De IT-industrie is al heel lang bezig met “elektronisch papier”. Sinds de tijd dat we onze eerste stappen zetten op het gebied van tekstverwerking (met WANG eind jaren 70) begonnen we al te denken aan een maatschappij zonder papier. Een maatschappij waarin in eerste instantie beeldschermen op het bureau en later draagbare apparaten zoals de Apple Newton (eerste PDA), vervolgens de Palm PDA’s en daarna mobiele telefoons werden gebruikt om elektronisch te publiceren. Maar eigenlijk waren deze apparaten in de functie van elektronisch boek niet echt een succes.
Ze waren te groot of te zwaar en verbruikten te veel energie, het scherm had niet voldoende kwaliteit om rustig een boek op te lezen, nog afgezien van problemen rond de opmaak en auteursrechten, kortom er was altijd wel wat.
Inmiddels is het dan zover, we hebben elektronisch papier van een goede kwaliteit. De “maatschappij” is er klaar voor. En dat is niet onbelangrijk! De jongere generaties zijn gewend aan technologie en bereid die te gebruiken. We bouwen steeds betere interfaces – koppelingen mens en technologie – wat voor een elektronisch boek erg belangrijk is. Het gaat immers om de ervaring van een boek, niet om een computer en bovendien moet iedereen, maar dan ook iedereen, een e-Book gemakkelijk kunnen gebruiken!
Nu staat een elektronisch boek niet op zichzelf. De elektronica, de hardware, is slechts één aspect van een totaal concept rond een elektronisch boek. Wat mij af en toe stoort is dat artikelen die over dit fenomeen verschijnen dikwijls niet verder komen dan een vergelijking van allerlei hardwarekenmerken die worden verwerkt in de bekende tabelletjes: dat kan toestel A wel en apparaat B lekker niet. Wat verder opvalt aan die tabelletjes is de aanwezigheid van een kolom die het “formaat” en dan wel het software formaat, van de boeken die op de bewuste hardware te lezen zijn. Uitgevers, die meestal slechts verstand lijken te hebben van papier, denken namelijk dat ze door het leveren van digitale boeken in een “eigen” formaat hun content beter beschermen en bovendien de verkoop van een specifieke e-Book reader stimuleren.
Mis. Voor de lezer (de klant), de ongeregelde en terloopse gebruiker van een e-Book, is het alleen maar verwarrend te moeten werken met verschillende formaat. Het is dan ook geen stimulans om kennis te maken met deze nieuwe technologie. Bovendien zijn de uitgevers vergeten dat het formaat slechts een softwarebeschrijving is die door deskundige software ontwikkelaars te ontrafelen is. Let even op, ik heb het hier niet over hacken! Ik heb het hier over lezers die volkomen legaal bij bol.com, amazon.com, lybris.nl, enz. een boek kopen en dat op de door hen gekochte hardware willen kunnen lezen. En dus niet een verzameling van vijf verschillende hardware e-books willen aanleggen.
Amazon had dat snel door een bracht jaren geleden al een “lezer” (reader) uit die op de iPone en iPad te gebruiken was om de bij Amazon gekochte Kindle boeken te kunnen lezen. Inmiddels zo’n dik jaar geleden kwam er een programma op de markt dat je in staat stelt om e-book software formaten te converteren en weg te schrijven naar verschillende e-book hardware platforms. Het programma heet “Calibre”.
Mijn studenten zijn er blij mee. Mijn studenten, de hypermobiele ondernemers van morgen, willen zich niet gehinderd voelen door suffige, traditionele, door commercie bedachte muren, maar willen zich met ongebreidelde hartstocht kunnen concentreren op een wereld waar luisteren naar elkaar, delen van informatie met elkaar zal leiden tot nieuwe producten en diensten in een totaal andere verdien modellen opzet als we vandaag kennen.
Hans Appel, Professor Computer Science & Sensor Technology. Hanze University of Applied Sciences, Groningen
