Home Innovatie & Strategie Risicomanagement: de psyche wint van de ratio

Risicomanagement: de psyche wint van de ratio

161

Risicomanagement bij IT-projecten lijkt een volkomen rationele bezigheid. Echter, onderzoek laat zien dat psychologie een grote rol speelt. Hieruit blijkt bijvoorbeeld, dat verliezen voor mensen zwaarder telt dan winnen. Om geleden verliezen te repareren nemen mensen steeds grotere risico’s.
Ook concrete persoonlijke ervaringen hebben een grote invloed op het schatten van risico’s. Van risico’s die persoonlijk zijn meegemaakt en die volkomen uit de hand zijn gelopen acht de betrokken persoon de kans dat het in de toekomst weer gebeurt vele malen groter dan statistieken aangeven. Wanneer dus iemand met innovatieve IT-projecten (veel) negatieve ervaringen heeft, dan zal deze persoon de risico’s voor projecten met een innovatief karakter onnodig hoog schatten. Daar tegenover staat dat risico’s die niet persoonlijk zijn ervaren vaak worden onderschat.
Experts die niet beschikken over statistische informatie maken hierbij dezelfde fout. Ook experts laten zich bij het ontbreken van statistische informatie leiden door persoonlijke ervaringen.

Groepsbesluitvorming (groupthink) bij risicomanagement is een ander psychologisch fenomeen. Dit geldt in het bijzonder voor situaties waarbij veel afhangt van de beslissing en er prestige mee is gemoeid. In het bijzonder geldt dit voor go en no go-besluiten. Omstandigheden binnen de groep zoals directieve sturing, intimidatie en sociale druk kunnen ertoe leiden dat verkeerde keuzes worden gemaakt met fatale gevolgen.

De ramp met de Challenger
Uit onderzoek is gebleken dat groupthink heeft plaatsgevonden bij het in januari 1986 verongelukte ruimteveer Challenger. NASA wilde koste wat kost een succesvolle lancering om het prestige op te vijzelen. Ook was er een groot financieel belang. De interne druk was bijzonder groot waardoor op een gegeven moment de ratio niet meer de boventoon voerde. De groep die over de lancering besliste werd directief aangestuurd en verkeerde in een isolement. Mensen met een afwijkende mening werden gekleineerd en geïntimideerd. Ondanks duidelijke aanwijzingen dat een te lage luchttemperatuur en te hoge windsnelheid een onverantwoord risico vormden werd het ruimteveer toch gelanceerd. 73 seconden na de lancering verongelukte de Challenger.

Leon Dohmen, Leon.dohmen@logica.com

LAAT EEN REACTIE ACHTER

Vul alstublieft uw commentaar in!
Vul hier uw naam in