We zijn geen dames en heren meer, of jongens en meisjes. We zijn ‘reizigers’, ‘bewoners’ of ‘beste mensen’ geworden. Het is niet langer acceptabel om u nog langer aan te spreken op basis van biologische kenmerken. Te deterministisch, te ongevoelig voor degenen die zich ergens tussen dame en heer bevinden. We willen dat binaire onderscheid niet langer! Maar hoe moet het nu verder met onze rechterhersenhelft (‘vrouwelijk’) en de linkerhersenhelft (‘mannelijk’)?
Er is de laatste decennia iets merkwaardigs aan de hand met verschillen. Die zijn verdacht geworden. Ander uiterlijk, andere afkomst, andere etc, etc, ze zijn de oorzaak van stereotypen, vooroordelen en discriminatie. Vrouwen zouden allerlei kwaliteiten missen die mannen worden toegedicht – en omgekeerd. De gevolgen kent u. Zeker in de IT, of breder nog in de digitale transformatie, spelen vrouwen een zeer beperkte rol. Tegelijk is er een groot tekort aan talent om die transformatie goed vorm te geven. Zonder stereotypen, vooroordelen en discriminatie zou dat tekort heel wat kleiner zijn.
Groot onderscheid
Nu hebben we allemaal een linker- en rechterhersenhelft. En daar maken we, afgezien van de locatie onder ons schedeldak, een groot onderscheid tussen. Hier zijn wat gangbare voorbeelden. Bij de linkerhelft horen logica, georiënteerd op details, weloverwogen, rationeel, methodisch, weten en intellectueel. Bij de rechterhelft horen intuïtief, breed georiënteerd, gevoelsmatig, innerlijk bewustzijn, creativiteit, geloven en zintuigelijk.
Mythevorming
Bovendien zijn de linker- en rechterhelft ook fysiek verschillend. In de linkerhelft zit meer grijze stof, die informatie verwerkt, en in de rechterhelft zit wat meer witte stof, die informatie verder stuurt. Deze verschillen zijn, zo is de hypothese, geëvalueerd zodat we onze hersenen beter kunnen benutten. Onder het kopje ‘Mythevorming’ zegt Wikipedia dat verschillen tussen de linker- en rechterhersenhelften nogal eens overdreven worden. Je krijgt dan tegenstellingen zoals ‘Yin versus Yang’, ‘Mars versus Venus’, ‘mannelijk-rationeel’ versus ‘vrouwelijk-intuïtief’. Die mythes staan een gelijk aandeel van mannen vrouwen in de weg. Natuurlijk niet alleen in die digitale transformatie, maar ook in, bijvoorbeeld, de top van bedrijven. En evenveel verdienen voor hetzelfde werk is nog ver weg. Denk maar aan onze voetbalvrouwen. Die hebben het echt beter gedaan dan onze voetbalmannen, behalve als het om salaris gaat.
Non-binaire genderfluïde types
De overdreven tegenstellingen hebben dus tot allerlei mythes geleid rond hersenhelften en gender. Tja, en wat moeten ‘non-binaire genderfluïde types’ (de term is van schrijver Maxim Februari, een man met een transverleden) hier nu mee? Wij zijn immers ons brein, als we hersenspecialist Dick Swaab mogen geloven. Mogen we niet meer spreken over linkerhelft en rechterhelft, omdat het te deterministisch is en geen recht doet aan het ‘fluïde’ karakter?
De oplossing komt van ons brein zelf. Wat blijkt namelijk? De (cognitieve) specialisatie van de hersenhelften is eerder relatief dan absoluut. Elke hersenhelft is in staat diverse taken, ook die waarin zij (hij?) niet gespecialiseerd is, uit te voeren. Onze hersenhelften zijn dus als het ware fluïde, als het moet kunnen ze alles gewoon van elkaar overnemen.
Realiteit
Verschillen tussen onze hersenhelften zijn er zeker, maar de overeenkomst ertussen is oneindig veel belangrijker. Zo zouden we ook met verschillen tussen mensen moeten omgaan. Het gaat natuurlijk om de overeenkomsten. Ieder van ons heeft een brein dat alle menselijke eigenschappen in zich heeft. Zeker, er zijn fundamentele biologische verschillen en het transgenderspectrum tussen man en vrouw blijkt breder dan menigeen lief is. Het is de realiteit. Wie bereid is daarbij stil te staan hoeft haar – of is het ‘zijn’? Wat doen we eigenlijk met bezittelijke voornaamwoorden? – toevlucht niet te zoeken tot ‘beste mensen’!
Perlita Fränkel, Managing Partner MCS PR
