Home Arbeidsmarkt & Onderwijs Offshoring: oplossing of probleem?

Offshoring: oplossing of probleem?

115

Vakbonden en ondernemingsraden hebben in juni dit jaar een manifest ondertekend met betrekking tot het verdwijnen van hoogwaardig werk uit Nederland. De ICT sector krijgt een prominente plaats in het manifest. De constatering dat hoogwaardig werk uit Nederland verdwijnt door offshoring, uitbesteding naar lagelonenlanden, is feitelijk juist. Naar aanleiding van het onderzoek van het Financieel Dagblad dat afgelopen week is gepresenteerd, wordt door Bob Bolte, bestuurder van FNV Bondgenoten en medeondertekenaar, nogmaals een poging gedaan om het tij te keren. Bolte ziet de ontwikkeling van Nederland als kenniseconomie in gevaar komen doordat al het werk naar lagelonenlanden verdwijnt. In het manifest zijn sommige beelden wat ongelukkig, zoals bijvoorbeeld de concurrentie uit Malawi en minder goede werkomstandigheden. Zaken die ik niet herken.

Wat jammer is dat de ondertekenaars een oproep tot protectionisme doen “…als overheid het goede voorbeeld te geven bij de uitbesteding van (ICT) opdrachten door te claimen dat de werkzaamheden worden uitgevoerd door Nederlandse onderdanen.” Protectionisme is alleen zinvol voor het oplossen van frictievraagstukken en het beschermen van een industrie in opbouw. Dat geldt in het geheel niet voor de Nederlandse ICT sector. De oproep aan de overheid om “het goede voorbeeld” te geven leidt dus tot een achteruitgang in de betreffende industrie en een verlaging van de welvaart. Het leidt tot duurdere IT-oplossingen. Hetgeen ook haaks staat op de voorgenomen bezuinigingen door de Nederlandse overheid. Kortom : een slechte suggestie.
De rem op flexwerk past ook in 2012 niet meer in een globaal opererende economie. Waar aan voorbij gegaan wordt, is het tekort in Nederland aan ICT professionals. ICT-Office stelt dat het tekort aan goedgeschoolde ICT professionals in 2016 zal oplopen naar 5.000 tot 11.000, afhankelijk van de economische groei. Als we de CBS cijfers van dit jaar erbij nemen zijn er in Nederland eind 2011 283.000 ICT professionals werkzaam, waarvan de helft bij ICT-leveranciers, en blijft het aantal werkzoekende al jaren onder de 10.000. Dat is voor het overgrote deel frictie werkloosheid. Dat is dus een heel ander beeld dat het doemscenario dat de vakbonden en ondernemingsraden schetsen. Offshoring voorziet in de nog steeds groeiende behoeften aan ICT-dienstverlening van Nederlandse bedrijven. Alleen zo kunnen Nederlandse bedrijven hun concurrentiepositie behouden en verbeteren. Er is daarbij geen plaats voor protectionisme en vergaande overheidsregulering. We leven in een globale economie.

Een sterk punt in het manifest is de oproep om in dialoog te komen over een duurzame strategie, om zoveel mogelijk hoogwaardig werk in Nederland te behouden. Die handschoen pak ik graag op. Als Nederland een rol van betekenis wil blijven spelen, dan zal de aandacht niet moeten worden gericht op de uitstroom als gevolg van offshoring maar op de instroom. De instroom in ICT opleidingen in het HBO en WO blijft ook in 2011 onder de 10.000 studenten. Niet alle studenten halen uiteraard de eindstreep. Daarmee is de instroom dus onvoldoende om de huidige capaciteit van ICT professionals in Nederland in stand te houden. Het initiatief van Stichting Platform ICT-Hogescholen is daarbij een welkome bijdrage maar bij lange na niet voldoende. Waarbij Hans Mulder in zijn blog van 20 september terecht het punt maakt, dat het aansluiten van vraag en aanbod essentieel is. Maar als je dat afzet tegen de jaarlijkse 250.000 studenten in ICT gerelateerde universitaire opleidingen die afstuderen in een land als India dan is het echte probleem duidelijk. Zolang Nederlandse scholieren niet geïnteresseerd kunnen worden om Informatica of Informatiekunde te gaan sturen is offshoring een oplossing en geen probleem.

De sourcing strategie is naar mijn mening het tweede belangrijke punt. Daarbij gaat het om strategische keuzes die organisaties moeten gaan maken. Keuzes die bepalend zijn voor de toekomst van Nederlandse bedrijven. Wil je je ICT-dienstverlening zelf blijven doen of kies je voor offshoring? Veel organisaties hebben, weliswaar met wisselend succes, de afgelopen decennia gekozen voor offshoring. Bij het vaststellen van een sourcing strategie zou je heel goed moeten nadenken welke ICT-dienstverlening nu bijdraagt aan het verbeteren van je concurrentiepositie. Alle ICT-dienstverlening die daar geen bijdrage aan levert zul je zo goedkoop mogelijk moeten verwerven: een klassieke inkoopbeslissing. Offshoring is kostenefficiënt en derhalve de strategische keuze. Het wordt interessant om na te denken over de tweede categorie: ICT-dienstverlening die wel bijdraagt aan het verbeteren van de concurrentiepositie. Voor de goede orde, dit gaat over minder dan 5% van het totale ICT budget van organisaties en is vaak verankerd binnen de organisatieonderdelen en niet binnen de interne IT-afdeling. Ook daarom is offshoring voor meer dan 95% van de gevallen de oplossing in plaats van een probleem.

Prof. dr. Erik Beulen, Universiteit van Tilburg en houder van de KPMG Global Sourcing leerstoel

1 REACTIE

  1. Hoi Erik,
    Goed uitgebalanceerd verhaal. Toch wil ik graag een dimensie toevoegen aan je verhaal. Banen die via offshoring “verdwijnen”, komen niet vanzelf weer terug. De grote uitdaging zit hem in het vinden van het nieuwe onderscheidend vermogen van de Nederlandse IT-sector. Het innovatief vermogen van vooral de Nederlandse software industrie (maatwerk en standaard) moet naar een hoger plan worden gebracht, waarbij Nederland zich in positieve zin kan onderscheiden. Nederland heeft best een aantal sterke softwarebedrijven, maar is er ook maar iets waarmee we ons echt onderscheiden? Het belangrijkste speerpunt van het Nederlandse IT-beleid lijkt uiteindelijk altijd weer te gaan om iets relatiefs banaals als breedband. Andere zaken als onderwijsverbetering, instroombevordering, een positief innovatieklimaat scheppen, etcetera, hangen er maar een beetje bij. Als de overheid, het onderwijs en de sector niet snel de handen ineen weten te slaan om een nieuwe weg in te slaan en daar ook echt serieuze inspanningen voor overhebben, vrees ik dat offshoring Nederland weinig goeds brengt. Maar offshoring is daarmee geen probleem, het is een wake up call.

LAAT EEN REACTIE ACHTER

Vul alstublieft uw commentaar in!
Vul hier uw naam in