.
Het is kennelijk al een poos aan de gang: we hebben een maatschappij ontworpen waarbij het erom gaat steeds aan de ‘goede kant’ te staan, de kant waar je het meeste kunt verdienen, en als dat ten koste van de ander gaat, dan is dat prima – misschien zelfs wel beter.
Mijn hypotheek rente nota reken ik na. Om te kijken of klopt maar ook om te kijken wat het uitmaakt als mijn hypotheekverstrekker zich aan de euribor zou houden. En dat is niet zo!