Nederland is samen met Denemarken, Duitsland, Finland en Zweden leider op het gebied van wereldwijde innovaties. Dit maakte de Nederlandse overheid eerder dit jaar bekend. En dat zien we ook terug in onze innovatieve producten, die voor een deel vanuit de wetenschap en universiteiten komen.
1 – 3D-printtechniek
Innovatie kan levens redden. Door nieuwe technologieën krijgen onderzoekers en artsen steeds meer mogelijkheden om de medische wetenschap naar een hoger niveau te tillen. Kijk bijvoorbeeld naar Living Heart. Dit een futuristisch project waarbij 3D-modellering, simulaties en virtual reality worden gebruikt om een levensecht model van het menselijk hart te creëren.
Ook in Nederland komen veel medische innovaties tot stand. Een voorbeeld is een 3D-printtechniek die een open ruggetje al in de baarmoeder kan dichten. Het gaat om een minuscule 3D-printer die ontwikkeld wordt door de Erasmus Universiteit, het Leids Universitair Medisch Centrum en TU Delft.
Bij een open rug zijn de rugwervels niet goed gesloten, wat flinke schade kan toebrengen aan het kind. Met het project van de universiteiten en het ziekenhuis worden die open zenuwen afgesloten met een siliconen kapje dat mee rekt met de groeiende baby. Het kapje wordt op maat gemaakt door een naald. Dat gebeurt laagje voor laagje, net zoals bij een 3D-printer.
2 – Robotarm
Universiteit Twente komt eveneens met vele innovaties. Een daarvan is een robotarm die ze samen met het VUMC, de TU Delft en het RadboudUMC hebben ontwikkeld. De arm is bedoeld voor patiënten met Duchenne spierdystrofie. De ziekte treft vrijwel alleen jongens, die daardoor hun armen steeds minder goed kunnen gebruiken en uiteindelijk helemaal niet meer.
Er werden twee armondersteuners ontwikkeld: een passief en een actief model. De passieve variant wordt aangestuurd op eigen kracht. De actieve versie wordt aangestuurd door motoren, die de gebruiker zelf bestuurt.
“De bewegingsvrijheid en de functionaliteit van de arm namen toe wanneer proefpersonen het prototype gebruikten. Daarnaast kostte het maken van bewegingen minder energie”, vertelt Joan Lobo-Prat, als onderzoeker verbonden aan het MIRA. MIRA is het onderzoekscentrum voor Biomedische Technologie en technische geneeskunde van de Universiteit Twente. De arm is nu nog een prototype, maar er wordt gewerkt aan een product dat daadwerkelijk te gebruiken is.
3 – Leren vouwen met 3D-printen
In Delft worden grote sprongen gemaakt op het gebied van 3D-printen. Hoewel deze techniek al langer bestaat, zijn er nog altijd vele interessante mogelijkheden die nog niet ontdekt zijn. Zo maakte de TU Delft oppervlakken die in 3D worden geprint en leren hoe ze zichzelf later moeten vouwen. De materialen zijn te gebruiken voor bijvoorbeeld medische implantaten.
“Met 3D-printen kunnen we weliswaar heel complexe 3D-structuren maken, maar op het oppervlak kan tijdens het 3D-printproces maar heel beperkt invloed worden uitgeoefend”, vertelt Amir Zadspoor, een van de onderzoekers die aan het project meewerkt. Hij ontwikkelde een techniek waarmee de platte oppervlakken op een speciale manier in 3D worden geprint, waarbij ze leren om zichzelf te vouwen.
Daarna worden ze voorzien van nanopatronen. Uiteindelijk wordt er een zelfvouwend mechanisme geactiveerd – bijvoorbeeld door de temperatuur te veranderen – en begint het oppervlak zichzelf te vouwen. Met dit proces kunnen complexe vormen gemaakt worden.
4 – De wereld rond
Een bekendere innovatie vanuit universiteiten is STORM. Deze motor, ontwikkeld door 23 studenten van de Technische Universiteit Eindhoven, is de eerste elektrische tourmotor. De studenten maakten het voertuig niet alleen, maar gingen er ook in tachtig dagen mee de wereld over. In totaal reden ze er 23.000 kilometer mee door Europa, Centraal-Azië, China en Amerika. Het project kreeg wereldwijd aandacht van de media.
Bijzonder aan de motor is dat het batterijpakket ook door de studenten ontwikkeld is. In het pakket zitten 24 losse cartridges, die goed zijn voor maximaal 28,5 kWh aan energie. De motor kan daardoor 380 kilometer rijden zonder op te laden. Dat betekent dat hij 13,5 kilometer per kWh behaalt, terwijl de elektrische auto’s van bijvoorbeeld Tesla 5 kilometer per kWh rijden.
Nederland innovatieland
Met ontwikkelingen als deze is goed te zien waarom Nederland een positie als leider heeft op het gebied van innovatie. Niet alleen het bedrijfsleven komt met interessante ontwikkelingen, ook studenten aan universiteiten en wetenschappers bedenken hier bijzondere concepten die met regelmaat haalbaar blijken te zijn. Of het nu om 3D-printen, de gezondheidszorg, motoren of robotica gaat, Nederland is duidelijk een echt innovatieland.
Dick Hissink, Sales Director en Benelux Geo Leader bij Dassault Systèmes
