Opvallende cijfers over de zorg in de afgelopen week. Ten eerste over de kosten: we gaan inmiddels hard richting 100 miljard per jaar aan zorgkosten. Ten tweede over de werkdruk van zorgverleners: uit onderzoek blijkt dat ongeveer 40 procent van de tijd van een zorgverlener opgaat aan administratie. Ik zie wel een correlatie tussen beide cijfers.
De zorguitgaven in Nederland zijn flink gegroeid. In 2017 stegen die met ruim 2 procent naar 97,5 miljard euro. Omgerekend naar grijpbare bedragen betekent dat ruim 5.700 euro per persoon. Dat is een kwart meer dan tien jaar geleden en het dubbele van wat we in 2000 uitgaven aan de zorg. Ook internationaal gezien zijn onze zorgkosten hoog. In 2000 stonden we nog op de zestiende plaats in zorgkosten, inmiddels staan we zesde.
Het gevoel van zorg
En nog is er veel onvrede over de Nederlandse zorg. Dat heeft waarschijnlijk ook te maken met de besteding van die miljardenbedragen. Een groot deel van de kosten zitten logischerwijs in het personeel. Maar als medewerkers bijna de helft van hun tijd kwijt zijn aan administratieve handelingen, zoals uit onderzoek in opdracht van het ministerie van VWS blijkt, dan leveren al die uitgaven maar een beperkte bijdrage aan de daadwerkelijke zorgverlening. Of in ieder geval aan het gevoel van zorgverlening.
Het ministerie heeft nu dan ook een actieplan gelanceerd om de zorg te ontdoen van overbodige bureaucratie. Het plan heet (Ont)Regel de zorg en is gericht op het schrappen van nodeloze regels en handelingen. Uit het actieplan: ‘Het gevoel van artsen en verpleegkundigen is daarbij leidend: zij moeten in hun dagelijks werk ervaren dat zij minder tijd kwijt zijn aan onzinnige klusjes.’ Dat lijkt me een heel zinvolle inzet. Toch red je het niet met alleen roepen dat je minder administratie gaat doen en met het benoemen van schrappunten.
Doorgeslagen in regelgeving?
Veel van de regels zijn in het leven geroepen om de veiligheid, kwaliteit en afrekenbaarheid van de zorg te waarborgen. Misschien zijn we wat doorgeslagen in regelgeving, maar zeker in de zorg zul je zorgvuldig en controleerbaar moeten werken. Dat vraagt om regels en vaste processen. Maar niemand zegt dat dit allemaal op papier moet en in loodzware en tijdvretende procedures. Met een iets steviger inzet op doordachte digitalisering en automatisering kun je die effectieve zorgtijd enorm vergroten.
En dat vraagt vooral om een actieplan bij de zorgorganisaties zelf. Ontregel de zorg, begin bij jezelf! Er zijn zoveel mogelijkheden om de administratieve lasten en werkdruk in de dagelijkse praktijk voor de eigen zorgmedewerkers te verlagen. Het flexibiliseren van werkplekken, stroomlijnen van processen, schrappen van dubbele handelingen, inzetten van data, digitaal faciliteren van medewerkers en patiënten. 10 procent minder administratieve handelingen, betekent al een enorme winst in zorgkwaliteit en ‘zorggevoel’. De minister van VWS geeft het goede voorbeeld, maar zorgorganisaties moeten nu vooral zelf in actie komen!
Marcel Lucker, Winvision