Supermarkten hebben qua omzet goede zaken gedaan tijdens de coronaperiode. Online bestellingen en thuisbezorgingen schoten door het plafond. Maar de innovatie gaat voor supermarkten ook intern op gelijke voet door. In de Verenigde Staten doet Amazon proeven met slimme winkelwagens die bijhouden wat je erin legt om zo de boodschappen bij de uitgang automatisch af te rekenen.
Slimme winkelwagens
Amazon werkt hard aan slimme winkelwagentjes waar de spullen die je erin legt automatisch op het lijstje komen te staan van wat je zult moeten afrekenen. De wagentjes hebben een scherm en een aantal camera’s.
Maar niet alleen amazon doet dergelijke pilots, want in de VS is ook Kroger op dezelfde toer en in Europa is het Duitse Edeka hard aan de slag met dit soort technologie.
Hoe werkt het precies?
Volgens Amazon wordt er gebruik gemaakt van computer vision en sensoren om de boodschappen te herkennen. Ieder artikel wordt automatisch gescand op het moment dat het in de winkelwagen gelegd wordt. Je loopt vervolgens door een speciale kassa en daar betaal je automatisch met je creditkaart. Deze winkelwagens zijn alleen bedoeld voor wie even snel een paar boodschappen doet, dus niet voor de wekelijkse grote inkoop voor de hele familie.
Dan is er nog de moeilijkheid met boodschappen zonder streepjescode, zoals groente en fruit en etenswaren die geprijsd worden op gewicht. In dat geval kun je het artikel op het scherm van je wagentje invoeren en weegt de wagen het gewicht voor je.
Dit klinkt nogal futuristisch, maar ik weet zeker dat we dit daadwerkelijk in onze supermarkt op de hoek terug gaan zien en daar zijn tal van redenen voor.
Zelf scannen
In Nederland is het zelf scannen van je boodschappen al razend populair, zeker in vergelijking met andere landen in Europa. Tijdens de coronapandemie was het gebruik van zulke scanners nog hoger dan daarvoor. Ik heb geen exacte percentages, omdat supermarkten die gegevens niet publiceren, maar het is duidelijk dat bij winkels waar scanners gebruikt kunnen worden zonder klantenkaart, het tegen de 50% van de klanten er gebruik van maakt. Zelfs als er een klantenkaart nodig is, werd er alsnog een stijging van 30% waargenomen, omdat mensen contact met anderen wilden voorkomen vanwege de pandemie.
Zebra voor zelfscannen
Zowel in Nederland als daarbuiten is Zebra voor veel supermarkten de aanbieder van de techniek die nodig is voor het scannen van artikelen. De reden dat zij niet aan dergelijke winkelwagenconcepten werken is omdat de scanner in de hand zo goed werkt. Daarbij zijn ook de onderhouds- en investeringskosten veel lager dan bij winkelwagens.
Een normale winkelwagen kost grofweg 200 euro. Een slimme winkelwagen zal al gauw een veelvoud daarvan gaan kosten. En ze moeten natuurlijk op een bepaald moment ook opgeladen worden. Scanners worden daarentegen bij het afrekenen achtergelaten in een oplaadmuur en staan daarmee altijd klaar voor de volgende klant. In tijden van corona natuurlijk na een grondige poetsbeurt.
De geavanceerdere scanners van Zebra (bijv. de Zebra PS20 Scanner), die onder andere bij Jumbo gebruikt wordt, heeft ook een zogenaamde ‘Push-to-Talk’-functie waarmee het winkelpersoneel om hulp gevraagd kan worden. Als je problemen hebt met het vinden van een bepaald product, druk je de knop op de scanner in en spreek je direct met een medewerker die je kan helpen het artikel te vinden.
Gegevensanalyse
Je zou je af kunnen vragen of mensen de dure artikelen niet achterwege laten bij het scannen? Diefstal is natuurlijk altijd een probleem voor supermarkten, maar gegevensanalyse en willekeurige controles bieden nog steeds een controlemechanisme om misstanden te voorkomen.
Het niet scannen kan immers ook per ongeluk gebeuren. Stel je loopt door de winkel met twee zeurende kinderen die aldoor “Ik wil snoep!!!!” smeken, dan is je concentratie simpelweg wat minder. Het algoritme voor de willekeurige check is een goed bewaard geheim van de supermarkt. Hoewel op een bepaald moment een supermarktmanager de cassière in moet werken en daarbij een tipjes van de sluier op zal moeten lichten, vooral als het gaat om diefstal en de wanneer politie erbij betrokken zal moeten worden.
Wat valt er te zeggen over privacy? Supermarkten weten wat je koopt en bouwen databases met klantprofielen. Dat dit geldt voor de bonuskaart van de Albert Heijn in combinatie met het gebruik van de scanner van Zebra moge duidelijk zijn, maar wat als er zoals bij DekaMarkt geen link is met een klantenkaart? Hoe het systeem dan werkt is een interessante vraag, maar het antwoord is het geheim van de smid.
