Op 28 juni is het klimaatakkoord gepresenteerd. Het laat zien dat we de energietransitie in Nederland met grote voortvarendheid willen vormgeven. Als datacentersector zien we dit als positief. Het is van essentieel belang voor Nederland. We hebben daarom ook het afgelopen jaar positief en constructief onze bijdrage geleverd door aan de klimaattafels mee te doen. Maar nog belangrijker: we zetten ons als sector al jaren vol in met het gebruik van groene stroom. Naast het efficiënt gebruik van die stroom en het stimuleren van datacenter restwarmte gebruik.
De energietransitie en de digitale transformatie vinden gelijktijdig plaats. Deze twee veranderingen hebben een enorme impact op ons land en onze economie. Iedereen heeft of krijgt ermee te maken. Het zijn ook processen die onomkeerbaar zijn.
Duurzaamheid en circulariteit zijn nodig om op langere termijn Nederland leefbaar te houden. En willen we economisch relevant blijven zullen we steeds verder moeten digitaliseren. Willen we daarin zelfs koploper worden, zullen we daar nog meer op moeten inzetten.
Datacenters en duurzaamheid
Datacenters concentreren de computerkracht die nodig is voor de groei van de digitale economie. Alles wat online gebeurt staat in datacenters en die staan vaak bij elkaar vanwege de vereiste snelle uitwisseling van de data. Door die concentratie van computerapparatuur in een datacenter, kan er veel efficiënter met energie om worden gegaan dan wanneer het bij de bedrijven zelf staat. De datacentersector loopt ook voorop in de transitie want het is een reeds geheel geëlektrificeerde sector, zonder directe CO2-uitstoot, die grotendeels op groene stroom draait. Alle grote tech bedrijven zijn bijna 10 jaar bezig met verduurzaming van hun processen en inkoop van groene stroom.
Daarnaast zijn datacenters ook een warmtebron. Bijna alle groene stroom nodig voor de digitale services wordt omgezet in bruikbare warmte van ongeveer 30 graden. Deze restwarmte van de datacenters biedt een mogelijkheid van warmtelevering aan o.a. glastuinbouw, zwembaden, industrie en de gebouwde omgeving. Op een aantal plekken is dit al gerealiseerd en werkt het. Gezien de stabiele en versnellende groei van de online-sector is dit de duurzame warmtebron voor de toekomst.
Klimaatakkoord en datacenters
In het klimaatakkoord wordt, naast alle andere maatregelen, serieus aandacht gegeven aan de vergroting van de opwek van duurzame energie. En om opwek van stroom door middel van fossiele brandstoffen zoals kolen, gas en olie, zo snel mogelijk te vervangen. Wij zien dit als zeer positief en nodig. We steunen daarom dit akkoord. Op dit moment kopen we namelijk veel van onze groene stroom in via certificaten van buitenlandse bronnen en zien we graag dat er een groter aanbod van lokale opgewekte groene stroom komt.
Datacenters kunnen ook door middel van hun restwarmte een substantiële bijdrage leveren aan vermindering van fossiele brandstoffen voor de verwarming van de bebouwde omgeving. Met de nu al beschikbare datacenter restwarmte kunnen we ongeveer 10% van de gestelde CO2 besparingsdoelen behalen voor de bebouwde omgeving. Onze datacenter restwarmte hebben we als sector in 2017 reeds gratis aangeboden aan de regering om de energietransitie te versnellen.
Maar hier zit ook een grote uitdaging. Op veel plekken mist de warmtenet-infrastructuur om de warmte op de plaats van gebruik te krijgen. Wij zien de overheid als de partij die de bouw van warmtenetten moet stimuleren. Dit, om daadwerkelijk die versnelling te realiseren. Dit is een grote kans, om een goedkopere en duurzame energievoorziening te realiseren en fossiele energie te besparen. Een no-brainer.
Netcapaciteit is bottleneck
Een belangrijk onderdeel in de energietransitie is elektrificeren. Elektrificeren en gebruik maken van duurzaam opgewekte stroom is nodig om een groot gedeelte van de CO2 uitstoot te verlagen naar nul. De datacentersector is reeds een sector die volledig op stroom draait. Voor het slagen van de energietransitie, maar ook het digitaal transformeren van ons land, is de meest belangrijke randvoorwaarde het hebben van voldoende netcapaciteit. We gaan steeds meer stroom gebruiken. Deze zal moeten worden aangeleverd.
De situatie is echter dat op verschillende plekken, en in sommige gebieden als de gemeente Haarlemmermeer al enkele jaren, geen stroomcapaciteit voorhanden is. De plannen voor de noodzakelijke uitbreidingen gaan uit van doorlooptijden 7 tot 20 jaar. Dat komt niet overeen met de uitvoer van de plannen van het kabinet in 2030.
Wil men de ambitie kunnen halen zal er een ander uitvoeringsplan moeten komen. En zal er meer moeten worden geïnvesteerd in de infrastructuur. De situatie is veel acuter dan de overheid dit voorstelt met de grote negatieve impact voor sectoren als de glastuinbouw, wind- en zonneparken, datacenter, busremises, laadpalen etc. En laat staan de bebouwde omgeving die van gas af moet. Hoewel we graag willen is dit met de huidige plannen onmogelijk.
Nederland als duurzame, digitale koploper
De Nederlandse overheid heeft aangegeven om de duurzame en digitale koploper in Europa te willen zijn en dat juichen we toe. Maar de gepresenteerde plannen zullen stranden indien we niet versnellen in het aanpassen van wetgeving, het uitvoeren van energiebeleid gericht op circulariteit, opschalen van de projectorganisatie die de transitie tot uitvoering moet brengen, meer technisch personeel opleiden en veel meer investeren in stroom en warmte-infrastructuur.
Erik Barentsen, Senior Policy Officer bij de DDA
