We moeten af van de business

Om maar met de deur in huis te vallen, ik word gek van de business! Waar je ook komt of wie je ook spreekt, het is business, business en nog eens business. En dat moet maar eens afgelopen zijn! Begrijp me goed, het gaat hier niet om misplaatste jaloezie of minderwaardigheidsgevoelens van een directeur van een IT-dienstverlener. Want ik heb absoluut niets tegen de business als zodanig en al helemaal niet tegen de mensen die de business vertegenwoordigen. Dat zijn over het algemeen hele vakbekwame mensen met kennis van zaken. Maar waar ik me wel aan erger is hoe de term ‘de business’ wordt gebruikt.

Containerbegrip
‘De business’ is namelijk gemeengoed en wordt te pas en te onpas in de mond genomen. Het is tot een verzamelterm verworden voor jargon en spreekstijlen, die door mensen in allerlei functies en in vele varianten wordt gebruikt, maar waarvan niet precies duidelijk wordt wie of wat er mee wordt bedoeld. Het is een containerbegrip dat weinig houvast biedt. Wat opvalt is dat ‘de business’ niet door de eigen afgezanten wordt gebezigd. Ik ken in ieder geval niemand die over zichzelf praat als zijnde de business of op de vraag ‘Wat doe je voor de kost?’ antwoordt met ‘Ik doe business’. Des te opvallender is het dat het de IT’ers zijn die te pas en te onpas over ‘de business’ spreken. Je kunt geen IT-gerelateerd artikel lezen, geen presentatie van een IT-manager aanhoren of een gesprek met een IT’er hebben zonder dat de term ‘business’ een flink aantal keren valt.

Tweedeling
Daarmee doen IT’ers zichzelf in mijn ogen te kort. Want is wat IT’ers doen niet ook gewoon het bedrijven van business? In ieder geval zijn IT en business onlosmakelijk met elkaar verbonden en kan er vandaag de dag geen business worden bedreven zonder IT-ondersteuning. IT’ers plaatsen zich door de term ‘de business’ veelvuldig te gebruiken bovendien onbedoeld in een hoekje. Het impliceert een soort tweedeling; zij van de business en wij van IT. Zo doet ook de tenenkrommende uitdrukking ‘opereren op het snijvlak van Business en IT’ voorkomen alsof beide partijen niet in staat zijn om eendrachtig samen te werken. Dit soort taalgebruik doet in mijn ogen geen recht aan hoe de relatie tussen beide partijen eigenlijk zou moeten zijn en in de praktijk doorgaans ook helemaal niet is. In plaats van ‘de business’ zouden wij als IT veel beter de term ‘de klant’ kunnen hanteren. Misschien dat je denkt dat de business en de klant niet veel verschil maakt, maar de klant doet in ieder geval veel meer recht aan de relatie; in opdracht van, samen met en voor de klant.

Duidelijkheid
Maar ik denk dat er bovenal behoefte is aan duidelijkheid. De business is een niet bestaande entiteit, waarmee een soort rookgordijn wordt opgeworpen. Door over ‘de business’ te spreken, wordt het niet duidelijker wat het eindresultaat is en wat de rol van een ieder daarbij is. In plaats daarvan moet er gewoon veel meer gezegd worden waar het daadwerkelijk om gaat, wat het doel is dat wordt nagestreefd of wat de consequenties zijn van een IT-project. Het gaat dan over een klant die de kosten wil terugdringen, een klant die het resultaat onder de streep wil verbeteren, een klant die meerwaarde voor zijn eindklanten wil creëren, een klant die de logistieke processen wil verbeteren, et cetera. De poppetjes bij de naam noemen zorgt dat iedereen weet wat het doel is waaraan gezamenlijk wordt gewerkt. Een bijkomend effect is dat het wij/zij-gevoel op deze manier wordt tegengegaan. Het is voor IT’ers namelijk veel gemakkelijker zich te vereenzelvigen met een zichtbare klant die een concreet doel nastreeft dan met een hol begrip als ‘de business’. Als we ‘de business’ niet langer gebruiken, zal dat een gunstige uitwerking hebben op projecten én op de verstandhouding tussen IT en business. Ehh, tussen IT en klant dus…

P.S. Behalve ‘de business’ zou ik het liefst ook ‘gebruiker’ nooit meer horen. Beide uitdrukkingen hebben voor mij een soortgelijke negatieve connotatie. Om met de woorden van collega Jaap  te spreken: ‘Er zijn maar twee branches waar klanten “gebruikers” worden genoemd en dat zijn de IT en de narcotica.’

Eric ten Harkel, directeur van COOLProfs