In 2016 groeide de digitale transformatie uit tot het belangrijkste agendapunt voor het bedrijfsleven. Tijd om de balans op te maken. Welke lessen kunnen we trekken uit het afgelopen jaar? En wat zijn de trends voor 2017?
De digitale revolutie is in volle gang. Innovatieve producten en diensten, nieuwe businessmodellen en hogere efficiëntie liggen in het verschiet. Toch blijkt uit onderzoek van Oxford Economics dat slechts 16 procent van de organisaties klaar is voor een succesvolle digitale transformatie. Maar hoe bereidt u uw organisatie goed voor op de digitale wereld? Dit zijn de belangrijkste ontwikkelingen van 2016:
Internet of Things (IoT) als driver
Onderzoeksbureau Gartner verwacht dat er rond 2018 zo’n 22 miljard IoT-apparaten verbonden zijn met het internet. Deze devices vormen de basis van meer dan 200.000 nieuwe IoT-gebaseerde apps en services. Werkelijk elke branche kan hier de vruchten van plukken. Het IoT fungeert zo op grote schaal als driver voor de overstap van een klassieke bedrijfsvoering naar een digitale organisatie.
Voor zo’n IoT-gedreven transformatie is wel veel businessinzicht, technologische kennis en creativiteit nodig. Het is niet iets wat de CIO of CDO even tussendoor doet, maar vergt continue aandacht en sturing vanuit de hoogste bestuurslaag. Daar zijn diverse opties voor, zoals de vorming van een multidisciplinaire stuurgroep, een ‘dedicated’ talentpool of zelfs een volledig nieuwe businessunit.
Rol van partnerkanaal verandert
Door de digitale transformatie krijgt het partnerkanaal steeds meer de rol van strategisch partner en marketeer. Met IT als commodity wordt het creëren van awareness en het aandragen van de juiste oplossingen belangrijker dan de technische rol. Daarnaast zijn specialisatie en een duidelijke marktpositionering onontbeerlijk. Roepen dat je als partner alles kunt, is niet geloofwaardig meer.
Thema’s als de cloud, analytics en het IoT hebben weliswaar raakvlakken, maar vereisen wel aparte expertise. Organisaties zijn vaak nog niet klaar voor grootschalige innovaties en implementaties van dergelijke nieuwe technologie. Maar als ze dat wél zijn, moet de partner op hun netvlies staan. De focus komt dan ook meer te liggen op een langetermijnrelatie met klanten dan op snelle sales.
Nieuwe eisen aan CFO
De digitalisering vraagt om een CFO ‘nieuwe stijl’ die uit grote hoeveelheden (real-time) gegevens de juiste inzichten weet te destilleren. Dat maakt van hem of haar een waardevolle sparringpartner voor de CEO. Dit vereist wel kennis van analytics, mentale flexibiliteit en inlevingsvermogen. Krachtig leiderschap en sterke communicatieve vaardigheden zijn ook essentieel, want een transformatie kan voor onrust zorgen.
Een moderne CFO moet daarnaast een neus voor talent hebben en zich bewust zijn van zijn of haar kompasfunctie. De financiële afdeling heeft immers de middelen en knowhow om scenario’s door te rekenen aan de hand van modellen. Tegelijkertijd moet de CFO zich kunnen berusten in een rol achter de schermen (en de CEO). Dat vraagt om een zekere mate van bescheidenheid.
CIO moet relevant blijven
Door de komst van de CDO (Chief Digital Officer) dreigt de CIO aan relevantie te verliezen. Hij of zij heeft minder invloed op de gebruikte technologie dan voorheen. De CIO moet daarom zich sterker profileren als strategisch informatie-architect. Ook is het belangrijk om af te rekenen met het techneutenimago dat CIO’s vaak hebben en waardoor de boardroom ze niet als businessleader ziet.
