Is het mogelijk om op de woelige baren van de van internationale handel een veilige haven te vinden? Ja, zegt Richard Groenendijk, general manager van AEB Software. Hij legt uit wat de grootste uitdagingen in compliance management en zijn oplossingen daarvoor zijn.
Neem Donald Trump en zijn importheffingen, de handelsoorlog tussen de Verenigde Staten en China of de heronderhandelingen over handelsovereenkomsten in Noord-Amerika, Europa en Azië. Of denk aan het Verenigd Koninkrijk en zijn discussies over een harde, zachte of no-deal Brexit. Aan de wisselvallige groeicijfers in economieën over de hele wereld. Of de veranderingen in de exportwet- en regelgeving van de EU, de Verenigde Staten en de Verenigde Naties. Niet eerder in de geschiedenis waren de uitdagingen in internationale handel zo groot.
Groeivertraging in 2019
Sterker nog: de Wereldhandelsorganisatie (WTO) verwacht dat de spanningen in het handelsverkeer dit jaar verder oplopen. En dat eisen van kredietverstrekkers nog strenger worden. Het aantal handelsrestricties zal verder toenemen, met name gericht op de grote economieën, met als resultaat een groeivertraging van de wereldhandel in 2019.
“De wereldhandel zal blijven groeien, maar minder snel dan voorheen. De groeivertraging is een weerspiegeling van de verhoogde spanningen tussen belangrijke handelspartners”, zegt Roberto Azevêdo, directeur-generaal van de WTO. ”Meer dan ooit is het cruciaal dat regeringen hun onderlinge meningsverschillen wegwerken en zichzelf in toom houden. De WTO zal hen waar mogelijk ondersteunen en ervoor waken dat internationale handel een driver blijft voor betere levensstandaarden, economische groei en nieuwe werkgelegenheid over de hele wereld.”
Vijf grootste uitdagingen
Richard Groenendijk, heeft zijn persoonlijke lijst met de vijf grootste uitdagingen in internationale handel samengesteld. Het zijn stuk voor stuk uitdagingen die bedrijven belemmeren in hun zoektocht naar succes op de huidige wispelturige wereldmarkt. Groenendijk stelt dat elke nieuwe ontwikkeling impact kan hebben op het bedrijfsresultaat, van een enkele tweet van een onvoorspelbare politicus tot nieuwe technologische innovaties en veranderingen in regelgeving. Hij geeft tips hoe bedrijven het best met al die ontwikkelingen kunnen omgaan. Dit, opdat de raderen van de vooruitgang in de juiste richting blijven draaien. En niet stoppen bij de grens.
1 Verwacht het onverwachte
In 2016 beloofde president Trump een onvoorspelbare buitenlandse politiek te voeren, mocht hij de verkiezingen winnen. “We moeten als land onvoorspelbaarder worden”, zei hij. “Wij zijn totaal voorspelbaar.” Een onvoorspelbare buitenlandse politiek betekent dat exportcontroleregelingen sterker aan verandering onderhevig zijn. Het maakt de taak van exportcontrole-medewerkers een stuk lastiger.
Houdt daarom altijd een oog op het nieuws over de internationale politiek. Elke ontwikkeling die de stabiliteit in gevaar brengt, kan direct impact hebben op financiële sancties en exportcontroles. En daarmee ook op internationale supply chains en besluitvormingsprocessen van bedrijven over hun strategie voor bepaalde markten.
Een belangrijk deel van de oplossing bestaat uit goede IT-ondersteuning. Op de markt is software beschikbaar waarmee bedrijven alle belangrijke elementen van exportcontroles kunnen afdekken. Denk aan screening op handelspartners, nationale embargo’s, kritische goederen en kritisch eindgebruik. De software kan volledig worden geïntegreerd in bedrijfsprocessen en IT-systemen.
Met software kunnen bedrijven bovendien het complexe proces van productclassificatie automatiseren en hun licenties en vergunningen beheren. Een centrale Trade Compliance Monitor helpt de meest risicovolle transacties in de gaten te houden. Het resultaat: volledige compliance met slechts één enkele geïntegreerde oplossing.
2 Wereldwijde sancties
Op 8 mei 2018 hebben de Verenigde Staten zich officieel teruggetrokken uit het Joint Comprehensive Plan of Action (JCPOA). Dat gebeurde nadat president Donald Trump een memorandum had ondertekend waarmee hij opdracht gaf om strengere sancties tegen Iran in te stellen. Dit heeft geleid tot een scheiding der machten, waarbij de EU op 7 augustus 2018 aanvullende maatregelen heeft ingesteld om Europese bedrijven die legitieme handel bedrijven met Iran, te beschermen tegen Amerikaanse sancties.
