“Nederlandse ondernemers zijn niet ondernemend genoeg” zo luidde prof. dr. Henk W. Volberda van de Rotterdam School of Management eind vorig jaar de noodklok. Volgens de hoogleraar is het laagste innovatiepeil bereikt sinds het begin van de meting van Erasmus Concurrentie en Innovatie Monitor in 2006. Inmiddels zijn we enkele maanden verder en valt het mij op dat het in Nederland juist borrelt en bruist van de innovatieve ideeën en nieuwe initiatieven. Ik kan het niet wetenschappelijk bewijzen, maar volgens mij is het glas eerder half vol dan half leeg.
Ook journalisten van de Volkskrant zien een kantelpunt. “Het land van brede rivieren wordt land van bits en bytes”, zo kopt de krant. Grote buitenlandse investeringsfondsen hebben het afgelopen jaar ruim 500 miljoen euro in Nederlandse start-ups gestoken. Van de tien omvangrijkste injecties kwamen er zeven uit Silicon Valley, zo blijkt uit een inventarisatie. Volgens investeerders maakt de Nederlandse start-upindustrie een inhaalslag. “De volgende Google of Uber kan prima uit Nederland komen, daar twijfel ik niet aan”, zegt de Amsterdamse investeerder Alexander Ribbink in diezelfde krant. Neem Undagrid, volgens techtijdschrift Sprout de belangrijkste start-up van 2014. Het bedrijfje maakt zendertjes waarmee voorwerpen kunnen worden teruggevonden. De vijfduizend bagagekarretjes buiten op het platform van Schiphol vormen de eerste toepassing: ze geven elkaar signalen door over hun positie en een antenne geeft die informatie weer door aan een centrale computer. Machine-to-machine-communicatie, heette dat vroeger, en tegenwoordig Internet of Things.
Met ons Jump StartUp-programma, waarbij startende ondernemers in de opstartfase van hun onderneming kunnen beschikken over geheugen, rekencapaciteit en storage, proberen wij op onze manier ook een bijdrage te leveren aan een beter innovatieklimaat in Nederland. We geven ondernemers net dat duwtje in de rug dat ze nodig hebben. Weg met die jansaliegeest uit de negentiende eeuw. Nederland is altijd al innovatief geweest. Wisten jullie dat het bekende Bluetooth-protocol mede is uitgevonden door de Nederlandse ingenieur Jaap Haartsen? En wisten jullie dat de compact disc als opvolger van de elpee, het Wi-Fi protocol en de programmeertaal Python eveneens Nederlandse roots hebben? Met het beroerde ondernemersklimaat valt het volgens mij dus wel mee.
Ook de politiek ziet het belang in van innovatie. Niemand minder dan Neelie Kroes springt op de bres voor start-ups. Zij gaat de internationale positie van start-ups in Nederland versterken en innovatieve buitenlandse start-ups overtuigen om zich hier te vestigen. Als speciaal gezant van het kabinet, Special Envoy met een mooi woord, zal Kroes de komende anderhalf jaar Nederland op de kaart zetten als dé Europese vestigingsplaats voor start-ups. “We gaan een nieuwe generatie start-ups de kans geven in Nederland hun talent te ontwikkelen, te innoveren en banen te creëren”, aldus minister Kamp van Economische Zaken. De geboorte van StartupDelta is daarmee een feit.
StartupDelta zal niet opnieuw het wiel gaan uitvinden, maar de samenwerking aangaan met bestaande start-up hubs in Nederland, zoals de High Tech Campus in Eindhoven en Kennispark Twente, en met internationale hubs. Binnen dit initiatief werken overheden, kennisinstellingen, start-ups, financiers en bedrijven samen. Het ministerie van EZ zorgt voor de randvoorwaarden om te kunnen starten en snel te groeien: financiering, passende regels en een nieuwe toelatingsregeling voor ambitieuze start-ups van buiten Europa. Gevestigde bedrijven kunnen zich bij StartupDelta aansluiten en zo start-ups helpen door te groeien. De gemeente Amsterdam biedt de Special Envoy onderdak op een bruisende locatie: het Marineterrein op Kattenburg.
Maar er borrelt en bruist nog veel meer. Bij Startupbootcamp E&M-commerce, volgens het Amsterdamse Silicon Canals misschien wel “het beste klasje ooit”, zijn de ambities torenhoog. Gezamenlijk willen deze start-ups 25,5 miljoen euro ophalen, zo maakte Startupbootcamp bekend. En in het Haagse torentje mocht Patrick van der Pijl, CEO van Business Models Inc. en producer van de internationale bestseller Business Model Generation, het één miljoenste exemplaar (!) van zijn werkboek overhandigen aan premier Rutte.
De transitie naar de cloud is rationeel
Innovatie heb je in allerlei soorten en smaken. Wat te denken van radicale innovatie, incrementele innovatie, technologische innovatie, product- en dienstinnovatie, open innovatie en sociale innovatie. Toch zijn er maar weinig bestaande ondernemers bereid om hun bestaande business- en verdienmodel écht ter discussie te stellen. Maar als je het zelf niet doet, dan doen anderen het wel voor jou. Kijk maar hoe Apple, Airbnb, Uber, Bitcoin, Coolblue, Nike, Tesla, Philips en Amazon acteren. Design to disrupt is hun motto. Deze spelers nemen een bestaande industrie op de korrel door met een goedkoop en beter alternatief te komen. Ze bouwen een platform waarop iedereen kan aanhaken en richten een coole flagship store in. Met connectiviteit als levensader en een betrouwbaar PaaS zonder latency verslaan zij de concurrentie. Dit verklaart waarom traditionele warenhuizen, videotheken en reisbureaus nu hun deuren moeten sluiten. Technologische vooruitgang kent geen sentimenten. De transitie naar de cloud is volgens Matthew Finnie net zo rationeel als het overstappen van vinyl naar cd’s. Zelfs de korte revival van de elpee verandert daar niets aan…
Martijn ten Kate, country manager bij Interoute
