Het is inmiddels wellicht een wat versleten uitdrukking, maar de jeugd heeft toch nog steeds de toekomst. Dit was weer eens overduidelijk te zien op de Intel International Science and Engineering Fair (ISEF), een wereldwijde wetenschapscompetitie voor middelbare scholieren. Dit jaar togen 1700 jonge wetenschappers naar het David L. Lauwrence Convention Center in Pittsburgh (Pennsylvania, VS) van 10 tot 15 mei om hun ideeën, projecten en uitvindingen te tonen en toe te lichten, maar vooral om zich te vergapen aan de ideeën van anderen.
Waar politici en oudere wetenschappers zich beperkt weten door vastgeroeste denkkaders, zinderde het in Pittsburgh van de innovatieve ideeën, van enthousiasme en van het verlangen samen met anderen de wereld mooier te maken. Voor de goede orde: het ging hier niet om scripties met materiaal dat her en der is bijeengeschraapt, maar om echte uitvindingen die bijvoorbeeld patentwaardig zijn of inderdaad kunnen helpen de weg te versnellen naar een circulaire economie.
Wat was er dit jaar zoal te zien? Een uitgebreid overzicht is te vinden op de website bezoeken van de Stichting Science and the Public, die samen met Intel de ISEF gestalte geeft. Maar hier alvast enkele hoogtepunten: een slanke helikopter met vier propellers die uitzonderlijk is vanwege het vernieuwende ontwerp van de propellers. Of een auto die kan ‘vliegen’ dankzij een elektromagnetisch systeem. Of een hersengestuurde robot die op weg is een uitwendig skelet te worden waarmee gehandicapte mensen hun beperkingen kunnen omzeilen. Of neem het idee van de Nederlandse afvaardiging van dit jaar, afkomstig van Keizer Karel College Amstelveen: Nick Klarenbeek, Stijn Mouris, Sanne Buisman en Raquel Humphris. Deze jongeren wonnen in 2014 met hun project ‘draaien op natuurwarmte installaties’ de eerste prijs van de INESPO Internationale Duurzaamheids Olympiade in Den Haag. Daarmee wonnen zij tevens de reis naar en deelname aan ISEF in de VS.
Opvallend veel projecten van de jonge deelnemers aan ISEF richtten zich op duurzaamheid. Politici op de komende klimaattop, die de eerste twee weken van december 2015 in Parijs plaatsvindt, zouden zich besmuikt en opgelaten voelen bij het aanschouwen van zoveel goede ideeën, maar vooral ook bij het intense verlangen om deze problemen aan te pakken.
Het aantal deelnemers aan ISEF was zo groot dat het ondoenlijk is om iedere stand af te lopen om je te laten voorlichten over het project van de jonge wetenschappers. Voor de deelnemers was het vooral een prachtige gelegenheid om te zien waartoe leeftijdgenoten in staat zijn, om contact met ze te leggen en te deze contacten te onderhouden voor de rest van hun onderwijstijd en verdere loopbaan.
Bij wie ISEF bezocht begon het besef door te dringen dat onderwijsvolgsystemen, vastgelegde toetsingscriteria en de vele regels (de administratieve rompslomp) niet bijdragen aan excellente leerlingen. Enthousiaste leraren, coaches en steun door het bedrijfsleven doen dat wel. De miljoenen euro’s die Intel bijvoorbeeld in ISEF steekt, maken het mogelijk dat ook jongeren (vooral meisjes) in opkomende gebieden van de wereld een wetenschappelijke carrière kunnen ambiëren.
De waarde van een aanpak zoals ISEF werd goed verwoord door Mick Ebeling van de organisatie ‘Not Impossible’. Hij gaf een keynote over RATA: Revolution Against The Absurd. Veel mensen denken dat iets niet mogelijk is vanwege te hoge ontwikkelings- en productiekosten, gebrek aan financiën, of te weinig tijd om iets op te lossen. Zijn aanpak is om juist iets absurds beet te pakken en zonder beperkingen een creatieve oplossing te zoeken.
Het is zoiets als de ‘Ja maar’-stoel van Studio Daan Roosegaarde. Iedereen die ‘ja, maar’ zegt, krijgt een stroomstoot omdat die beperkingen iemand niet verder brengen. Of het ‘Design Thinking’ dat bijvoorbeeld softwarebedrijf SAP toepast bij het ontwikkelen van nieuwe oplossingen. Deze methodes liggen in elkaars verlengde. De ervaringen van Ebeling zijn dat juist jongeren spelenderwijs met dergelijke methoden aan de slag kunnen. Zij zitten niet vast aan aangenomen wetmatigheden van hun vak. Op de site van Ebeling zijn de uitkomsten zijn van zijn aanpak te zien.
ISEF 2015 in Pittsburgh heeft weer laten zien de jeugd de toekomst heeft. En die toekomst is veelbelovend.
Anne Mieke Driessen is Enterprise Director Ecosystem & Scaling Team Noord-Europa bij Intel.
