Internet heeft onmiskenbaar tot een sociale en maatschappelijke revolutie geleid. Fysieke beperkingen van plaats en tijd werden overbrugd in de virtuele wereld en anno 2013 is 24-uurs beschikbaarheid van winkels en informatie in de virtuele wereld heel gewoon. De wijze waarop veel bedrijven en organisaties zakendoen en communiceren met consumenten en klanten is flink veranderd ten opzichte van het pre-internet tijdperk.
Een volgende stap in de internetrevolutie is het gebruik van social media in combinatie met mobiele apparaatjes zoals smartphones die je overal mee naar toe kunt nemen. Recentelijk heeft Job Cohen de rol van ‘social media’ toegelicht bij ‘Project X’ in Haren. Volgens Cohen was die rol – al dan niet terecht toegekend – tamelijk groot. Sommige ‘deskundigen’ beweren dat zonder social media de Arabische Lente niet mogelijk was geweest. De nodige artikelen dichten social media zelfs mythische krachten toe door te stellen dat deze bijdroegen aan een ‘strakke planning van de opstanden.’ Is deze invloed van social media op het verloop van een revolutie nu overdreven of niet?
Een vergelijking van de val van het communisme – toen waren er nog geen social media – met de Arabische Lente biedt interessante inzichten. Het volgende chronologische overzicht is te maken voor een aantal bij de revoluties betrokken landen, het begin van de revolutie en de belangrijke gebeurtenissen:
Val van het communisme (bron Wikipedia)
Beginmaand/jaar | Land | Belangrijke gebeurtenis |
Oktober 1989 | Hongarije | Opheffen volksrepubliek |
November 1989 | Duitsland | Val Berlijnse muur |
November 1989 | Tsjecho-Slowakije | Havel wordt president |
December 1989 | Roemenie | Afzetten dictator Ceauşescu |
Januari 1990 | Joegoslavië | Slovenië en Kroatië willen onafhankelijkheid |
Arabische Lente (bron Wikipedia)
Beginmaand/jaar | Land | Belangrijke gebeurtenis |
December 2010 | Tunesië | Afzetten president Ben Ali |
Januari 2011 | Egypte | Afzetten Mubarak |
Januari 2011 | Jemen | Regering ten val gebracht |
Februari 2011 | Libië | Opstand tegen al-Qadhafi |
Maart 2011 | Syrië | Opstand tegen Bashar al-Assad en zijn regering |
Beide tabellen laten zien dat belangrijke gebeurtenissen in de verschillende landen elkaar snel opvolgen. Maar er is geen verschil vast te stellen in doorlooptijd van deze gebeurtenissen. De revolutie die heeft geleid tot de val van het communisme heeft met dezelfde impact en in hetzelfde tempo plaatsgevonden als de Arabische Lente. Deze feitelijke opsomming van gebeurtenissen en tijdsvolgorde laat zien dat social media geen doorslaggevende rol lijken te spelen bij het verloop van revoluties….
Leon Dohmen, leon.dohmen@cgi.com