Home Innovatie & Strategie Lang leve de mopperaars

Lang leve de mopperaars

98

Tijdens de laatste editie van onze jaarlijkse klantendag, afgelopen maand op Paleis Soestdijk, presteerde Raimo van der Klein van Legendary Studio het om 120 volwassen, zichzelf serieus nemende (niet té serieus, naar mag ik hopen) mannen en vrouwen hun eigen naam op een klein briefje te laten schrijven en hen daar vervolgens vier minuten lang op te laten staan. Zelf verliet Raimo doodgemoedereerd en zonder verdere uitleg de ruimte.
Wat er vervolgens gebeurde, laat zich raden. De meesten lieten het over zich heen komen en maakten van de gelegenheid gebruik om hun mail te checken op hun telefoon. Anderen werden merkbaar onrustig, raakten enigszins geïrriteerd of maakten een gevatte opmerking. En dan zijn er ongetwijfeld ook nog die dachten ‘wat een idioterie’ en die hun briefje lieten voor wat het was en naar het toilet gingen.

Fight – flight – freeze
Raimo wilde de aanwezigen bewust maken van het gegeven dat er in hoofdlijnen drie manieren zijn waarop mensen acteren of reageren; fight, flight en freeze. Het is een model dat is gebaseerd op het verdedigingsmechanisme dat bij dieren en mensen optreedt als er acuut gevaar dreigt. Dieren gaan vechten, slaan op de vlucht of vertonen verstijvingsgedrag. Bij mensen treden dezelfde cognitieve en fysieke reacties op als bij dieren, alleen leidt dit vanwege de ratio niet altijd ook automatisch tot dezelfde gedragingen als bij dieren.

Het zijn deze reacties of gedragingen die, zij het in wat mildere vorm, eveneens optreden als mensen geconfronteerd worden met verandering of vernieuwing. De een zal enthousiast worden en het voortouw nemen in het veranderingsproces, terwijl anderen er alles aan doen om de bestaande situatie in stand te houden, terwijl weer anderen zich actief verzetten tegen de vernieuwing.

Innovatie
Wat vaak wordt vergeten, is dat je iedereen moet meekrijgen als het gaat om het doorvoeren van veranderingen of vernieuwingen. Met alleen de enthousiastelingen of de innovators ben je er niet. Juist niet, zou ik zeggen. Want de ervaring met IT-ontwikkelprojecten heeft mij geleerd dat er altijd veel meer tegenstanders zijn dan voorstanders. En dat is ook niet zo gek als je bedenkt dat het idee voor nieuwe applicaties doorgaans bij één iemand of een kleine groep mensen ontstaat. Zij zien de mogelijkheden voor kostenbesparing, een betere dienstverlening of een efficiënter proces. Terwijl een heel groot deel van de organisatie die noodzaak of die kans niet ziet en het vooral wel prima vindt dat het gaat zoals het gaat. Dit is ook precies de reden dat veel start-ups het niet redden. Zij vinden hun oorsprong in één iemand of een paar gelijkgestemden met een vernieuwend idee, maar slagen er vervolgens niet in om die creatieve fase te ontstijgen.

Agile
Het is echter wel zaak dat de creatieve chaos op een bepaald moment wordt gekanaliseerd om er concrete waarde aan te kunnen ontlenen. Er moet een structuur komen, processen, een verdienmodel een facturatieproces, et cetera. En daar spelen ‘de anderen’ een grote rol. Zij zorgen voor een kritische noot, en roepen voortdurend ‘ja, maar…’. Dit helpt om de innovatie in een realistisch perspectief te krijgen en de vernieuwing in de organisatie en het proces van alledag in te bedden. Daarom werkt de agile methodiek voor softwareontwikkeling ook zo goed. Het vraagt om een grote betrokkenheid en samenwerking van de opdrachtgever, eindgebruikers en ontwikkelaars, van de ontwerpfase tot en met de acceptatiefase. De input of de kritische kijk van de opdrachtgever en eindgebruikers zijn van grote waarde. Zij hebben er immers het meeste belang bij dat een nieuwe applicatie optimaal aansluit bij hun behoefte en dat die hun werkprocessen zo goed mogelijk ondersteunt. Tegelijkertijd zorgt het feit dat zij al vanaf het eerste moment bij de ontwikkeling betrokken zijn ervoor dat ze de nieuwe applicatie gemakkelijker accepteren en dat een nieuwe applicatie beter landt binnen de organisatie.

Waarde
Daar komt bij dat de grootste mopperaars over het algemeen de mensen zijn die ergens al het langst zitten en werken. Aan de ene kant zijn zij wellicht ook wel echt wat minder flexibel dan jonge mensen, maar tegelijkertijd zijn zij ook diegenen die het grotere plaatje overzien en die weten wat wel en niet werkt. Bij IT-projecten is het daarom belangrijk om de businessowner, ervaren gebruikers, en architecten te betrekken. Zij zijn onontbeerlijk om nieuwe applicaties daadwerkelijk te effectueren en van waarde te laten zijn voor de organisatie. En bijkomend voordeel, degenen die aanvankelijk de grootste tegenstanders zijn, transformeren zich gaandeweg het proces in de grootste voorstanders. Kortom: Lang leve de mopperaars!

Eric ten Harkel, COOLProfs

2 REACTIES

  1. Ik wordt ook wel mopperaar genoemd, en soms klopt dat ook. Bedankt dat je het opneemt voor hen. Mensen die langer mee lopen kennen soms, inderdaad zoals je zegt, het klappen van de zweep. Zij kunnen uit ervaring spreken dat veranderingen soms niet zullen lopen zoals voorspeld, of verwachtingen niet gehaald gaan worden. Waarom niet? Omdat ze de werkelijkheid kennen en die veranderringen al eerder geprobeerd hebben, dat heeft niets met flexibiliteit te maken. Soms moeten ze wel hun beelden bijstellen. Maar wat nu vreemd is dat we zulke mensen dan ‘mopperaars’ noemen in plaat van het ‘realisten’ te noemen. Ergo iemand die dus tegen de stroom in zwemt, is een mopperraar?

    In IT is een verandering of vernieuwing, soms een doel op zich geworden. Dat er meer mensen tegen zijn dan voor, zegt misschien ook iets over de manier waarop het doordacht is door die enkele enthousiastelingen. Wat Innovatie genoemd wordt is niet automatisch, over het geheel genomen, productief, noodzakelijk en kostenbesparend, dat blijkt uit de historie van IT. Het zal aan mijn leeftijd liggen maar ik ben wel eens klaar met die ongebreidelde verander- en verbeterdruk die we ons en anderen opleggen, wat heeft het opgeleverd? Of ben ik nu weer een mopperraar?

    Zie ook https://www.linkedin.com/pulse/veranderdruk-door-automatisering-koos-tamminga

  2. Ach, Koos.. Mopperen om het mopperen is net zo erg als veranderen om het veranderen. Ik wil niet zo ver gaan dat iemand die tegen de stroom ingaat altijd een mopperaar is. In tegendeel, er zijn zeer veel blije druiven die de stroom trotseren. En ook die dienen gekoesterd te worden. Dat is de strekking van wat ik beweer: Je hebt alle types nodig om tot een echt succes te komen. Dan mag er naar hartenlust gemopperd worden. Maar wel met begrip en een lach.

LAAT EEN REACTIE ACHTER

Vul alstublieft uw commentaar in!
Vul hier uw naam in