HIMSS 2019 in Orlando Florida – een jaarlijks terugkerend evenement dat 40.000+ gezondheids-IT-professionals, clinici, managers uit de IT en -healthcare en leveranciers uit de hele wereld bij elkaar samenbrengt. Sprekers van wereldklasse, geavanceerde IT-producten voor de gezondheidszorg en uitgebreide netwerkmogelijkheden zijn kenmerken van deze toonaangevende conferentie. ‘Champions of health unite’ is dit jaar het thema, Open Line was erbij. Een verslag van dag-1 van de HIMSS 2019.
Het thema van de eerste ochtend was kort samengevat: Leiderschap en schaarste.
Een viertal presentaties werd ingeleid door dagvoorzitter en voormalig langebaan schaatser Carl Verheijen. Kees Klarenbeek mocht daarna aftrappen. Kees schetste een helder beeld van de uitdagingen die hij, als directeur van het Sint Maarten Medical Hospital op het prachtige Sint Maarten, was tegengekomen.
Op een eiland waar het moeilijk inwoners tellen is en waar de grootste bron van inkomsten van de twee miljoen toeristen komt, moest Kees samen met de stakeholders en alle medewerkers van het Hospital ervoor zorgen dat het Hospital in alle opzichten gezond werd. Saillant detail en meteen een unique selling point, en om specialisten een uitdaging te geven, is dat de meeste operaties in het Hospital een gevolg zijn van geweld en schietpartijen. De term oorlogsgebied in vredestijd zou hier passen. Kortom er was voor hen genoeg te doen.
Schaarste
Vertaald naar schaarste: er was een gebrek aan bijna alles; geld, goede mensen, vertrouwen in de organisatie, aan samenwerking, aan een goede infrastructuur…. Inderdaad, waaraan was er eigenlijk geen gebrek?
Situationeel leiderschap, een duidelijke missie, visie en strategie. Naast focus op de klus en de wil deze samen klaren. Besluiten durven nemen. En héél veel gezond boerenverstand was nodig om de boel op de rit te krijgen.
De financiering en de tekeningen voor de nieuwbouw van het Hospital waren amper geregeld of het noodlot sloeg toe. Op 6 september 2017 kwam Irma voorbij. Deze Irma kwam niet op visite maar orkaan Irma kwam hard binnen en verwoeste een groot deel van het eiland. De beelden en het geluid van die dag werden in de presentatie getoond en waren indrukwekkend verwoestend.
Indrukwekkend leiderschap
Binnen één dag werd het Hospital (en het eiland) vele stappen terug in de tijd gezet. Het was écht het spreekwoordelijke uithuilen en opnieuw beginnen. Dat heeft het team van Kees gedaan en een jaar later zijn de tekeningen van de nieuwbouw aangepast op het onderdeel stormbestendigheid en zijn de eerste schoppen in de grond zijn gezet. Ik vond het een indrukwekkend verhaal en hoorde over leiderschap met een grote L.
Als tweede was Christine Aberson, Chief Nursing Information Officer van de Ziekenhuisgroep aan de beurt. In haar rol als CNIO probeert zij een brug te slaan tussen de verpleegkundige en IT. Samen met de verpleegkundigen in het ziekenhuis gaat ze op zoek naar de meerwaarde die IT kan hebben. Dit, om onder andere de schaarste aan verpleegkundigen op te lossen door met IT, slimmer, anders maar ook leuker zorg te verlenen. De CNIO mag wat mij betreft in meer zorgorganisaties een begrip worden.
Vacaturedruk
Na Christine nam Jan Jaap Ensing, Directeur HR, Erasmus MC het woord. Zijn verhaal ging over schaarste en ging gepaard met cijfers over de personeelstekorten in de zorg. Indrukwekkende cijfers die niet alleen Erasmus MC voor een uitdaging stelt. Zo is de vacaturedruk 7:1 voor Erasmus MC. Dat betekent dat 1 medewerker kan kiezen uit 7 vacatures!
Tel daarbij op dat er in 2017 landelijk maar liefst 72.000 medewerkers uit de zorg zijn gestapt en per maand 1.100 tot 1.200 zorgmedewerkers als ZZP’er aan de slag gaan, en de schaarste is vertaald in een getal. De Erasmus aanpak is een HITT. Met HR analytics, I-deal (individuele voorwaarden en afspraken), Taken (functiedifferentiatie en taken herverdelen), Technologie (IT en robotisering) en Toekomst (technisch verpleegkundige).
Behouden medewerkers
Het Erasmus heeft onder deze noemer een plan om de schaarste tegen te gaan. Erasmus MC steekt veel tijd, moeite én aandacht in het behouden van medewerkers. Uitstroom voorkomen, het behouden van medewerkers gaat (nieuwe) schaarste tegen en zorgt uiteindelijk voor tevreden medewerkers. Een simpele, effectieve maar ook uitermate lastige opgave.
De afsluiting van deze ochtend kwam van Frido Kraanen, principal Director Zorg en Duurzaamheid bij PGGM. Frido, van huis uit econoom, bekeek de schaarste in Healthcare met een economische bril. Is schaarste een economische last of lust? Ondersteund door grappige plaatjes bracht hij het begrip schaarste tot leven en gaf hij inzicht in de vraag: ‘is arbeid of geld de bepalende factor in (huidige en toekomstige) schaarste?’. In het verlengde van de oplopende tekorten aan zorgpersoneel was het antwoord geen verrassing.
Horizon
Zijn versie van de doughnut economie (Kate Raworth) vertaald naar de zorg en duurzaamheid (dat laatste is iets waar de zorgsector overigens ver in achterblijft), gaf een doorkijk en een andere benadering van de waarde van zorg. Waarde die overigens nog steeds moeilijk of amper meetbaar is in de dagelijkse praktijk. En als het moeilijk meetbaar is, is het ook moeilijk om af te rekenen of te belonen. Het was een amusante bijdrage aan het ochtendprogramma van deze eerste dag. De mooiste quote van de dag kwam ook van Frido: “Er zijn mensen die hebben het over de stip op de horizon, maar met de stip bedoelen ze hun eigen navel.”
Laurens Faessen – Manager Technical Sales | Business Development Manager Healthcare bij Open Line
