“Het elektriciteitsnet kraakt en staat voor grote uitdagingen”. Dat is te lezen in bijna elk landelijk dagblad of online nieuws site. Niet heel verwonderlijk met een ambitieus klimaatakkoord en daarbovenop de energietransitie waarin we zo snel mogelijk onafhankelijk willen worden van fossiele brandstoffen. Beide zaken versnellen de verduurzaming maar zetten ook het elektriciteitsnet onder druk.
De cijfers in Petajoules
Het valt op dat in veel uitingen over deze problematiek de datacenterindustrie in het lijstje wordt genoemd van grote afnemers van elektriciteit, naast mobiliteit en warmte. Dat is vreemd als je bedenkt dat datacenters op dit moment slechts 2,3% van alle in Nederland opgewekte elektriciteit gebruiken. Daarnaast leveren datacenters warmte voor de bebouwde omgeving, hetgeen wat nu vooral wordt opgewekt met gas, en mobiliteit welke nu vooral afhankelijk is van olie. De uitdaging om mobiliteit en warmte te elektrificeren is vele malen groter dan het stroom verbruik door datacenters.
Om deze cijfers beter met elkaar te vergelijken moeten we naar het aantal Petajoules (PJ) kijken. Volgens het rapport van Energie Beheer Nederland (EBN) uit 2021 wordt er in Nederland zo’n 3100 PJ aan energie opgewekt. Zo’n 1000 PJ wordt gebruikt voor verwarming, ongeveer 500 PJ wordt gebruikt voor mobiliteit, en zo’n 400 PJ wordt gebruikt voor elektriciteit, gevoed door een mix van bronnen. Van deze laatste 400 PJ wordt 2,3% door datacenters gebruikt, afgerond 10 PJ. In realiteit wordt dus slechts 0,33% van alle in Nederland opgewekte energie gebruikt door datacenters. Toch staan we in het rijtje met uitdagingen, terwijl er in totaal 1500 PJ (verwarming en mobiliteit) elektrisch moet worden.
De datacenter industrie heeft al 30 jaar ervaring met het optimaliseren van het energiegebruik. Ondanks de enorme toename in dataverkeer is het elektriciteitsverbruik, volgens de IEA, in de datacenterindustrie gestabiliseerd en verduurzaamt.
Het effect van datacenters op mobiliteit en warmtevoorzieningen
Datacenters kunnen ook de vraag naar energie voor mobiliteit en warmte verkleinen. Het gebruik van de auto voor woon-werk verkeer is bijvoorbeeld terug te dringen door meer thuis te werken, wat mogelijk wordt gemaakt door digitale diensten. Onderzoeksbureau CE Delft heeft berekend dat als 12% van de werknemers anderhalve dag thuiswerkt, er jaarlijks 3 miljard kilometers minder gereden worden. Stel dat het gemiddelde verbruik van een auto 1,5 MJ per kilometer is dan komt 3 miljard vermeden kilometers op 4,5 PJ vermeden energie. Daarnaast bieden digitale platformoplossingen ook een vergaande efficiëntieverbetering van het vervoer van personen en vracht over de weg.
Daarnaast kan de inzet van restwarmte uit datacenters de warmtesector tot wel 9 PJ opleveren. Daar moet dan nog wel hulp energie bij om van de 25°C restwarmte iets van 60 tot 70°C te maken. Bij de tegenwoordig zeer hoge rendementen van warmtepompen moet daar dan 2 PJ aan elektriciteit bij. Onder de streep is dat een nettobijdrage van 7 PJ, voldoende voor 100-duizenden huishoudens.
De kans
Als we alles bij elkaar optellen kunnen datacenters dus netto 2,5 PJ aan energiebesparing opleveren. Het is, in het grote geheel, een klein maar niet verwaarloosbaar getal. Laten we de pijlen dus richten op de echt grote uitdagingen van de honderden Peta Joules aan fossiele energie die we moeten elektrificeren. Datacenters zijn niet het probleem maar een onderdeel van de oplossing in een toekomst die alleen maar meer digitaal wordt.
Green Data Center Conference
Wil je met ons graag verder praten over de verduurzaming van de datacentersector? Op 14 oktober a.s. vindt de Green Data center Conferentie plaats in de van Nelle fabriek te Rotterdam. Hier wordt veel aandacht besteed aan de inzet van restwarmte uit datacenters en andere innovaties in de datacenter branche. Informatie over de conferentie is hier te vinden: www.greendatacenters.nl.
Aanmelden kan via: www.eventbrite.nl/e/tickets-green-data-center-conference-2021-162671582081
Ontvang 20% korting met de code GreenDC_Blogit2021
Erik Barentsen
Erik Barentsen is eigenaar van advies bureau B-Raad en werkt momenteel in opdracht van de Dutch Data center Association als beleidsmedewerker aan het dossier energie & duurzaamheid.
