Het klinkt in ieder geval als een een onmogelijkheid. Hoe dikker de procesbeschrijvingen hoe statischer en bureaucratischer de projecten. Dat lijkt logisch toch?
Toch is het misschien niet zo eenvoudig.
Ik maak even een uitstapje naar juridische systemen. In Europa, in de Rijnlandse wereld, wordt het oude romeinse systeem gebruikt. Het Civil Law systeem. Een systeem met relatief dikke wetboeken. Elk praktijkgeval wordt aan deze wetten getoetst. In Amerika, in de Angelsaksische wereld, wordt het Common Law systeem gebruikt. Een systeem met veel dunnere wetboeken. En dat is niet heel veel flexibeler. Want het gevolg is dat men van alles zelf moet gaan regelen. In Europa is er een Kadaster, en dus is het kopen van een huis relatief eenvoudig. Heel veel is er al geregeld, alleen de concrete details moeten nog worden ingevuld. In Amerika is dat er niet, en dus moet er voor de verkoop van een huis van alles worden vastgelegd.
Het relatief vage wetssysteem maakt dat er heel veel geregeld moet worden, er vaak ook van alles misgaat, en de advocatuur heeft heel veel werk. Daar houden wij dan wel weer boeiende televisieseries aan over! Veel regelen in de wet leidt tot weinig regelen per concrete case, en omgekeerd.
Terug naar de wereld van software ontwikkeling, en het gebruik van processen daarin. Als er op organisatieniveau relatief veel wordt vastgelegd (Civil Law), dan hoef je per project niet veel meer te regelen. “We doen alles volgens de standaard, met de volgende uitzonderingen” is voldoende inhoud voor een projectaanpak. Dat spaart wel een boel tijd uit, maakt alles een stuk overzichtelijker bij projecten.
Het grappige vind ik dat dit in feit ook is wat er gebeurt in de Agile wereld. Er is daar aan standaarden ongelooflijk veel vastgelegd. De boeken over hoe Scrum toegepast moet worden, hoe je eXtreme Programmeert, zijn bijna niet meer te tellen. En deze boeken worden ook goed gelezen en toegepast. Scrum toepassingen in verschillende bedrijven verschillen vaak nauwelijks van elkaar. Per Scrum project geef je dan alleen aan “we doen Scrum volgens boek X”, vul je wat details in over de lengte van iteraties, de naam van de Scrum-master, etc. En vervolgens kan iedereen aan de slag.
Toch zit er wel een groot risico aan de dikke procesbeschrijvingen op organisatieniveau. Zijn de projecten wel voldoende vergelijkbaar? Zijn we nog in staat om ons aan te passen aan de specifieke situatie, aan het hier en nu?
Leven is de kunst van het balanceren.
Met dank aan het boek van Jaap Jan Brouwer & Piet Moerman – Angelsaksen versus Rijnlanders – voor het inzicht in Civil en Common Law systemen.
Andre Heijstek, Improvement Focus
