
IT fashion is een tijdelijke collectieve overtuiging dat een informatietechnologie nieuw, efficiënt en nadrukkelijk (op de voorgrond) aanwezig is. Anno 2014 kun je stellen dat dit bijvoorbeeld voor cloud, big data en social media geldt. Bedrijven en instellingen staan voor de cruciale vraag: moet ik iets doen met een dergelijke IT fashion?
Ping Wang[i] heeft een lange termijnonderzoek gedaan naar de IT fashion die in eerdere jaren – de periode van 1993 tot en met 2002 – “hot” was. Hierbij gaat het om bijvoorbeeld e-commerce, business proces re-engineering, enterprise resource planning, groupware en customer relation management. De vraag die Wang wil beantwoorden luidt: wat gebeurt er met organisaties die achter de laatste informatie technologie hypes aanhollen?
Voor organisaties die “IT fashions” implementeren heeft Wang vastgesteld dat dit op korte termijn een negatieve invloed heeft op de performance van een organisatie en dat op de lange termijn de performance verbeterde. Wang is niet de enige die tot dergelijke bevindingen komt. Wang wijst op de dubbelzinnigheid van het implementeren van een IT fashion. Sommige organisaties gaan met de nieuwste IT aan de slag, alleen maar om vast te stellen dat het niets heeft opgeleverd. Andere organisaties die rond dezelfde periode met dezelfde technologie zijn begonnen rapporteren dat de nieuwste IT hun significante voordelen biedt.
Succes is dus geen vanzelfsprekendheid bij het implementeren van de nieuwste IT-oplossingen. Hoe anders is de boodschap van veel IT-leveranciers die concurreren om de gunst van de klant voor het implementeren van nieuwe IT-oplossingen. De effecten waar Wang naar verwijst vind je niet terug in hun offertes. Maar ook aan de klantzijde is hier in de business case zelden iets over te lezen.
Gezien de bevindingen van Wang is het zeer verstandig om de specifieke situatie bij een organisatie goed in kaart te brengen wanneer deze aan de slag wil gaan met nieuwe IT. Interessant hierbij is dat organisaties die meer onderzoek doen naar de complexiteit (ingewikkeldheid) en impact (effect) van IT tot betere resultaten komen. Onderstaande bevindingen uit eigen onderzoek (zie figuur) komen voort uit een steekproef van 70 situaties en/of projecten bij (internationale) Nederlandse private en publieke organisaties. Hierbij gaat het om projecten/situaties waarbij IT een belangrijke rol speelde zoals enterprise resource planning, technologievernieuwing, business proces re-engineering en standaardisatie.[ii]
Opvallend is dat wanneer complexiteit en impact goed zijn onderzocht dit een (zeer) positieve invloed heeft op het resultaat. Waardering van het resultaat is gebaseerd op of dit daadwerkelijk een verbetering is, past bij het doel, goed is geborgd, een positief effect heeft op de werksituatie en de positie van de organisatie verbeterde. Wanneer impact en complexiteit voldoende zijn onderzocht (antwoord van respondenten is dan meestal of ja) scoort 93% van de projecten of situaties een score van 5,5 of hoger. Wanneer complexiteit en impact niet (of maar soms) voldoende zijn onderzocht haalt 30% van de projecten/situaties een voldoende.
Figuur: Relatie tussen het onderzoeken van impact/complexiteit en het resultaat van organisatieverandering
Bij het invoeren van (de nieuwste) IT-oplossingen is het is dus belangrijk om uit te kijken voor commercieel opportunisme van consultancy bedrijven en IT-leveranciers. Maar ook al te rooskleurig ‘aangeklede’ business cases van opdrachtgevers bij klanten zijn verdacht. Een degelijke inventarisatie van complexiteit en impact kan helpen om meer waarde te halen uit implementaties van een IT fashion.
Leon Dohmen is principal managementconsultant CGI
[i] Wang, P. (2010) Chasing the Hottest IT: Effects of Information Technology Fashion on Organizations. MIS Quarterly, 34 (1), pp. 63-85
[ii] Gegevens zijn verzameld met behulp van vragenlijsten. Sommige bevindingen zijn samengevoegd omdat respondenten in dezelfde organisatie of afdeling werkten. Scores zijn uitgedrukt op een schaal van 1 (zeer slecht) tot 10 (excellent). De beoordeling positief of voldoende wordt gebruikt bij een score gelijk aan of hoger dan 5,5. Een lagere score dan 5,5 is als onvoldoende geclassificeerd. In alle gevallen gaat het om percepties van respondenten. Meer over het onderzoek is terug te vinden via de volgende link: http://www.slideshare.net/ldohmen/shared-objective-versus-collaboration