In de aanloop naar de Europese verkiezingen werden weer diverse politieke kopstukken gevraagd naar hun ideeën en voorstellen voor de politieke agenda. Natuurlijk was ook onze eigen Neelie Kroes – nog heel eventjes de Europees Commissaris voor de Digitale Agenda – van de partij. Voor mij was haar mening over programmeren als schoolvak erg interessant. Kroes is van mening dat programmeren een verplicht vak zou moeten zijn op de scholen, net zoals wiskunde binnenkort een verplicht examenvak is voor havisten. En dan moet je eigenlijk niet wachten tot het vervolgonderwijs, maar al op de basisschool beginnen met de eerste voorzichtige schreden. Een overtuiging die mij uit het hart is gegrepen. Eerder al heb ik betoogd om programmeren in het vakkenpakket op te nemen, omdat de leerlingen van nu immers de werkenden van morgen zijn. Ook de snelle opkomst van het Internet of Things onderstreept het belang van jongeren die de kneepjes van het programmeervak kennen.
Kroes beschouwt programmeurs als de nieuwe ‘rocksterren’, zo schreef zij op haar blog in de week voorafgaand aan de Europe Code Week (25-30 november 2013). Op haar beurt leent zij haar blog uit aan Alja Isaković, een van haar jonge adviseurs uit Slovenië. Eén ding is zeker: de vraag naar mensen met digitale vaardigheden neemt sterk toe. Momenteel hebben technische bedrijven de grootste moeite om aan geschoold personeel te komen, terwijl aan de andere kant veel werklozen nauwelijks aan een baan kunnen komen. Overheden worstelen nog met de vraag wat dit betekent en hoe dit probleem effectief aan te pakken. Isaković vertelt dat ze wat dat betreft niet op de overheid wacht, maar het heft in eigen handen heeft genomen. Door bijvoorbeeld weekenden te organiseren waar vrouwen kunnen leren programmeren in Ruby on Rails. Dergelijke weekenden heten ‘Rails Girls’ en vinden ook in Nederland plaats.
Wereldbeschouwing
Isaković wil er zeker niet voor pleiten dat iedereen een programmeur wordt: “Dat ben ik zelf ook niet, maar hoe meer ik van techniek weet, hoe beter ik in mijn baan ben. En als onze kinderen niet nog meer leren van techniek, dan heeft de toekomst vast en zeker geen spannende, uitdagende banen voor hen in petto.”
De eerste codeweek kende activiteiten in 26 Europese landen met meer dan driehonderd activiteiten en bijna tienduizend deelnemers. Met landen als Ierland (met de CoderDojo) en Kroatië als positieve uitschieters. De eerstvolgende codeweek is van 11 tot en met 17 oktober 2014. Wat je tegenwoordig ook doet, aldus Kroes, het is vrijwel altijd verbonden met programmeren. Elke interactie tussen computer en mens volgt de coderegels. Of je nu een web app maakt, toegang tot informatie zoekt of de sterrenhemel nabootst.
Programmeren is een manier van wereldbeschouwing, waarbij je grote taken opdeelt in kleinere deeltaken. Prachtig en leuk werk, aldus de Commissaris. Toch dreigt een tekort van 900.000 ICT-professionals in Europa in 2020. Dat is een gemis voor technische bedrijven die zich willen ontwikkelen, maar niet aan gekwalificeerd personeel kunnen komen. Waar Kroes pleit voor een ‘Europese Cloud’ is dit dreigende tekort een enorme hindernis om dit doel te bereiken.
Concurrentie
Maar het zou ook een gemiste kans voor de Europese burgers zijn. Wij hebben een digitaal Europa nodig om de wereldwijde concurrentie aan te kunnen. Daar liggen de banen voor het oprapen. Een hoge werkloosheid en een groot tekort aan ICT’ers vallen eigenlijk niet met elkaar te rijmen, meent Kroes. Waarbij zij aantekent dat je niet meteen een professional hoeft te worden. Ook als je bijvoorbeeld marketeer bent, is het zinvol te weten hoe je apps maakt en welke mogelijkheden dat biedt voor de campagnes die je wilt opzetten.
Uitdaging
Scholen moeten volgens Kroes programmeren nu echt serieus nemen. Het zou zelfs een verplicht moeten zijn. Dat is nog wel een uitdaging in Nederland, waar we nu al te maken hebben met een groot tekort aan wiskundeleraren. De weinige afgestudeerde wiskundigen gaan liever bij een bank werken dan voor de klas staan. Een (financiële) herwaardering van het leraarschap is dan ook gewenst. Wie gaat jongeren dan programmeerkennis en -vaardigheden bijbrengen? Daar ligt een uitdaging! De oplossing begint echter met de vaststelling dat dit onderwerp uitermate belangrijk is voor Europese bedrijven en burgers; en het dus een verplicht onderdeel van de lesstof zou moeten zijn.
In het Verenigd Koninkrijk hebben ze dit al begrepen. Daar wordt programmeren met ingang van het komend schooljaar een vast vak in het lesprogramma. Dat begint al op de basisschool en loopt door tot het hoger onderwijs. Aanleiding is de overtuiging dat mensen die zonder computervaardigheden de arbeidsmarkt betreden weinig toegevoegde waarde kunnen bieden. Aan die aanpak zou Nederland een voorbeeld moeten nemen!
Janko Grassère, Education Ecosystem BDM Northern Europe bij Intel
