Hoe spannend en leuk nieuwe ict-gadgets ook zijn, vroeg of laat worden we geconfronteerd met de keerzijden: lichamelijke en psychische aandoeningen. Van informatie-obesitas tot muisarm en van FOMO (fear of missing out) tot de meest recente kwaal, de technek. Een déjà vu.
Deze zomer brak de technek door als kwaal. Doordat de tablet en smartphones onder een ongelukkige hoek worden vastgehouden, zouden wallen, kwabben en rimpelvorming rond de kaaklijn ontstaan. Gelukkig is er een krant die ook in tijden van zomerslapte de feiten niet uit het oog verliest. Nrc.next ging na of ‘gecheck op smartphones daadwerkelijk een nadelig effect heeft op de huid van de nek’. Na raadpleging van deskundigen oordeelde de krant dat dit niet het geval is.
Zou het? Eerder dit jaar meldde De Telegraaf: ‘Surfhouding nekt senior’. Volgens onderzoek van de vereniging SeniorWeb zitten vijftigplussers verkeerd met hun laptop, tablet of smartphone. Dat is een ware aanlag op de gewichten. Tja, daar zit ik dan als 50-plusser die al op ‘het Internet’ zat toen daar niet eens Windows-software voor was, maar nog nooit enig ongemak heeft ervaren als gevolg van surfen. Wat is hier aan de hand, of beter gezegd, aan de gewrichten? Is ook dit allemaal onzin, net als die technek?
Twintig jaar geleden toen Windows snel opkwam, kregen computergebruikers last van een ‘muisarm’. Het verhaal was dat mensen hun muis op een onverantwoorde manier vasthielden, met als gevolg hand- en polsaandoeningen. In dezelfde tijd nam ook het gebruik van de mobiele telefoon op en kregen fanatieke gebruikers een sms-duim. Indertijd werd dit allemaal afgedaan als modekwalen. Nu hebben we al jaren niets meer gehoord over die muisarm en sms-duim. Dankzij de aanraakschermen van tablet en smartphone?
Nee, het komt doordat de aandoening jaren geleden een nieuwe naam heeft gekregen: KANS – Klachten de aan de Arm, Nek en Schouders. De muisarm bestaat nog, volgens een verhaal in NRC Handelsblad met de titel ‘We muizen beter, maar RSI is er nog‘. Kennelijk geen onzin, die muisarm. Toch wringt er iets. Het is tegenwoordig allemaal aantikken en swipen geworden, maar waarom horen we niets over een swipe-vinger of een touch-topje?
Net als indertijd houden ‘we’ onze apparatuur niet goed vast, maar de problemen zitten niet meer in handen, duimen en pols. Zo bezien is KANS een goede omschrijving. En die ‘we’ is volgens de berichten vooral de oudere generatie, een generatie die overigens in rap tempo de online-achterstand op de jeugd aan het inhalen is. Waarom horen we niets over KANS bij de jeugd? Die weet kennelijk wél de juiste houding te vinden, of heeft genoeg souplesse om geen last te krijgen van een verkeerde houding.
Het is toch zuur dat senioren die digitaal helemaal bij de tijd zijn, dit zo moeten bekopen. Bij het bovengenoemde Telegraaf-artikel staan negen houdingen afgebeeld die KANS-rijk zouden zijn. Een paar daarvan komen op mij juist zeer comfortabel over. Mijn persoonlijke factcheck: dit blijken voor mij ook houdingen – lekker onderuit en zeer ontspannen – waar een smartphone of tablet perfect bij past. Zou de jonge generatie deze houdingen straffeloos kunnen aannemen, terwijl senioren kans op KANS lopen? Ik geloof er niks van.
Tijdens het schrijven van deze blog kwam het volgende alweer binnen: van appen onderweg ga je raar lopen. Volgens Amerikaanse en Britse wetenschappers doet het staren naar een smartphone ‘aparte dingen’ met ons loopgedrag. En Australische wetenschappers ontdekten vorig jaar dat lopend met je telefoon in de weer zijn het evenwicht in de war brengt. Een gevaarlijke aandoening lijkt het toch niet te zijn. Deelnemers aan het onderzoek nemen hindernissen zoals een trap of stoeprand zeer zorgvuldig. Zij tilden hun voeten onnodig hoog op om ergens op of overheen te kunnen stappen. Het smartphone-loopje is de volgende eigentijdse aandoening geworden. Doet denken aan die wereldberoemde voorganger uit de vorige eeuw…
Hans van Raaij, senior consultant MCS