Thuisbezorging
We merken het overal om ons heen dat het thuisbezorgen van boodschappen enorm is toegenomen in Nederland. Het is zelfs zo snel toegenomen dat Albert Heijn de vraag een tijd lang niet kon bijbenen en alle bezorgtijden weken vooruit volgeboekt waren. Het proces was ook nog niet zo makkelijk op te schalen, omdat er mensen nodig zijn voor het orderpicken en om de vrachtwagens te besturen, maar ook moeten er vrachtwagens beschikbaar zijn. Als je denkt dat thuisbezorging iets is van de 21e eeuw, heb je het mis. Het hele idee van thuisbezorgen ontstond in Nederland al zo’n 30 jaar geleden. Met ouderwetse vierkante floppies kon een bestelprogramma voor boodschappen geïnstalleerd worden op je pc en dan was er een inbelmodem nodig om de boodschappenlijst te versturen).
Keuze te over
Thuisbezorging zal zeker zijn marktaandeel in het supermarktwezen innemen, maar er is een minimum hoeveelheid aan boodschappen nodig om ervoor in aanmerking te komen en natuurlijk met bezorging op het juiste moment mogelijk zijn. Hier heb je niks aan als je wil gaan bakken en te weinig boter in huis hebt. Sommige verkopers experimenteren met snelle 2-uursbezorging als keuzemogelijkheid voor winkelaars. Ook verschijnen er afhaalpunten en slimme kluisjes op verschillende plekken. Winkeliers zullen moeten ontdekken wat er in het plaatje van hun klanten past, maar ook wat zij zelf vanuit (personeels)technisch oogpunt kunnen waarmaken.
Gelukkig heb jij het voor het het kiezen. Afhankelijk van je prettig vindt, ga je zelf naar de winkel en gebruik je wel of geen scanner of laat je spullen bezorgen. Zo kiest iedereen wat hem of haar het beste past bij het boodschappen doen. Als jij graag een praatje maakt met de aardige cassière, dan kun je zelf beter gaan en bij haar aan de kassa afrekenen.
Techniek
Hoe dan ook, elke vorm van boodschappen doen gaat met veel meer techniek gepaard dan op het eerste gezicht duidelijk is. Als we kijken naar het voorbeeld van de scanners bij Albert Heijn, dan is de interactie tussen de systemen niet al te moeilijk voor te stellen, al weet ik niet het nauwe van hun precieze aanpak.
Wanneer jij je bonuskaart voor de scanner houdt, krijg je een handscanner toegewezen (controle met de bonuskaart-database). Daarnaast komen jouw persoonlijke aanbiedingen op het scherm van de scanner te staan (gegevens van een database). Verder wordt jouw winkelsessie op nul gezet. En ook het aantal artikelen in je winkelwagen of mandje. Als je iets scant, wordt het artikel aan het totaal toegevoegd en afgetrokken van de voorraad van de winkel.
Zo kan ik nog wel even doorgaan. Maar zoals je ziet zorgen de API’s er op de achtergrond voor dat de gegevens op de juiste plek van en naar de verschillende systemen stromen. Dan hebben we het nog niet eens over de verbinding die er is met leveranciers. Die, als ze gegevens van de verkoop ontvangen, op het juiste moment nieuwe producten kunnen aanleveren. De verbinding tussen al deze systemen zou gebruik kunnen maken van Enterprise Service Bus functies.
Human touch
De vraag is of Amazon hier techniek aan het doordrukken is, maar we juist het praatje met die ene aardige cassière door gaan missen? Supermarkten zijn ondanks de flinterdunne winstmarges winstgevend door het grote aantal producten dat ze verkopen. Daarom zijn ze altijd op zoek naar innovatieve ideeën die de ervaring van de klant verbeteren en zo mogelijk kosten verlagen. Want het is een ongelofelijk hard concurrerende markt.
Het is koffiedik kijken of de slimme winkelwagen dé oplossing gaat zijn. En als je het hebt over oplossingen, voor wie dan wel? Is dit dé oplossing voor wie winkelt? Dus om hem of haar een prettigere ervaring te geven? Of gaat de winkelwagen vooral de winkelier helpen, in dit geval Amazon? Dit, door het proces te stroomlijnen. En het mogelijk te maken dat er meer bezoekers doorstromen. En de rijen bij de kassa korter worden?
Tech-reus met supermarktketen
Ik sluit niet uit dat dit vooral een kwestie is van kennis vergaren over de techniek die Amazon in huis heeft. Uiteindelijk is Amazon een tech-reus met een supermarktketen, terwijl Albert Heijn een supermarktketen is met solide tech skills.
Wat het doel ook is, de innovatie van het aantrekkelijker, goedkoper en sneller maken zal door blijven gaan. Het lijkt erop dat het om deze drie dingen gaat. En daar ligt dan ook de crux. Op welk punt komen deze drie elementen bij elkaar? Want een onbalans op één van deze punten kan de doorbraak van een oplossing volledig belemmeren.
Maar als je de gulden middenweg weet te vinden, dan ligt er een groot concurrentievoordeel in het verschiet.
Yenlo, opgericht in 2007, is de meest toonaangevende, en meest ervaren Platinum Value-Added Reseller van WSO2 en levert integratie services over de hele wereld met een sterke focus op de digitale transformatie van organisaties.
Rob Blaauboer, Integration Consultant & WSO2 trainer bij Yenlo
