Het was een wonderlijke ervaring. Dezer dagen zette ik een nieuw eigen rapport over de fusieplannen van drie ziekenhuizen in het noorden online en een uur later tipte een twitter volger mij dat een van die ziekenhuizen juist was afgehaakt. Al het werk voor niks? Nee, want in dat rapport kom ik juist tot de conclusie dat de verdere bestuurlijke schaalvergroting van die drie ziekenhuizen onverstandig is.
Het gaat over de ziekenhuizen Isala in Zwolle, St Jansdal in Harderwijk en Noorderboog in Meppel. Al sinds medio 2010 – en misschien nog wel eerder – bereiden 6 bestuurders en 22 toezichthouders van die drie huizen onder regie van zorgverzekeraar Achmea onverbreekbare medisch-inhoudelijke samenwerking voor die moet leiden tot een bestuurlijke en financiële fusie. Zeg maar hetzelfde wat er ook in Europa gebeurt. Eerst op allerlei gebied samenwerken, dan de onderlinge grenzen opengooien, dan de euro als eenheidsmunt doorvoeren en ten slotte tot de ontdekking komen dat er dan ook een totale financiële en bestuurlijke vervlechting noodzakelijk is.
Bij in elkaar opgaan van de drie ziekenhuizen zou het zevende ziekenhuis in Nederland ontstaan met een omzet van €700 miljoen, 6500 medewerkers en een verzorgingsgebied van 1 miljoen burgers. Een zorgreus dus, ongeveer zo groot als het VU Medisch Centrum in Amsterdam. De 28 bestuurders en toezichthouders, die samen per jaar circa €1,8 miljard verdienen (bij het VUMC gaan de beloningen van bestuurders en toezichthouders niet verder dan €965 miljoen) hadden hun plannen tot schaalvergroting al voorgelegd aan de NMa die daarover gaat. En minister Schippers van Volksgezondheid had zojuist publiekelijk in antwoord op Kamervragen geschreven dat Isala in Zwolle financieel gezond is en voldoende kapitaalbuffers heeft opgebouwd, maar ook in de komende jaren volledig op eigen kracht aan haar financiële verplichtingen kan voldoen. Kortom, alle signalen voor en fusie stonden op groen.
En dan plotseling de mededeling dat het financieel sterkste ziekenhuis St. Jansdal afhaakt. Zonder enige uitleg of toelichting. Drie jaar werk en advieskosten naar de filistijnen. Drie jaar in de verkeerde richting gedacht. Als een beursgenoteerd bedrijf dit zou flikken zou de beurskoers 20% kelderen en zouden enkele bestuurders naar huis gestuurd zijn. Zo niet in de top van deze huizen waar een aantal bestuurders meer verdienen dan de MP en blijkbaar geen verantwoordingsplicht voelen naar hun stakeholders zoals zorgklanten, werknemers, belastingbetalers, betrokken relaties in de eerste lijn.
Ik denk dat het hele concept van kostbare schaalvergroting om de schaalvergroting voorbij is, dat Isala zijn oude ziekenhuis met veel grond niet voor de in 2008 geeplande prijs verkopen kan nu de bouw op zijn gat ligt en dat het ziekenhuis in Meppel, dat ook nog nieuwbouw wil, nog steeds teveel denkt in stenen in plaats van in betere processen op de werkvloer met hulp van moderne technologie. Maar over het waarom van het afketsen van de fusie houden de bestuurders de kaken op elkaar. Dat staat in mijn rapport dat ik gratis naar de Socialistische Partij heb gestuurd, want die zit er ook bovenop.
Adriaan Meij. AME Research B.V., Specialist in financieel- en industrieel ICT onderzoek
