Het is zaterdagavond 18 november 2017. Het is een paar minuten voor het begin van een optreden van Oscar and the Wolf in AFAS Live in Amsterdam. Amir kijkt links en rechts van zich. Naast hem zitten zijn twee dochters. Hij heeft zich enorm verheugd op het concert. En dat zijn twee dochters erbij zijn maakt dit concert heel speciaal voor hem. Hij wordt overvallen door een moment van gelukzaligheid…
Zonder YouTube was het nooit zover gekomen. Amir kende tot voor kort Oscar and the Wolf helemaal niet. Toen Amir op YouTube een keer muziek luisterde werd het nummer Breathing hem door YouTube spontaan aanbevolen. Amir klikte op de aanbevolen video. Al bij de eerste keer luisteren vond hij het een geweldig nummer. Hij ging op zoek naar meer nummers van Oscar and the Wolf. Hij vond het prachtige muziek en een paar weken later bestelde hij de eerste CD via een webshop.
Voorkeuren en interesses
De aanbevelingen van YouTube voor Amir kwamen niet zomaar uit de lucht vallen. Ze zijn gebaseerd op zijn persoonlijke muzieksmaak. En YouTube is niet het enige medium dat iets van de persoonlijke voorkeuren van mensen weet. Facebook bijvoorbeeld kan de voorkeuren of interesses van mensen zelfs beter inschatten dan hun naaste vrienden en echtgenoten of partners. In sommige gevallen kent Facebook mensen beter dan dat zij zichzelf kennen.
Een onderzoek vergeleek de Facebook “Likes” van mensen met hun eigen antwoorden in een persoonlijkheidsvragenlijst. De antwoorden van hun vrienden en familie werden ook met de Facebook “Likes” vergeleken. De onderzoekers ontdekten dat het algoritme dat ze zelf gebouwd hadden voor de Facebook-analyse beter presteerde dan elk mens. De onderzoekers achterhaalden dat met informatie van slechts tien Facebook “Likes” het algoritme nauwkeuriger werkte dan de gemiddelde collega van de persoon in kwestie. Met 150 “Likes” waren de antwoorden van het algoritme nauwkeuriger dan die van familieleden. Bij 300 “Likes” presteerde het algoritme zelfs beter dan de antwoorden van hun echtgenoot, echtgenote of partner.
Dataïsme
Het Facebook-model van de onderzoekers was in sommige gevallen zelfs accurater dan de antwoorden over zichzelf van de proefpersonen. Je kunt dus concluderen dat bij het nemen van belangrijke beslissingen – denk aan loopbaan en partnerkeuze – je beter kunt vertrouwen op een computeralgoritme dan je eigen psychologische (voor)oordelen. Welkom in het tijdperk van het Dataïsme!
De onderzoekers hebben een goede verklaring dat een algoritme beter presteert dan een mens. Om te beginnen, computers vergeten niet. Ons oordeel over mensen kan veranderen op basis van onze meest recente – of dramatische – ervaringen met hen. Computers geven iemands hele geschiedenis evenveel gewicht. Computers hebben ook geen eigen ervaringen of meningen. Ze worden niet beperkt door hun eigen culturele voorkeuren. Ze vinden bepaalde persoonlijkheidskenmerken, sympathieën of interesses ook niet goed of slecht. Computers begrijpen niet dat bepaalde persoonlijkheden sociaal wenselijker zijn. Computers do not ‘Like’ or ‘Dislike’ any of us.
Leon Dohmen is principal managementconsultant bij CGI