De afgelopen maanden hebben internetgebruikers (opnieuw) hun akkoord voor een privacy- en cookieverklaring moeten geven om toegang te krijgen tot bezochte sites. Dit n.a.v. de nieuwe privacywetgeving (AVG) die in mei 2018 is ingevoerd. Bij sommige sites valt er niets te kiezen en kan alleen een akkoord of niet-akkoord worden gegeven. Als op de button of link met uitleg wordt geklikt volgt vaak een ingewikkelde verwijzing naar de help-functie van de internet-browser voor het in- en uitschakelen en verwijderen van cookies. Privacy- en cookieverklaring staan nog altijd bol van onduidelijkheid en wazigheid m.b.t. het behandelen van persoonlijke data van gebruikers. Nota bene!
Privacywetgeving die er is ter bescherming van internetgebruikers wordt door aanbieders en bouwers van internetsites nog altijd niet of weinig serieus genomen. Dat is een trieste constatering! Waarom bouwen ontwikkelaars en programmeurs deze functies zo? Doen ze dit bewust of onbewust? Of omdat hun producteigenaar dit zo wenst? Wat is de reden dat er niet respectvoller wordt omgegaan met de privacy van gebruikers?
Zelf kiezen
Positieve uitzonderingen van goed vakmanschap m.b.t. respecteren van privacy zijn er ook. Zo zijn er sites die bij een eerste bezoek meteen een scherm met mogelijke cookie-instellingen laten zien. Alleen functionele cookies staan aan en cookies voor b.v. het verzamelen van anonieme en persoonlijke gegevens en gepersonaliseerde advertenties staan uit. De uitleg die erbij staat is beknopt en duidelijk. Niets van ingewikkeld gedoe met verwijzingen naar instellingen en help-functies in browsers. Gebruikers kunnen zo zelf gemakkelijk kiezen wat ze willen.
Het na een eerste bezoek wijzigen van deze gegevens is ook gemakkelijk te doen via een link naar cookie instellingen op de home page. Een verademing voor gebruikers en met respect voor de privacy van deze gebruikers. Eigenlijk zoals het hoort!
Vloggers
Een ander treurig voorbeeld liet het tv-programma Radar zien in de uitzending van 15 oktober 2018. Het betreft online kindermarketing voor ongezonde voedingsproducten. Steeds meer reclame en marketing over ongezonde producten vindt de weg naar kinderen via vloggers en YouTube. Tv-reclame voor dit soort producten mag niet meer volgens Radar.
Kinderen
Dus dan maar uitwijken naar sociale media en vloggers denken de marketeers en reclamemakers. Soms is duidelijk dat het om reclame gaat, maar vaak niet. Op een sluikse manier worden kinderen door vloggers verleid met ongezonde producten. Omdat kinderen meestal eigen zakgeld hebben kopen ze zelf producten zonder hun ouders om toestemming te moeten vragen. Kinderen zijn dus een belangrijke doelgroep voor marketeers en reclamemakers. Op de site van Radar is te lezen dat 88% van de ouders een verbod wil op dit soort kinderreclame. Een moeder noemt de werkwijze van marketeers, reclamemakers en vloggers “een gemene manier van opdringen”.
Er zijn regels afgesproken dat vloggers duidelijk moeten maken wanneer filmpjes zijn gesponsord. De stukjes tekst die dit duidelijk moeten maken zitten dan meestal ‘sluw’ verstopt in de ingeklapte tekst onder de filmpjes. Zo valt het dus minder op wanneer reclame wordt gemaakt. Net als met de cookie instellingen wordt ook hier weinig respect getoond voor kinderen en ouders die deze vorm van reclame onwenselijk vinden. Ook hier weer de vraag: waarom doen vloggers, marketeers en reclamemakers dit? Ze willen zelf toch ook dat hun eigen kinderen met respect worden behandeld.
Invloed
Digitalisering zal in toenemende mate invloed hebben op het leven van mensen en kinderen. De in dit artikel genoemde onderwerpen van privacy en kinderreclame zijn slechts twee actuele voorbeelden. De bouwers van de digitale samenleving zoals vloggers, producteigenaren, ontwikkelaars, programmeurs, marketeers en reclamemakers hebben veel invloed op hoe digitalisering vorm krijgt. En de voorbeelden laten zien dat dit best respectvoller kan…
Leon Dohmen is voorzitter van de interessegroep Onderzoek en
Onderwijs bij de Koninklijke Nederlandse Vereniging van
Informatieprofessionals