Voor een sterke positie binnen de organisatie moet de CIO niet alleen beschikken over analytisch vermogen, maar ook over ‘soft skills’ als boerenslimheid en emotionele intelligentie. Ten slotte doet de CIO er verstandig aan zich te onderscheiden met een nieuwe vorm van leiderschap. Bijvoorbeeld door op treden als aanjager van nieuwe, kortdurende IT-projecten of als ‘CFO van de IT-afdeling’.
Belang menselijke factor groeit
De technologie is niet de belangrijkste factor bij een digitale transformatie; dat is de mens. Vaak stranden in het kleinschalig testbed opgezette innovatieplannen omdat ze zonder overleg worden uitgerold in de hele organisatie, wat tot weerstand van conservatieve krachten leidt. Resultaat: een mislukte transformatie en veel geldspelling. Allemaal door onderschatting van de menselijke factor.
De impact op de organisatie en het personeel moeten vanaf het begin centraal staan. Steun vanuit de boardroom is een voorwaarde. Ook een open werksfeer, intensieve begeleiding, omscholingstrajecten en een losse omgang met functieomschrijvingen vergroten de kans op succes. Helaas zal van sommige mensen blijken dat ze niet in de nieuwe situatie passen. En dat er vers bloed nodig is.
Bovenstaande ontwikkelingen blijven ook volgend jaar actueel. Ik verwacht echter dat 2017 op het vlak van de digitale transformatie nog veel meer voor ons in petto heeft. Een greep uit de trends:
Kunstmatige intelligentie stuwt transformatie
Het IoT en bigdata-analytics blijven in 2017 belangrijke pijlers onder de digitale transformatie, maar ook kunstmatige intelligentie heeft een stuwende werking. Steeds meer bedrijven zullen slimme, zelflerende algoritmes en modellen inzetten om bijvoorbeeld productieprocessen te verbeteren en de customer experience naar een hoger plan te tillen.
Virtual reality transformeert de business
2016 was het jaar waarin virtual reality (en augmented reality) eindelijk de massa bereikte. Maar dit was pas het begin. De technologie heeft allerlei interessante toepassingen voor het bedrijfsleven. Denk bijvoorbeeld aan virtueel shoppen en ‘immersive’ marketingcampagnes, maar ook aan gebruik voor interne doeleinden zoals trainingssessies in VR
Optimale digitale interactie met de klant
De interactie tussen bedrijf en klant wordt in 2017 nog belangrijker. Consumenten willen via alle (digitale) kanalen en tijdens elk touchpoint perfect bediend worden, 24 uur per dag en 7 dagen per week. Bedrijven moeten daarop inspelen door ‘always on’ te zijn en alle signalen van de klant te benutten voor betere producten of dienstverlening.
Innovatietempo wordt verder opgevoerd
Mede door de globalisering neemt de concurrentie voor veel bedrijven toe. Innovatie is de enige manier om u te onderscheiden in de digitale economie. Nieuwe oplossingen moeten sneller dan ooit ontwikkeld, getest en uitgerold worden. Het heeft geen zin om eigenwijs voort te bouwen op iets dat niet aanslaat. ‘Fail fast, succeed faster’ is het credo.
Flexwerken en coworking wordt de norm
Digitale technologie maakt het mogelijk om praktisch elk beroep op afstand uit te oefenen. Dat leidt niet alleen tot hogere productiviteit, maar is ook een aantrekkelijke arbeidsvoorwaarde. Dat maakt het aantrekken van schaars talent makkelijker. Ook het uitbesteden van klussen of zelfs hele bedrijfsonderdelen wordt eenvoudiger dan ooit.
De digitale transformatie is geen keuze die u nog een jaartje op de lange baan kunt schuiven. Elke dag dat u de transitie uitstelt, laat uw organisatie prachtige kansen liggen. En als u de overstap niet waagt, doet de concurrent dat wel.
Raimond van het Reve, Director General Business & Partner Ecosystem bij SAP Nederland
