Met een scherpe blik is achteraf meestal heel goed aan te wijzen waar en waarom een IT project uitliep op een mislukking. Maar goed, achteraf is te laat. Er is dan al veel tijd en moeite verspild en bij leverancier en opdrachtgever zijn de emoties vaak al tot over het kookpunt gestegen. Het zou veel geld kunnen besparen als we de analyse van het projectverloop al in een veel eerder stadium zouden uitvoeren.
Het is bijna onaardig om hardop uit te spreken maar één van de leukste aspecten van de ICT-advocatuur is het procederen over mislukte IT-projecten. Als de cliënt bij je komt is het project meestal al geklapt of is stopzetten onvermijdelijk. De emoties zijn hoog opgelopen en de cliënt is teleurgesteld of verontwaardigd en wil zijn gelijk halen.
Wij duiken dan onmiddellijk in het contract en de stapels notulen, projectverslagen en e-mails om een beeld te krijgen van de posities. Voor de rechter wordt vervolgens een beeld geschetst waarbij de missers van de andere partij vol in het spotlicht worden gezet en de zwakke kanten van de eigen positie in de schaduw blijven of worden voorzien van een verrassende interpretatie.
Hoe aardig dit spel van een afstand ook kan lijken, het blijft een bevestiging van veelal wederzijds falen. Partijen hebben samen een project willen uitvoeren. Als dat uitloopt op een mislukking is dat schadelijk voor de persoonlijke en zakelijke verhoudingen. En een procedure bij de rechter of arbiter maakt het meestal alleen maar erger. Het inzetten van een mediator kan helpen om de schade aan de relatie te beperken, maar ook dat blijft een paard achter de wagen: het project is al mislukt en de schade is al geleden.
En achteraf is het vaak duidelijk te zien dat het project op een mislukking aankoerste. Planningen die meerdere malen niet gehaald worden, onkunde, miscommunicatie en botsende karakters. Deze ingrediënten voor een mislukking zijn al tijdens het project goed te herkennen als je er met enige distantie naar zou kijken.
Partijen kunnen dat zelf niet en ook van de betrokken advocaten kan geen onpartijdige blik worden verwacht. Zou het daarom niet een goed idee zijn om bij ieder project een onafhankelijke deskundige te laten meekijken? Dat kan een andere IT-advocaat zijn (www.vira.nl) of iemand van de Stichting Geschillen Oplossing Automatisering (www.sgoa.nl). Of simpelweg een ervaren projectmanager die door beide partijen wordt vertrouwd.
Deze onafhankelijke toeschouwer moet uiteraard niet meer doen dan precies dat. Toeschouwen en aan de bel trekken als de eerste signalen van een mislukking opduiken. Het is dan aan de partijen om te bepalen hoe ze daar mee om zullen gaan. In het contract kunnen daar wel afspraken over worden gemaakt, maar, zoals altijd, het succes van het project hangt vooral af van capabel management. Daar kan ook de ingehuurde deskundige toeschouwer niets aan veranderen.
