Elke ochtend als ik mijn krantje uit de bus haal, prijs ik me gelukkig. Hoewel velen een papieren krant als relikwie uit de vorige eeuw beschouwen, vind ik het nog steeds een wonder van vernuft: journalisten, uitgevers en talloze bezorgers slagen erin tegen een verrassend lage prijs nieuws en achtergrondverhalen bij mij op de eettafel te krijgen. Daarbij is de vrijheid die ik als abonnee heb, ongekend: bij het afsluiten van een abonnement hoef ik geen dure opstartkosten of inschrijfgeld te betalen, ik krijg zelfs korting als ik afnemer word, zo blij zijn ze met me. De krant zelf mag ik zo vaak lezen als ik wil, en ik mag hem ook aan de buren geven, zonder daarvoor extra te betalen. Tot slot zeurt niemand dat ik de krant oneigenlijk gebruik wanneer de krant eindigt als kattenbakvulling of meegegeven wordt aan de voetbalclub als oud papier. En mocht de inhoud van de krant mij niet aanstaan, dan zeg ik de relatie op en maak ik een andere keuze uit het ruime aanbod van dagbladen. Vraag dit soort vrijheden maar eens aan Microsoft…
Kortom, mijn krant en ik hebben een relatie van wederzijdse onafhankelijkheid: als abonnee mag ik in alle vrijheid mijn keuze maken uit een breed aanbod en kan ik snel van aanbieder wisselen. Anderzijds zal de uitgever zijn best doen trouwe abonnees te werven en te behouden, maar als dat een keertje niet lukt, is dat geen ramp. De redactie zal ook nimmer haar artikelen aanpassen omdat dat toevallig die ene abonnee niet aanstaat.
Een relatie van wederzijdse onafhankelijkheid is in een kapitalistische samenleving, waarbij macht en afhankelijkheid vaak belangrijker zijn dan geld, bezit en kennis, een groot goed. Je zou willen dat ook in de ICT-sector dergelijke relaties meer zouden bestaan. Helaas is daar meestal sprake van een relatie van eenzijdige of wederzijdse afhankelijkheid, die ook wel chantage genoemd mag worden.
Zo kunnen hardware vendors na afloop van de initiële onderhoudsperiode plots hun tarieven en voorwaarden naar eigen goeddunken en voordeel wijzigen, en lukt het softwarebouwers maar al te vaak nieuwe regels (lees: licentievoorwaarden) bij hun afnemers door de strot te duwen. Als klant kun je in zo’n geval geen kant op, want zeker op de korte termijn blijf je omwille van de continuïteit van je bedrijfsvoering afhankelijk van je leverancier.
Erger nog dan een relatie van eenzijdige afhankelijkheid zoals met hard- of software-vendors, zijn relaties van wederzijdse afhankelijkheid. In zo’n situatie zijn beide partijen aan elkaar overgeleverd en houden elkaar tegen wil en dank in een wurggreep. Bijvoorbeeld wanneer een paar “frisse jongens” op hun zolderkamertje een leuke website voor jouw bedrijf in elkaar hebben gezet. Plots is die website uitgegroeid tot een serieus on-line kanaal, dat een significant aandeel van je business genereert. En die “leuke jongens” is het niet gelukt om andere grote klanten te vinden, dus zij blijven afhankelijk van jouw klandizie om het hoofd boven water te houden. Een situatie waarbij één van de twee partijen, in dit geval de klant, zijn verlies zal moeten nemen en zich tegen de nodige kosten uit die wurggreep zal moeten onttrekken.
Tot slot de machtsverhouding die het meest op wederzijdse chantage lijkt: die tussen die ene getalenteerde ontwikkelaar of beheerder, en de (IT-) organisatie. In zijn jonge jaren heeft hij de meest mooie, state- of- the- art systemen ontwikkeld of ingericht, nu zijn die systemen verworden tot legacy en heb je hem nodig voor het in de lucht houden ervan. De betreffende medewerker zelf is ook ouder geworden en niet met de technische vooruitgang meegegaan. Gold dat ook maar voor zijn loonontwikkeling…. Inmiddels is ie te duur en onder- gekwalificeerd geworden voor een baan buiten de organisatie, en binnen de organisatie wordt hij gehandhaafd vanwege zijn kennis van dat oude systeem. Sterker nog, bij een dreigend vertrek kiest het bedrijf er maar wat graag voor om met een loonsverhoging de medewerker vast te houden, want de korte termijn nadelen van zo’n vertrekt wegen zwaar.
