Innoveren we niet te snel ?

De technologische ontwikkelingen lijken vandaag de dag wel in een stroomversnelling te zijn geraakt. Diverse trendwatchers hebben al aangeven dat de mensheid in de komende twintig jaar meer nieuwe technologische ontwikkelingen doorvoert dan die waar we in het verleden ruim honderd jaar voor nodig hebben gehad. U kunt zelf uitrekenen over welke versnelling we het hier gaan hebben. Een tsunami van nieuwe mogelijkheden die al een enorme impact hebben gehad, en nog gaan hebben op bestaande business modellen.

Tegenwoordig sturen we miljarden Whatsapp-berichten naar elkaar waar we nog niet zo heel lang geleden SMS-berichten verstuurden. Dit heeft een enorme invloed gehad op de winstgevendheid van Telecom-bedrijven. Uber is inmiddels het grootste taxi bedrijf in de wereld, maar bezit geen voertuigen. Facebook is eigenaar van een enorme hoeveelheid media maar creëert zelf geen content. Alibaba, een groot retailbedrijf, heeft geen eigen voorraad en Airbnb is de grootste accommodatie leverancier in de wereld die geen vastgoed bezit. Dit alles mogelijk gemaakt door technologisch innoveren.

Daarnaast gaan de ontwikkelingen op het gebied van artifical intelligence, robotica en cognitieve computing razendsnel. We praten er al ruim vijftig jaar over, maar de relevantie en toepasbaarheid gaan nu zijn vruchten afwerpen. Zelflerende computersystemen die we niet meer hoeven te programmeren, die leren van menselijke interactie, context hebben en natuurlijke taal begrijpen. Systemen die we eventueel kunnen inzetten voor gevaarlijk, smerig of routinematige werkzaamheden, maar ook in kennisintensieve beroepen. Dit zal verandering gaan geven in de “Maak” en in de “Service” industrie.

Een rapport uit 2013, opgesteld door wetenschappers van de Universiteit van Oxford  beschrijft welke activiteiten in bestaande beroepen (in de VS) overgenomen kunnen worden door intelligente computersystemen. Conclusie; ruim 47 % van de ruim 700 onderzochte banen hebben een verhoogd risicofactor, met andere woorden die hebben over tien tot twintig jaar mogelijk geen bestaansrecht meer in onze maatschappij.

Aan de andere kant ontstaan er door deze technologische ontwikkelingen ook weer nieuwe banen. Een paar jaar geleden had niemand nog gehoord van een Data Scientist, Social Media Channel Manager of Crowdfunding specialist. Dankzij 3D-printing zijn we ook in staat om weer producten te maken die in het recente verleden nog in lage lonen landen werden gemaakt.

Heel langzaam komt het besef dat we nu moeten gaan nadenken over de consequenties van technologische ontwikkelingen in de nabije toekomst. Hierbij valt op dat de overheid nog onvoldoende visie en beleid heeft ontwikkeld op sociale, ethische, juridische en maatschappelijke terreinen die tred houden met de innovatieve technologische ontwikkelingen. Persoonlijk zie ik een belangrijke rol weggelegd voor de overheid, werkgevers- en werknemersorganisaties en onderwijsinstellingen om de noodzakelijke voorbereidingen te treffen. Een belangrijke rol is weggelegd voor ons schoolsysteem. We moeten mensen gaan opleiden voor banen die we over vijf a tien jaar nodig hebben en niet die we twintig jaar geleden nodig hadden.

Innoveren we niet te snel ? Dat denk ik niet. Zonder innovatieve ontwikkelingen staan we stil en boeken we geen vooruitgang. We moeten echter wel zorgen dat we als maatschappij zeer snel aanhaken bij de technologische ontwikkelingen en openstaan voor verandering. Klaar voor de toekomst.

Gerard E.A. Smit, CTO Benelux, IBM Distinguished Engineer