Deze tegenstrijdige regelingen creëren een uiterst complex zakelijk klimaat voor handelsbedrijven. Maar dat betreft niet alleen Iran. De Amerikaanse overheid toont een erg starre houding door het instellen van CAATSA – de Countering America’s Adversaries Trough Sanctions Act. Dat heeft geleid tot aanvullende sancties tegen Rusland en Noord-Korea. En dan hebben we het nog niet gehad over de sancties (opgelegd door de Verenigde Staten en andere landen) tegen andere landen waaronder Venezuela, Birma en Zuid-Soedan. Bedrijven moeten zich op de hoogte blijven stellen van de veranderende sancties en hun handelsrelaties daaraan toetsen.
Ook op dit punt kan IT uitkomst bieden. Met software kunnen bedrijven controleren of de landen, goederen en het bedoelde eindgebruik door hun handelspartners strijdig zijn met de actuele verboden of aan vergunningen onderhevig zijn. Bedrijven kunnen daarbij zelf bepalen welke regelgeving van welke landen en organisaties zij in het screeningsproces opnemen.
3 OFAC 50%-regel
In 2014 publiceerde de Amerikaanse Office of Foreign Assets Control (OFAC) zijn 50%-regel. Deze regel volgde na de initiële sancties tegen Rusland voor de betrokkenheid bij de strijd in Oekraïne en de annexatie van De Krim. De 50%-regel houdt in dat een entiteit op de zwarte lijst belandt als die – direct of indirect – voor meer dan 50% in handen is van één of meerdere personen die al op die zwarte lijst staan.
Bedrijven moeten dus niet alleen checken of een handelspartners op een sanctielijst staat, maar ook checken of meer dan de helft van de aandelen van die handelspartner in handen is van een partij op die sanctielijst. Veel bedrijven screenen op dit moment alleen op instanties die op de zwarte lijst staan. Dat is dus niet voldoende.
Een uitkomst is software met content die voortdurend en volledig automatisch wordt geactualiseerd. Dat betreft content over nieuwe zwarte lijsten, observatielijsten en straflijsten die wereldwijd geldig zijn. Soms kunnen bedrijven met een dergelijke oplossing ook hun eigen zwarte lijst samenstellen en bijvoorbeeld de naleving van de 50%-regel van OFAC automatiseren.
4 Immateriële technologie
Immateriële technologie vormt een steeds grotere uitdaging als het gaat om exportcontroles. Want exportcontroles zijn niet alleen van toepassing op fysieke goederen. Sancties gelden immers ook voor software en technologie. Systeemomschrijvingen, technische specificaties en blueprints moeten worden gecontroleerd, aangezien dergelijke documenten informatie kunnen bevatten die erop wijzen dat voor export een vergunning nodig is.
Een vergunning kan nodig zijn om software of technologie online beschikbaar te stellen, via e-mail te versturen naar een buitenlandse handelspartner of als hard- of softcopy mee te nemen op een overzeese reis. De regelgeving op dit punt is complex en vormt een grote uitdaging voor uiteenlopende bedrijven en academische instituten. Het is dus uiterst belangrijk om de regelgeving te checken voordat technologie wordt overgedragen.
De oplossing is een beveiligde web-based applicatie die de technologieoverdrachten binnen bedrijven ondersteunt. Medewerkers kunnen hiermee verzoeken indienen bij de exportcontrolefunctionarissen om te checken of een vergunning nodig is. Als die vergunning al in huis is, kan de functionaris de medewerker via dezelfde applicatie informeren en adviseren over de procedure. Als dat niet het geval is, kan de beheerder de aanvraag voor een nieuwe exportvergunning opstarten.
5 Naleving van meerdere jurisdicties
Internationaal opererende bedrijven hebben de uitdaging om te voldoen aan de wetgeving en handelsrestricties van meerdere landen. Dat is op zich niets bijzonders, maar wel erg lastig. Verschillende landen en handelsblokken hebben allemaal hun eigen buitenlands beleid en hun eigen nationale belangen die tot uiting komen in exportcontroleregelingen. Soms zijn ze tegenstrijdig, zoals in het geval van de Amerikaanse sancties tegen Iran en de tegenmaatregelen van de EU.
Wie volledig compliant met alle jurisdicties wil blijven, moet een ware evenwichtskunstenaar zijn. Dat lukt alleen als bedrijven een goed overzicht hebben over al hun internationale operaties en compliance-activiteiten. Software kan dat overzicht bieden.
Denk allereerst aan software voor de controle van alle exportzendingen op de relevante wet- en regelgeving. Maar denk ook aan software voor het classificeren van goederen met behulp van intuïtieve wizards, betrouwbaar procesmanagement en automatische suggesties gebaseerd op een intelligent algoritme. Elk product kan worden geclassificeerd op basis van de relevante regelgeving (denk aan de Amerikaanse EAR of de Europese regeling voor tweeërlei gebruik) en verschaft daarmee het fundament voor een effectieve exportcontrole.
Richard Groenendijk, General Manager AEB Nederland
