Als je een supermarkt binnen gaat waar je normaal gesproken nooit komt, ben je vaak heel wat tijd kwijt om te achterhalen wat de logica achter de inrichting is. Heel wat heen en weer geren door de gangpaden voordat je het winkelwagentje vol hebt met de spullen waarvoor je komt. Je kunt het natuurlijk vragen aan zo’n jongen of jongedame die druk bezig zijn de vakken te vullen. Maar eigenlijk is dat zielig. Ik weet niet of het bij andere supermarkten zo is, maar bij een bepaalde, bekende keten moeten die jongelingen op eigen kosten de klant naar het juiste pad leiden. Ze krijgen een x aantal minuten om per soort product de bakken leeg te krijgen; en als ze hun tijd verlummelen door klanten te helpen, dan hebben ze pech. Als ze niet in de voorgeschreven tijd het schap gevuld krijgen, dan moeten ze dat in hun eigen tijd afmaken.
Maar volgend jaar hoeven we de vakkenvullers niet meer lastig te vallen. Dan vragen we het gewoon aan mObi, de robot die ontwikkeld is door Bossa Nova Robotics, samen met Intel. Het apparaat is begin juli 2013 gepresenteerd tijdens het Future of Retail evenement in Londen. Eigenlijk had mObi al eerder zijn eerste schreden op zijn levenspad gezet, bij de officiële presentatie tijdens de 2012 RoboBusiness Leadership Summit in Pittsburgh (VS). Nou ja, schreden; de 1 meter hoge robot heeft geen voeten of benen. Hij beweegt op een bal en is uitgerust met tal van gyroscopen om niet om te vallen. En natuurlijk camera’s en sensoren om nergens tegen aan te botsen.
Volle vakken
Dat mObi furore maakt op een robots-bijeenkomst mag leuk zijn voor de techneuten onder ons. Maar dat hij tijdens een seminar over de toekomst van het winkelen de catwalk betreedt, brengt hem toch dichterbij. Je kunt hem inderdaad vragen waar de eieren staan en hij zal je ernaar toe leiden. Maar dat is niet zijn primaire doel.
De robot wordt ingezet (enkele grote supermarktketens in de VS en Tesco in het Verenigd Koninkrijk experimenteren ermee) om te voorkomen dat er lege schappen ontstaan. Natuurlijk is het mogelijk om de kassasystemen aan te sluiten op de voorraadsystemen, zodat je precies weet wat eruit gaat en meteen aanvult wat is verkocht. Maar dan heb je niet het overzicht van wat winkeldieven hebben achterover gedrukt. En winkeldiefstal is nog steeds een plaag voor supermarkten. Welke branches hebben het meeste te maken met winkeldiefstal? Het blijkt vooral om supermarkten en winkels in persoonlijke verzorging en kledingzaken te gaan. Ook blijkt: hoe groter de vestiging, hoe vaker er diefstal wordt geconstateerd. Zo’n 4% van de vestigingen wordt vaker dan 100 keer per jaar getroffen. In totaal bedraagt het aantal winkeldiefstallen op jaarbasis bijna 3 miljoen euro (gegevens van HBD, Hoofd Bedrijfschap Detailhandel). Bovendien heeft niet elke supermarkt een solide koppeling tussen kassa- en voorraadsystemen.
Grote ergernis
Out-of-stock staat hoog op de ergernissenlijst van supermarktklanten. Dat is niet vreemd, want metingen van onderzoeksbureau AC Nielsen wijzen uit dat de meeste supermarkten in Nederland te kampen hebben met out-of-stock percentages van 5-7%. (bron: afstudeerscriptie ‘Understanding Consumer Reactions to Assortment Unavailability’ van Laurens Sloot, thans hoogleraar Retail Marketing RUG).
mObi zal dus vooral tussen de schappen waren als er geen mensen in de winkel zijn. Hij heeft camera’s en scant de lege plekken. Nu wordt die informatie nog handmatig verwerkt, maar in de toekomst zullen de beelden rechtstreeks in een voorraadbeheersysteem worden afgehandeld, gekoppeld aan het ERP-systeem. Wellicht ergens in de cloud of anders in het digitale brein van mObi zelf.
En ja: de producten moeten wel netjes op het schap staan (goed ‘gespiegeld’, zoals dat in vaktermen heet). De robot heeft moeite met half omgedraaide blikken waardoor hij de etiketten niet goed kan ‘lezen’. Maar de algoritmes zullen beter worden. Het mooie is dat hij dan ook kan worden ingezet voor de jaarlijkse inventarisatie om de Belastingdienst te behagen.
Wennen aan robots
Het zal wennen zijn, hoewel velen tegenwoordig erg blij zijn met hun robot grasmaaier of botstofzuiger. Maar we zullen in de nabije toekomst veel meer robots als mObi tegen komen. Niet alleen in winkels, maar ook in de gezondheidszorg, in restaurants.
Naarmate de rekenkracht van processoren verbetert, scanners en sensoren krachtiger zijn, de bewegingen beter zijn te beheersen (en alle signalen wijzen in die richting) en zullen we veel meer robots in het dagelijks leven tegen komen. Ik denk dat het snel went, omdat we er profijt van hebben.
En dan kunnen de vakkenvullers hun werk blijven doen en niet op eigen kosten de weg naar de hagelslag wijzen. Of zullen de broertjes van mObi zich in dit werk gaan bekwamen?
Anne Mieke Driessen, Business Development Manager Industry bij Intel Nederland
Leuk om te lezen en dat robots er komen lijkt onvermijdelijk. De adoptie zal echter traag zijn. De keteninvestering om een vrachtwagen leeg te maken in de juiste schappen te zetten zodat robot ze kunnen lezen, oppakken en in de juiste plek in de winkel zetten zullen hoog zijn.
Ik ken de businesscase van het vakkenvullen niet, maar ik zal altijd jongeren die nog op school zitten, of ouderen. Robotten zullen zeker in het begin schreeuwend duur zijn en veel onderhoud nodig hebben. Ik acht de kans groter dat winkels verdwijnen (en boodschappen naar ons toekomen), dan dat robotten werk gaan doen in de supermarkt. Maar wie weet.
Een centraal magazijn is namelijk wel goed te structureren, kent geen winkeldieven, gebruikt ruimte efficient (1 nodig per regio) en het proces van laden en bezorgen wordt nu ook al heel veel af gehandeld met robots…