Politiek, het laten afwegen van de belangentegenstellingen van groepen en individuen, komt rond IT- en architectuurwerk volop voor. Dus laten we eens te rade gaan bij de ‘gewone’ politiek. Bijvoorbeeld zo’n typisch Nederlandse situatie: bij een kustplaats staat een windmolenpark gepland, zodat het hele volk op termijn kan profiteren van betaalbare en niet-vervuilende stroom. De lokale bevolking vindt het idee uitstekend, doch vooral ‘in een ander deel van Nederland’; het eigen onvolprezen uitzicht, visserijbelang en toerisme staat immers voorop. In het Engels noemt men dit het NIMBY (Not in my Back Yard) syndroom, in grote organisaties geldt voor breed nut hebbende IT-investeringen het vergelijkbare NIMBU (‘op andermans budget graag’).
De op het eerste gezicht succesvolle aanpak voor deze belangentegenstelling is de normale ‘politiek’. Buurtcomités, lobby van de molenbouwers bij gemeentebestuur en van beide groepen bij de gemeenteraad, veel publiciteit zoeken met minstens licht gechargeerde verhalen, noem maar op. Emoties domineren, deelbelangen ook, maar een overall landsbelang zichtbaar gemaakt ook voor deze gemeente is onzichtbaar. Dus wie er ook ‘wint’ of ‘verliest’ zal zich altijd als koning Pyrrhus voelen. Soms, heel soms, staat er echter een Staatsman of –vrouw op. Die slaagt erin geen halfzacht compromis te bereiken maar een eervolle samenwerking. Bijvoorbeeld doorgaan van de windmolenbouw, doch met een 20-jarige energiekorting voor de lokale bewoners, zodat die én lasten én een stuk van de lusten ervaren. En weet, vaste prik, te Luisteren naar alle belangen en dan ook een ieder wat toe te delen; heel wat anders dan de ‘diplomaat’ die geregeld tot toezeggingen komt die men 5 minuten later al bezuurt.
Een IT-project of -programma van enige omvang kent altijd die belangentegenstellingen tussen groepen. Over budgetten, tijdslijnen, gebruiksgemak voor een scherm dat zowel door groep A als door groep B gebruikt moet worden, etc. etc. En of we nu de projectleiding doen of de architectuur, ook hier glijden we makkelijk af naar de ‘politieke spelletjes’. Gekleurde informatie, halve budgetverhalen (zodat het lijk uit de kast voor de volgende fase is), lobbies bij diverse sponsoren. Een goede architectuur- of projectmanagement methodologie zet hier niet veel zoden aan de dijk, ook die is zo integer of gekleurd als diegenen die ermee werken.
Vandaar dat ik altijd hamer op staatsmanschap voor architect of projectmanager. In een me dagelijks opslokkend programma, waar het in een eerdere column beschreven ‘als je goed bent met een hamer lijkt alles op een spijker’ syndroom geregeld opduikt, is een goede koers vooral afhankelijk van deels boven de partijen staan. Van het organisatiebelang voorop stellen, en dát combineren met de deel-populatiebelangen. Het gaat niet om het perfecte zelfbouw-portal of de perfecte implementatie van een standaardpakket, maar wat we op het grensgebied van die twee doen zodat aan beide afdelingen recht gedaan wordt. Niet om de perfecte inzet van standaard CRM-functies ‘in plaats van’ het onder volledige BPM-besturing brengen van een proces, maar om het correcte snijvlak, zodat de schermen voor iedereen bruikbaar genoeg zijn.
Kan dáár nu eens in onze vakopleidingen wat aandacht voor komen, in plaats van alleen maar de technieken en trucs? Niet alleen werken aan hard skills en soft skills, maar ook aan voorbij-de-horizon-kijken, zoiets als een moreel-kompas-voor-de-hele-organisatie? Ik hou me aanbevolen….
