Kiest Instagram het goede (Simba) of het kwade (Scar) als het op de Straathyena’s aankomt? Mijn advies recent bij EditieNL was letterlijk “Instagram, doe wat!”. Dus ik spreek de hoop uit dat Instagram voor het goede kiest, en dat is optreden tegen de Straathyena’s. Net als Simba in The Lion King.
Ik kan me het haast niet voorstellen, maar mocht u het gemist hebben: @straathyena is een account op Instagram, waarop jongeren anoniem vandalistische filmpjes plaatsen – filmpjes uit de categorie “walgelijk” wel te verstaan. En de Straathyena’s spinnen er garen bij; ze verdienen er naar eigen zeggen goed aan. En haasten zich erbij te roepen dat zij natuurlijk niet verantwoordelijk zijn, o.a. omdat vandalisme al bestaat.
Naïef of sluw? Onderschat hyna’s nooit, heb ik altijd geleerd. Dus ik denk dat dan de Straathyena’s dondersgoed weten dat ze niet vrijuit gaan. Recent uitte de Tweede kamer en Minister Van der Steur ook hun woede. De Telegraaf meldde vrijdag dat CDA-Kamerlid Van Toorenburg het “belachelijk” vindt dat “vandalen dit podium voor geweld geboden wordt”. En volgens De Telegraaf noemt Van der Steur het bestaan van het straathynena-account bij Instagram “schandalig”; hij roept benadeelden op om aangifte te doen.
De Tweede Kamer wil verder weten of de Minister het account aan banden kan laten leggen. Dat antwoord is niet zo ingewikkeld: dat kan. En het is Instagram zelf die de sleutel hier in handen heeft. Immers, haar eigen voorwaarden bepalen dat content niet onrechtmatig mag zijn, waaronder niet gewelddadig. En Instagram behoudt zich dan het recht voor de bewuste content te verwijderen, maar ook om het bewuste account te verwijderen. En het had Instagram gesierd als ze dat inderdaad had gedaan.
Wat Instagram tegenhoudt? Geen idee. Teleurstellend is het wel. En Instagram bewijst hier niets en niemand een dienst mee. Het doet me denken aan het Facebook-debacle rondom de wraakporno kwestie. Facebook (mind you: eigenaar van Instagram) hield zelfs voor de rechter bij hoog en laag vol dat ze niet meer over de gegevens van het nep-profiel beschikte, via welke het seksfilmpje met Chantal op Facebook was gezet. Maar na een pittig juridisch gevecht (met steun van Peter R. de Vries) moest Facebook toestaan dat een externe deskundige mocht zoeken in de systemen van Facebook, en die vond zowaar ook nog een IP-adres.
Waarom hamer ik hier zo op, zult u wellicht denken. Ik zal dit uitleggen. In Nederland (en Europa) hebben we een mooi uitgangspunt, namelijk dat je als internettussenpersoon niet aansprakelijk bent voor onrechtmatige content als je – kort gezegd – niet van die inhoud op de hoogte bent. In de rechtspraak zie je die grens echter langzaam opschuiven in het nadeel van dergelijke platforms. En naar mijn mening voeden Facebook en Instagram deze lijn door hun opstelling in kwesties zoals Chantal en de Straathyena’s. Iets met dat de goeden onder de kwaden lijden dus. In The Lion King overwint het goede. Dus Instagram: wordt Simba, je zult er geen spijt van krijgen.
Menno Weij is partner bij SOLV advocaten, gespecialiseerd in Technologie, Media en Communicatie