Een triestere werkrelatie is nauwelijks denkbaar. (IT-) managers alsook professionals doen er goed aan zo’n situatie van wederzijdse chantage te voorkomen. Dat is mogelijk, wanneer we uitgaan van professionaliteit, realiteitszin en evenwichtige marktverhoudingen…. Was iedere relatie maar zo volwassen en innovatief als tussen mijn krant en mij!
Binnen een kapitalistische samenleving is niet zozeer het bezit van geld en resources bepalend voor groei en succes, maar vooral ook de mate waarin leverancier en afnemer van elkaar afhankelijk zijn. Paradoxaal is daarbij dat een hoge mate van afhankelijkheid, bijvoorbeeld omdat er maar één aanbieder van een product is, zelden leidt tot een duurzame groei en langdurig bestaan van die leverancier . Het misbruiken van de machtspositie door die leverancier leidt er meestal snel toe dat de afnemer op zoek gaat naar een alternatief en dat er ruimte ontstaat voor een nieuwe aanbieder met een ander, vaak beter product. In onze sector geldt dat voor de smartphone oorlog, waarbij Apple zijn begeerde iPhone zo extreem prijsde dat daarmee haast vanzelf een markt ontstond voor Samsung.
Gezonde commerciële relaties zijn daarom gebaseerd op een evenwichtige machtsverdeling tussen vrager en aanbieder, een relatie van wederzijdse onafhankelijkheid, of wederzijdse afhankelijkheid. Daarom ben ik zo tevreden wanneer ik s’ochtends in alle vroegte de krant uit de bus mag halen!
François van Heurn is als econoom gefascineerd door de toegevoegde waarde van informatietechnologie en de enorme moeite die de mensheid zich moet getroosten om die toegevoegde waarde in de praktijk te realiseren. Hij werkt als zelfstandig project- en interimmanager onder de vlag van www.baileybridge.nl, adviseert vanuit het Cloud Expertisecentrum (www.cloudec.nl) over de kansen, risico’s en organisatorische gevolgen van Cloud technologie en probeert als docent Bedrijfskunde en strategie aan een hogeschool de jongere generatie aan het leren, denken en ontdekken te zetten
Ik lees een hoop kromme vergelijkingen die als een tang op een varken slaan.
Het enige voordeel van een papieren krant vind ik dat je dingen leest waarnaar je niet op zoek bent, maar wel leuk of leerzaam zijn. Maar daarnaast is het inderdaad een relikwie uit de vorige eeuw.
En vrijheid ongekend? Kun je per dag switchen? Kun je hem een paar dagen uit zetten als je even het weekend niet thuis bent? Wat doe je als de krant een keer niet of te laat bezorgt wordt? Er kan maar 1 iemand tegelijk de krant lezen. Korting als nieuwe afnemer ten opzichte van teveel betalen als trouw abonnee vind ik ook niet heel vriendelijk. En dan de uitgever vergelijken met Microsoft.
Ik kan nog boeken vullen met wat ik hiervan vind, ondanks dat er best wat dingen in staan waar een bedrijf voor zou moeten waken. Bijvoorbeeld dat de kennis niet overdraagbaar is, een vorm van amateurisme.
Nee, kan weinig goeds aan dit artikel ontdekken en slechtere vergelijkingen heb ik niet veel gezien.
Nou, toch dan nog maar een poging
– in een krant staan artikelen die je niet leest, in software zitten functies die je nimmer zult gebruiken….
– mijn krant kan ik niet per dag, maar wel per week on-hold zetten; ik krijg dan geld terug, bijvoorbeeld bij vakanties
– je kunt prima samen de krant lezen, zelfs hetzelfde artikel, wanneer de ene dat on-line doet en de ander de papieren versie leest.
– mijn ervaring met bezorgers zijn positief, en als ze dan een keer niet (op tijd) komen wordt er nabezorgd, binnen tijden die een normale SLA ovettreffen. En mocht je niet kunnen wachten, dan kun je bij iedere kiosk of elk tankstation een backup-exemplaar kopen.
Nee, heren leveranciers, personeelsleden en SaaS providers, spiegel u aan de superioriteit van dit oude medium!