Na een lange nazomer is het plotseling herfst. Amerikaans onderzoek toont aan dat we gemeten over het hele jaar 87 procent van onze tijd binnen doorbrengen. Thuis op de bank, lopend in overdekte winkelcentra, of zoals ik, regelmatig telefonerend op vliegvelden, in hotellobby’s en congrescentra. Iedereen die een beetje verstand van netwerken heeft, weet dat de GPS-ontvangst binnenshuis over het algemeen slecht is. Dikke betonnen muren en metaal verstoren de GPS-signalen. Wi-Fi begint dus waar GPS ophoudt.
Bij nieuwe technologie, maar ook bij nieuwe toepassingen van reeds bestaande technologie, lopen de wetgevers bijna per definitie achter de feiten aan. Dat geeft niet, maar zodra het woord privacy valt, is iedereen in rep en roer. Het College Bescherming Persoonsgegevens (CBP) treedt dan op als onze nationale waakhond. Hoewel het CBP zorgvuldigheid hoog in het vaandel draagt, slaat ook zij soms de plank volledig mis.
Zo waarschuwde onlangs de voorzitter van het CBP, Jacob Kohnstamm, in een toespraak voor de gevolgen van big data en onnavolgbare algoritmes. “De inzet van big data kan uitmonden in een vorm van digitale predestinatie waarbij mensen gehinderd zullen worden in hun vrije ontwikkeling en vrije keuzes.” Wat een onzin. “Digitale predestinatie”, wat moet ik me daar in vredesnaam bij voorstellen? Angst lijkt mij sowieso een slechte raadgever. Big data gaat de wereldeconomie een enorme boost geven. Sectoren als de overheid, retail, productie, gezondheidszorg en dienstverleners die location based services (LBS) aanbieden, maar ook gewone burgers zullen massaal profiteren van de nieuwe inzichten die op basis van big data zijn verkregen. Het gaat om besparingen van honderden miljarden dollars, zo voorspellen onderzoekers van McKinsey. Met deze context in het achterhoofd komen de Tweede Kamervragen die begin dit jaar werden gesteld over “Wi-Fi tracking door winkels” op mij wat kneuterig over.
Online shoppers die cookies accepteren weten dat ze voortdurend worden gevolgd. In een fysieke winkelstraat gelden nagenoeg dezelfde principes. Bij passive tracking zoekt de mobiele telefoon standaard naar nieuwe draadloze netwerken in de omgeving. De winkelexploitant krijgt dan informatie over MAC-adressen, signaalsterktes, round trip time (RTT) van data-pakketjes en het type apparaat dat de klant gebruikt. De consument heeft hierbij altijd nog de keuze om de optie Wi-Fi uit te zetten. Bij active tracking meldt de klant zich aan via een app of portal bij het draadloze netwerk door informatie te geven over geslacht, leeftijd enzovoorts. De anonimiteit is en blijft gewaarborgd.
Ook de juridische context van location based services is klip en klaar. Eigenaren van winkels zijn volgens minister Teeven vrij in het vaststellen van voorwaarden waaronder het publiek gerechtigd is de winkel te betreden, zolang die voorwaarden redelijk zijn. Tegen deze achtergrond moet ook de verzameling van gegevens door middel van Wi-Fi tracking worden gezien. Wél moet de winkelier duidelijk melden dat hij gegevens verzamelt. Hiervoor is overigens geen vaste vorm voorgeschreven.
Location based services bieden volgens mij juist ongekende mogelijkheden om de dienstverlening aan klanten te optimaliseren. Doordat klantbewegingen exact worden bijhouden, kunnen bedrijven op maat gesneden marketingcampagnes opzetten en realtime kortingscoupons verstrekken. Detaillisten kunnen door Wi-Fi-tracking snel bepalen welke winkelbezoekers nieuw zijn, wie een herhalingsbezoek aan de shop aflegt en hoe lang ze in totaal shoppen. Ze kunnen ook vaststellen hoe lang klanten bij bepaalde artikelen stilstaan. Op basis van de verwachte piektijden en daluren passen ze de personeelsbezetting flexibel aan. Ook in de hotelbranche dragen location based services steeds vaker bij aan het verbeteren van de klanttevredenheid. De hostess herkent specifieke wensen van gasten en speelt daar direct op in. Trouwe hotelgasten profiteren van de mogelijkheid om zelf automatisch in te checken. In een ziekenhuis hoef je nooit meer te verdwalen dankzij navigatie via LBS. In openbare ruimten zoals vliegvelden, congrescentra, stadions, festivals en binnensteden maakt de Wi-Fi technologie het mogelijk om realtime crowd control toe te passen. Een zogeheten heat map geeft met stippen, kleurgebieden en grafieken een nauwkeurig beeld van de positie van de bezoekers.
Over privacy gesproken, volgens het CBP zijn er drie internationaal erkende principes. Doelbinding houdt in dat je data niet voor een ander doel gebruikt dan waarvoor je deze hebt verzameld. Dataminimalisatie impliceert dat je niet meer data verzamelt dan noodzakelijk is voor het doel. Transparantie, tot slot, betekent dat je volledig open bent over de data die je verzamelt en gebruikt. Kennen jullie die oude, wat cryptische, Heineken-commercial nog: ‘Bier zoals Bier bedoeld is?’ Mijn variant hierop is, jullie raden het al: Wi-Fi zoals Wi-Fi bedoeld is. Slimme ondernemers houden zich aan de regels. Zij hebben klanten voor het leven. Biertje? Ik ga voor een herfstbokje, uit Limburg graag…
Spencer Hinzen, regional sales director Southern Europe bij Ruckus Wireless
