Home Innovatie & Strategie Innovatie in de zorg: van eGo-systeem naar eCo-systeem

Innovatie in de zorg: van eGo-systeem naar eCo-systeem

110

Mieren kennen geen ego. Een individuele mier werkt niet voor zijn eigen belang, maar voor het grote goed. Elke afzonderlijke mier kan zich snel aanpassen aan zelfs de kleinste verandering. Zo beïnvloedt hij, zonder te sturen, de richting die de hele kolonie neemt. Dit ecosysteem maakt van mieren de meest dominante levensvorm op aarde. Wie zich bezig houdt met innovatie in de zorg kan veel leren van de mier.

Darwin zei al dat niet de sterkste in hun soort overleven, noch de meeste intelligente, maar degenen die zich het beste aanpassen aan veranderingen. Mieren zijn daar misschien wel het beste voorbeeld van. Zij kunnen zich aanpassen aan allerlei verschillende leefomgevingen en zijn daarom een van de succesvolste diergroepen. Hoe verhoudt zich dit tot instellingen in de zorg?

Zorg onder druk
De zorg staat onder continue druk van de overheid en de maatschappij. Zij moeten de financiën op orde houden terwijl de vraag verdubbelt en het aantal medewerkers halveert. Bovendien zijn patiënten assertief en goed geïnformeerd en zijn de prestaties van de zorginstellingen transparant. Dit komt vooral door nieuwe communicatievormen, zoals internet, sociale media en apps.

Deze uitdagingen vragen om een nieuwe aanpak van het proces in de zorg. Het kan niet langer draaien om de ego’s van professionals, maar moet een ecosysteem worden rond de behandeling van de patiënt. In de zorg is een traditionele, lineaire sturing eigenlijk niet mogelijk. Artsen, verplegend en ondersteunend personeel kunnen niet werken als individuen of groepen. In het rapport ‘De gezondheidszorg als complex adaptief systeem’ beschrijven de onderzoekers van de Flanders District of Creativity dat het zorgproces ook werkt als een ecosysteem: ‘verschillende mensen met verschillende taken werken aan de behandeling van de patiënt en worden hierdoor bij elkaar gehouden. Door het gezamenlijke doel (goede zorg geven) zijn ze gebonden, maar het zijn de verschillende agents die samen met het doel de behandeling vormen’.

De zorg is complex, in de zin dat het veel facetten kent die steeds andere onderlinge relaties hebben en die elk onder invloed staan van verschillende, en onvoorspelbare, zaken. Deze complexiteit en onvoorspelbaarheid hebben belangrijke consequenties voor het innovatievermogen van de zorginstelling. Willen zorginstellingen de innovatiekracht verbeteren, dan moeten zij af van de traditionele managementvisie die uitgaat van een beheersbaar en lineair proces. In de woorden van Lucien Engelen, directeur REshape Innovation Center van het Radboud University Medical Center: zorginstellingen moeten overstappen van een eGo-systeem naar een eCo-systeem.

Engelen wijst erop dat dit begint met het verzamelen van data uit allerlei informatiesystemen en apparaten, maar ook van de patiënt zelf. Innovatie moet dus voortkomen uit de dialoog met patiënten, hun familie, huisartsen en informele zorgverleners enerzijds en de professionals van de zorginstelling anderzijds. Het zorgproces kan dan een ‘lerende proces’ zijn dat zich richt op het gebruik van, en de aanpassing aan, de ondervindingen en kennis die men tijdens dat proces opdoet. Met die innovatiekracht kunnen zorginstellingen, net zoals mierenkolonies, in alle omstandigheden floreren.

Pieter Rahusen, Ricoh

 

1 REACTIE

LAAT EEN REACTIE ACHTER

Vul alstublieft uw commentaar in!
Vul hier uw naam in