De linker hersenhelft is ‘analytisch, lineair, strategisch, praktisch, realistisch, rationeel’. Rechts, daarentegen, is ‘creatief, intuïtief, gevoelig, passievol en kunstzinnig.’ Onze klassieke opvattingen over de linker- en rechterhelft-indeling worden nergens zo duidelijk als in de afbeelding bij dit blog, een plaatje uit een (overigens wel mooie) Mercedes Benz-advertentie. De meeste IT’ers zullen zich eerder thuis voelen bij het linkerdeel van het plaatje: het oogt zelfs als een script. De rechterzijde doet toch een beetje denken aan een reclame voor creatieve Adobe-software. En ja: analytisch, rationeel, lineair; dat zal de meeste developers niet heel vreemd in de oren klinken.
Als we futurologen moeten geloven, dan heeft de right-brainer de toekomst: zo schreef Daniel Pink in zijn beroemde boek A Whole New Mind dat de left-brainer lange tijd in het voordeel zijn geweest, omdat beroepen met rationele, logische en technische eigenschappen belangrijk waren in de digitaliserende samenleving. Maar als robots in de toekomst een belangrijk deel van die automatisering van mensen overnemen, dan zullen artiesten, uitvinders en story-tellers terrein winnen: de right-brainer dus.
Het goede nieuws is dat dit boek al acht jaar oud is, en dat er voorlopig nog weinig van terecht is gekomen. Een vraag die zich wel opdringt: hoe kan het dat IT (linkerhelft) hier wordt gezien als het tegenovergestelde van innovatie (rechterhelft), terwijl het een van de meest vernieuwende sectoren is geweest van de afgelopen decennia? Hoe kan de left-brainer in de IT met zijn/haar voorliefde voor rechtlijnig, pragmatisch cijferwerk überhaupt verantwoordelijk zijn voor vernieuwing?
Simplificatie
We komen er steeds meer achter dat de theorie, die met name in de jaren zestig en zeventig populair werd om de verschillen tussen mensen te verklaren, rammelt. Het daadwerkelijke verschil tussen het linker- en rechterbrein zit hem niet zozeer in gevoel versus emotie, maar in iets wat zich het beste laat omschrijven als ‘het grote plaatje versus de details’.
De rechterhelft houdt zich bezig met het waarnemen van de grote wereld en veranderingen daarin, het plaatsen in context. Met links zijn we taakgericht bezig: we hebben een opdracht en vervullen die met de instrumenten die we hebben – of dat nu programmeren is, het schoffelen van de tuin of het strijken van een overhemd. Dat verschil wordt mooi duidelijk gemaakt in deze animatievideo:
Psychiater en schrijver Ian McGilchrist beschrijft het onderscheid aan de hand van een vogel die aan het eten is. “Die vogel moet zich heel goed concentreren op de zaadjes die hij wil eten op de grond, maar tegelijkertijd moet hij constant om zich heen blijven kijken om eventueel gevaar te detecteren, wil hij in leven blijven…. Vogels en andere dieren gebruiken hun linker hersenhelft om zich te richten op iets wat ze al kennen. De rechterhelft houdt zich bezig met het onbekende, de grote wereld, en verbindingen die daarmee kunnen worden gelegd.”
Holistische benadering
Om innovatief te kunnen zijn, hebben we dus beide benaderingen nodig. Je kunt geen innovatie plegen door alleen maar te focussen op je taken, maar ook niet door alleen maar in je hangmat te liggen mijmeren over de grote problemen in deze wereld. Het een kan niet zonder het ander. Innovatie in de IT is niet mogelijk zonder af en toe uit het raam te kijken, weg van ons beeldscherm. Alleen door in contact te blijven staan met de buitenwereld, met al zijn uitdagingen, kunnen we oplossingen bedenken die het dagelijks leven van mensen eenvoudiger maken.
Het daadwerkelijk ontwerp is dan weer een taak waar we met name de linkerhelft voor nodig hebben: op basis van de requirements maken we een plan van aanpak en leveren we een product op.
De vraag is echter, of de IT’er wel een echte left-brainer is als vaak wordt beweerd: als de IT-wereld nooit verder had gekeken dan die zaadjes op de grond, hoe hadden we dan ooit al die vernieuwing kunnen doorvoeren?
De holistische benadering: daar zijn we eigenlijk best goed in. Al jaren.
Henk van der Pol, Manager Sales Support & Marketing van Info Support
