Wat maakt een stad eigenlijk smart? De gemiddelde IT’er denkt al gauw in termen als connectiviteit, big data en het Internet of Things. Een logische reactie, maar ook gevaarlijk. Want door deze technologische tunnelvisie sneeuwt het hogere doel van smart cities onder. Dat is het oplossen van stedelijke problemen.
De verstedelijking is niet te stoppen. Waar in 1960 slechts één op de drie mensen in een stad woonde, zal dat volgens de VN in 2030 voor twee derde van de wereldbevolking gelden. De groeispurt van steden, die steeds belangrijker worden voor de economie, stelt bestuurders wereldwijd voor nieuwe uitdagingen. Al die mensen moeten namelijk wel veilig kunnen wonen, werken, winkelen en reizen. Ook toegang tot onderwijs en gezondheidszorg is cruciaal. Dan hebben we het nog niet eens over aspecten als de duurzame energievoorziening en het milieu.
Een leefbare stad
Veel steden worstelen ermee om in alle opzichten een prettig leefbare omgeving te creëren voor hun inwoners. Kijk bijvoorbeeld naar Mexico-Stad, dat geplaagd wordt door eindeloze files en verkeersopstoppingen. Of de smog die Peking en andere grote Chinese steden teistert. Dit zijn natuurlijk extreme gevallen, maar vrijwel elke stad kampt met problemen. De concentratie van mensen op één plek uit zich op allerlei manieren. Van een tekort aan parkeerplekken, milieuvervuiling en werkloosheid tot overlast door hangjongeren en uitgaansgeweld. Smart cities kunnen het antwoord zijn op dit soort stedelijke problemen.Daarvoor is wel een cultuuromslag nodig.
Veel steden staren zich namelijk blind op de technologie. Ze plaatsen wat camera’s en sensoren, zorgen voor connectiviteit en geven zichzelf het etiket ‘smart’. Dergelijke investeringen in de technologische infrastructuur zijn weggegooid geld als er geen gedachte achter zit. De inwoners van de stad hebben vaak weinig aan al die bandbreedte zonder nuttige applicaties en diensten die er gebruik van maken. De technologie is het middel, niet het doel.
Connectiviteit geen doel op zich
De mens moet centraal staan; dan worden de beste resultaten behaald. Er zijn tal van geslaagde voorbeelden, zoals een participatieplatform dat de inwoners van Reykjavik uitnodigt ideeën aan te dragen voor een betere leefomgeving. Zo zijn onder meer nieuwe parkeerplekken en wegen tot stand gekomen. De Japanse hoofdstad Tokio houdt de straten leeg en fietsen van inwoners veilig met slimme ondergrondse fietsenstallingen. En een systeem als Project Noah, dat Filipino’s waarschuwt voor natuurrampen als overstromingen en aardbevingen, kan zelfs levens redden.
Begrijp me niet verkeerd: voor al deze initiatieven is hoogwaardige connectiviteit een fundamentele voorwaarde, maar het moet niet leidend zijn. De gemiddelde burger ligt namelijk niet wakker van lage bandbreedte, een tekort aan netwerkcapaciteit of de uitrol van 5G. Mensen maken zich wél zorgen over hun hoge energierekening en lange reistijden door files. Over lange wachtlijsten in de zorg of een toename van criminaliteit in arme delen van de stad. Het oplossen van deze problemen moet volgens mij het uitgangspunt zijn bij het realiseren van smart cities.
Denken vanuit het probleem
De IT-industrie moet de hand in eigen boezem steken. Wij bekijken de digitale transformatie van de wereld toch vooral vanuit een commercieel perspectief. Begrijpelijk, want we zien kansen in het ontstaan van smart cities. Maar dat is kortetermijndenken. Ik vind dat we ons meer moeten verdiepen in de uitdagingen waar steden voor staan. Om vervolgens te kijken hoe digitale technologie een positieve, relevante bijdrage kan leveren. Alleen dan ontstaan oplossingen die ook echt de levens van miljoenen mensen verbeteren.
Jurjen Veldhuizen, marketing manager van Huawei Technologies
